Храх

Википедиядихъай
Урусатдин пайдах Тунвай хуьр
Храх
урусХрах
Уьлкве
Урусат
Федерациядин субъект
Дагъустан
Муниципал район
Агьалияр
0 кас
Миллетар
Динар
Чпи-чпиз гузвай тӀвар
храхжуь, храхви
Сятдин чӀул
Автомобилдин код
05
Хуьруьн шикилар
Космосдай акунар
Храх (Дагъустан)
Магьачкъала
Ахцегь
Храх
Храх (Ахцегь район)
Ахцегь
Храх

Храх (урусХрах) — Дагъустан республикадин Ахцегь районда авай гадарнавай сувун хуьр.

География[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]

Хуьр Ахцегь райондин рагъэкъечӀдай пата, райондин администрациядин юкь тир Ахцегь хуьрелай 19 км яргъал ала.

Тарих[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]

XVI виш йисалай 1839 йисал кьван хуьр Дукъузпарадин азад жемиятдик квай [1].

1839 йисуз Храх хуьр вири Самур округдихъ галаз Урусат империядин гъилик акатзава. Империядик квай чӀавуз, хуьр Дагъустан вилаятдин Самур округдин Докъузпара наибвалдиз талукь тир. Ухул ва Лгар хуьрерихъ галаз Ухулрин хуьруьн-жемиятдик акатзавай.

1929 йисуз хуьр цӀийз арадал гъайи Ахцегь райондик кутунай. Гьа чӀавуз хуьре ахъайнай «Победа» колхозда 204 колхозник кӀвалахзавай. Кохоздин майишатрик 217 карч алай чӀехи мала ва 1700 лапагар квай.

1960-й йисара хуьруьн агьалияр Къурукал хуьруьз ва Дагъустандин муькуь хуьрериз куьч хьанай.

Гьеле Октябрьдин революциядилай вилик Храх хуьруьн эгьлийри Азербайжандин Хъачмаз райондин чилерал алай чпин гатун чӀурарал Храхуба хуьр арадал гъанай. Гьа хуьр Азербайжанда авай Дагъустандин хуьр-анклав тир. 2012 йисуз Урусатди Храхуба хуьр адан 400-ев агакьана лезги агьалидихъ галаз Азербайжандиз маса ганай.

Агьалияр[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]

1886 йисан Урусатдин Империядин агьалияр сиягьриз къачунин нетижайриз килигна, хуьре 367 касди уьумуьр ийизвай [2]. Вири лезгияр, суни-мусурманар тир. 1961 йисуз хуьре 71 майишатар ва 300 кас агьалияр авай.

Алай чӀавуз хуьре касни амач ва дараматар харапӀайриз элкъвена.

Баянар[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]

ЭлячӀунар[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]