Явакьан
Явакьан (лат. Leonurus cardiaca) - гзафйисарин набатат я, адан кьакьанвал 50-150 сантиметрдив агакьда. Пешерни винелай лап къацубур, кӀаник падни рехи рангунинбур я. Дарманар авун патал и хъач ада цуьк ахъагъайла кӀватӀда. Адан кьилер ва цӀийи хилер, цуьрцер таза вахтунда атӀуда, яргъивални 30-40 сантиметридинбур хьана кӀанда. Абурук цуькверни, пешерни кутада. КӀватӀдай вахтни июндинни августдин варцар я. Сериндик кьурурда.
Медицинада[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]
И набататдин дарманри дакӀур, таб акьалтай чкаяр сагъарда, цвар акъудда, рикӀи фад-фад кӀвалахун секинарда, хуквадинни ратарин кӀвалах лазим тирвал къайдада твада, ивида глюкоза, холестерин гзаф хьайила, абурун кьадар тӀимиларда, беден ладзарин дегиш хьун чӀур хьайила, ам чкадал хкида, климактерик (вацран кьилерин) вахт дуьздаказ кьиле финиз куьмекда. Явакьандин дарманар, адакай ийизвай настойкаяр рикӀин нервийрик къал, инсандик нервийдин азар акатайла, секинарун, ивидин давление сифте хкаж хьанвай вахтунда, рикӀин азарар авайла куьмекун, хуквада, ратара къал твадай азарар гьатай чӀавуз, четин тӀалар гьатай чкаяр секинарун патал ва маса азарриз акси яз, гьакӀни хуквада, 12-перстный ратара хер хьайила, хамунин азарар арадал атайлани, маса набататарни кваз кардик кутада. И набататдин тварар (тум) цвар регьятдиз акъатун патал ва глаукома - вилерин азар акатайлани кардик кутада.
Эдебият[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]
- ЛУКЬМАН АСЛАНОВ/"ДАРМАНАР КВАЙ НАБАТАТРИН СИРЕР".