Перейти к содержанию

Гьажи Абдурагьман-эфенди

Википедиядихъай
(Гьажи Абдурагьман эфенди-кай рахкъурнава )

Гьажи Абдурагьман-эфенди, лакӀаб Ахцегь Абдурагьман —зурба лезги алим ва шаир.

Гьажи Абдурагьман 1821 йисуз Самур магьалдин Ахцегь хуьре дидедиз хьана. Ам кар алакьдай устад хьайиди успатун патал тек кьве къасида ва ада 1912 йисуз Темир-Хан-Шурада чап авунвай «Асас ад-дин ва-ль-иман» тӀвар алай ктаб (араб чӀалал), ада шиирдиз элкъуьрнавай керет жедвел (таблица умножения) къалурун бес я. А девирда вири Дагъустанда Алкьвадар Гьасан-эфендидин гафунал гаф эцигиз жуьрэтдай алим вич авачир. Амма Гьажи Абдурагьмана адахъ галаз ахъадиз диндин месэлайрин гьакъиндай акъажунар ийизвай, яни къарарар акъудун патал. Гьажи Абдурагьман эфендидихъ Ахцегьа 500 касдилай гзаф паталай атайбуруз кӀелдай мумкинвал гудай медреса авай. Ахцегьрин Жуьмя мискӀиндин эцигунрин кьиле авайдини Гьажи Абдурагьман эфенди тир. Ада ирид сефердилай гзаф Меккедиз гьаж авуна.

Хайи хуьруьн медресада илимрин дибар ва РагъэкъечӀдай патан чӀалар чирна, ада гзаф йисара гьа и медресада тарсарни гана. Азадвилин ва гьахълувилин пад хуьзвай инсан яз, Ахцегь Абдурагьманавай 1877 йисан бунтара иштирак тавуна акъвазиз хьанач. И тахсирдай ам сифте Дербентдин зинданда туна, ахпа Урусатдиз суьргуьндиз акъудна. Ахцегь Абдурагьмана лезги ва туьрк чӀаларал шииратдин эсе­рар: къушмаяр, мухамассар (вад цӀарцӀикай ибарат шиирар), маснавияр (кьве цӀарцин ширрар) ва маса жуьредин шиирар теснифна. Абур харусенятдин жигьетдай къиметлу ва тамам эсерар я. А. Абдурагьманан эсерар чапдиз сифте М. Ярагьмедова ва Гъ. Садыкъиди акъудна. Ахцегь Абдурагьман 1913 йисуз хайи хуьре рагьметдиз фена.