Византий империя: различия между версиями

Википедиядихъай
Содержимое удалено Содержимое добавлено
гъ Migraghvi переименовал страницу Византий империя в Византиядин империя без оставления перенаправления
Нет описания правки
ЦӀар 1: ЦӀар 1:
'''Византий империя''' — чӀехи [[юкьван виш йисар]]ин гьукумат ([[395 йис|395]] (я тахьайтӀа[[330 йис]])<ref>Дашков С. Б. Императоры Византии. М., 1996. С. 8.</ref>—[[1453 йис]]). [[РагъэкъечӀдай патан Римдин империя]] авай чка. [[Къадим замандин Рим]]дин юкьван виш йисарин чка кьунвайди я<ref name="fordham">{{cite web|url=http://www.fordham.edu/halsall/byzantium/index.html|title=Byzantium|last=Halsall|first=Paul|year=1995|publisher=Fordham University|accessdate=21 June 2011|archiveurl=http://www.webcitation.org/618ULqYZz|archivedate=2011-08-23}}</ref><ref>{{harvnb|Millar|2006|pages=2, 15}}; {{harvnb|James|2010|p=5}}: «But from the start, there were two major differences between the Roman and Byzantine empires: Byzantium was for much of its life a Greek-speaking empire oriented towards Greek, not Latin culture; and it was a Christian empire.»</ref>.
'''Византиядин империя''' — чӀехи [[юкьван виш йисар]]ин гьукумат ([[395 йис|395]] (я тахьайтӀа[[330 йис]])<ref>Дашков С. Б. Императоры Византии. М., 1996. С. 8.</ref>—[[1453 йис]]). [[РагъэкъечӀдай патан Римдин империя]] авай чка. [[Къадим замандин Рим]]дин юкьван виш йисарин чка кьунвайди я<ref name="fordham">{{cite web|url=http://www.fordham.edu/halsall/byzantium/index.html|title=Byzantium|last=Halsall|first=Paul|year=1995|publisher=Fordham University|accessdate=21 June 2011|archiveurl=http://www.webcitation.org/618ULqYZz|archivedate=2011-08-23}}</ref><ref>{{harvnb|Millar|2006|pages=2, 15}}; {{harvnb|James|2010|p=5}}: «But from the start, there were two major differences between the Roman and Byzantine empires: Byzantium was for much of its life a Greek-speaking empire oriented towards Greek, not Latin culture; and it was a Christian empire.»</ref>.


«Византий» — [[Константинопол|Константинополдин]] ([[Истамбул]]дин) шегьердин виликан тӀвар. 330 йисуз авай Византий [[I Константин ЧӀехи]]ди '''«ЦӀийи Рим, Константинопол»''' лагьана тӀвар эцигун.
«Византий» — [[Константинопол|Константинополдин]] ([[Истамбул]]дин) шегьердин виликан тӀвар. 330 йисуз авай Византий [[I Константин ЧӀехи]]ди '''«ЦӀийи Рим, Константинопол»''' лагьана тӀвар эцигун.

18:52, 6 июнь 2012 жуьре

Византиядин империя — чӀехи юкьван виш йисарин гьукумат (395 (я тахьайтӀа330 йис)[1]1453 йис). РагъэкъечӀдай патан Римдин империя авай чка. Къадим замандин Римдин юкьван виш йисарин чка кьунвайди я[2][3].

«Византий» — Константинополдин (Истамбулдин) шегьердин виликан тӀвар. 330 йисуз авай Византий I Константин ЧӀехиди «ЦӀийи Рим, Константинопол» лагьана тӀвар эцигун.

Халкь

Римдин империя 395 йисуз

Этнический состав Византий империядин, эвелди жуьреба-жуьре хьана: грекар, коптар, эрменар, чувудар, фракияр, иллирияр, дакар, кьиблепатан славянар ва маса миллетар. VI векди эхирдла са пай миллетрин сергьятдилай къецепатарал акъатна, а чӀавуз Византий империядиз гужалди гьахьна цӀии миллетар: готар (IV—V вв.), славянар (VI—VII вв.), арабар (VII—IX вв.), печенегарни половцар (XI—XIII вв.) ва маса миллетар. VI—XI векдал Византиядал ава этнический дестеяр итальянрин миллет туькӀуьрна. Византиядин рагъакӀидай патан экономикдал, политикдал ва культурадал вирдлай вилик грекар хьанва, амма рагъэкъечӀдай патан — эрменар. Эвелди Византиядин гьукуматдин чӀал — латин чӀал, эхирдал — грек чӀал.

Гьукуматдин туькIуьрун

Римдин империядилай Византиядиз (пачагьвалдин гьукум) императорни кьилел галаз монархия атана. VII векдлай императордин тӀвар автократор я (грек.: Αὐτοκράτωρ) я тахайтӀа василевс я (грек.: Βασιλεὺς).

Византий империядиз кьвед префектура авай — РагъэкъечӀдай Падни Иллирик. Гьар префектурадин кьилел префектар акъвазна: РагъэкъечӀдай Патан преториядин префект (латPraefectus praetorio Orientis), Иллирикадин преториядин префект (лат. Praefectus praetorio Illyrici) ва кьилди авай Константинополь Константинопольдин шегьердин префект галаз (лат. Praefectus urbis Constantinopolitanae).

Эдебият

Баянар

  1. Дашков С. Б. Императоры Византии. М., 1996. С. 8.
  2. Halsall, Paul Byzantium. Fordham University (1995). Архивация 23 август 2011. Ахтармишун 21 июнь 2011.
  3. Millar 2006, pp. 2, 15; James 2010, p. 5: «But from the start, there were two major differences between the Roman and Byzantine empires: Byzantium was for much of its life a Greek-speaking empire oriented towards Greek, not Latin culture; and it was a Christian empire.»

ЭлячӀунар

Шаблон:Link FA Шаблон:Link FA Шаблон:Link FA Шаблон:Link FA Шаблон:Link FA Шаблон:Link FA Шаблон:Link GA Шаблон:Link GA Шаблон:Link GA Шаблон:Link FA