Бедуьхъ: различия между версиями
Новая страница: «{{ЯШЧ2 |тӀвар=Бедуьхъ |статус= Хуьр |вичин чӀалал тӀвар = {{lang-ru|Бедюк}} |ЯШЧдин статус =…» |
(нет различий)
|
21:36, 21 август 2013 жуьре
Хуьр
|
Бедуьхъ (урус. Бедюк) — Дагъустан республикадин Агъул районда авай, «Рича» хуьруьнсоветдик акатзавай хуьр.
География
Хуьр Дагъустан Республикадин Агъул райондин юкьван пата, райондин юкь тир Тпиг хуьрелай 9 км кьиблединни - рагъэкъечIдай пата, Акарлец вацIун вини кьиле ала.
Тарих
Хуьруьн бине гьи чIавуз кутунвайди я суалдиз гуьгъуьнин жаваб гуз жеда. Бедуьхъра цIуру кIванерин цларал алпан девирдин кхьинар алайди фикирда кьуртIа, хуьр Алпан девирда арадал атанвайди гзаф мумкин я. Ахьтин фикирни ава хьи, хуьруьн бине гьар патай иниз куьч хьана атайбуру (агъулри, яхулри, лезгийри, дербентдин къажарри, чувудри) кутунвайди я. Гьа хуьруьн тIварни и кардихъ галаз алакъалу я, Бедюк-Шадухъ — акахьай.
XIX виш йисуз Бедуьхъ хуьр вири Куьре округдихъ галаз Урусат империядин гъилик акатнава. Империядик квай чIавуз, хуьр Дагъустан вилаятдин Куьре округдин Кьурагь наибвалдиз талукь тир. Рича ва Хвереж хуьрерихъ галаз Рича хуьруьнжемятдик акатзавай.
Агьалияр
2008 йисан агьалияр сиягьдиз къачунин малуматрив кьурвал хуьре 287 касди уьмуьр гьалзавай. 2002 йисан малуматрив кьурвал, хуьруьн агьалияр 303 кас тир [1]. Агьалийрин вири агъулар, суни - мусурманар я. 1886 йисан Урусат Империядин агьалияр сиягьдиз къачунин малуматрив кьурвал, Бедуьхъ хуьруьн агьалияр вири агъулар яз 209 кас тир [2].
Тарихдин имаратар
Хуьруьн мукьварал Сарфун-шегьер тIвар алай чкадин харапIаяр амукьнава. Кьисайрив кьурвал, им са мус ятIа чIехи шегьер тир, амма къваларив гвай сурариз килигна Сарфун-шегьер чIехи хуьр хьтин чка тирди мадни мумкин я. КIагIлайрикк тIвар алай чкадал къаравулдин минарадин амукьаяр амукьнава. Дегь чIавуз инсанри уьмуьр гьалнавай чкадин цларин амукьаяр гилалди дуьздал акъатзава.