Татарар: различия между версиями

Википедиядихъай
Содержимое удалено Содержимое добавлено
Тегар: Мобил аппаратдай дуьзар хъувун. Мобил жуьредай дуьзар хъувун.
Тегар: Мобил аппаратдай дуьзар хъувун. Мобил жуьредай дуьзар хъувун.
ЦӀар 77: ЦӀар 77:
==Кьадар ва чеб авай чилер==
==Кьадар ва чеб авай чилер==
[[Файл:Tatars by federal subject 2010.svg|350px|мини|справа|2010 йисан малуматрив кьурвал, УФ-дин субъектра татаррин кьадар]]
[[Файл:Tatars by federal subject 2010.svg|350px|мини|справа|2010 йисан малуматрив кьурвал, УФ-дин субъектра татаррин кьадар]]

Дуьньяда авай татаррин 36 % пай Татарстандал къвезва, амайбур федерациядин муькуь субъектра чкIанва. Татарстандилай гъейри чеб пара кьадарда авай субъект Башкортостан я. Тататар виридалайни тIимил авай регион Ингушетия я, ина вирини-вири 151 татар ава. Агъадихъ галай таблицада Урусатдин къанницIикьуд регионра уьмуьр ийизвай татаррин кьадар къалурнава:


==Субэтник группаяр==
==Субэтник группаяр==

20:16, 5 сентябрь 2016 жуьре

Татарар
Татарлар
Вири санлай кьадар

7 миллион кьван

Гегьенш хьанвай ареал
Урусатдин пайдах Урусат 5 310 649 кас
       Татарстандин пайдах Татарстан 2 012 571 кас
       Башкортостандин пайдах Башкортостан 1 009 295 кас
       Муькуь объектра 2 288 783 кас
Узбекистандин пайдах Узбекистан 211 119 кас
Къазакъстандин пайдах Къазахстан 204 229 кас
Украинадин пайдах Украина 73 304 кас
Туьркмениядин пайдах Туркмения 62 000 кас
Киргизиядин пайдах Киргизия 31 491 кас
Азербайжандин пайдах Азербайжан 25 900 кас
Туьркиядин пайдах Турция 25 000 кас
Румыниядин пайдах Румыния 23 935 кас
АСШ-дин пайдах АСШ 11 000 кас
Халкьдин Республика Чиндин пайдах Китай 7 400 кас
Беларусиядин пайдах Белоруссия 7 316 кас
Таджикистандин пайдах Таджикистан 6 495 кас
Молдавия Молдавия 3 300 кас
Литвадин пайдах Литва 2 793 кас
ЧӀал
Дин
Исламсуни мусурманар, православие
Арадал атун
кипчакар
Расадин жуьре
чIехи пай европеоидар, гъвечIи пай монголоидар
Акатзава
туьрк халкьар
Мукьва халкьар
башкирар, чувашар ва мсб.
Ареалдин карта


Татарар (татар. Татарлар) — Урусатда ва Кьулан Азиядин уьлквейра уьмуьр ийизвай туьрк халкь я. 2010 йисан малуматриз килигна Урусатда татаррин кьадар 5 миллиондилай виниз тир ва вири агьалидин саки 4 % туькIуьрзавай. Кьадардиз килигна чеб урусрилай кьулухъ уьлкведа кьведлагьай чкадал ала. Татарстан Республикадин агьалидин 53 % татарар я. Пуд асул группайриз пай жезва: волга-уралдин татарар, сибирдин татарар ва астраханьдин татарар (гагь абурун арадай польша-литвадин татарарни чара ийида).

Татар чIалтуьрк чIаларин кыпчак группадик акатзава ва пуд нугъатриз пай жезва: рагъакIидай патан (мишар) нугъат, кьулан (казан) нугъат ва рагъэкъэчIдай патан сибир-татар нугъатар я.

Диндал гьалтайла татаррин лап чIехи пай суни-мусурманар я, абурук гьакIни православар ва атеистар ква.

Кьадар ва чеб авай чилер

2010 йисан малуматрив кьурвал, УФ-дин субъектра татаррин кьадар

Дуьньяда авай татаррин 36 % пай Татарстандал къвезва, амайбур федерациядин муькуь субъектра чкIанва. Татарстандилай гъейри чеб пара кьадарда авай субъект Башкортостан я. Тататар виридалайни тIимил авай регион Ингушетия я, ина вирини-вири 151 татар ава. Агъадихъ галай таблицада Урусатдин къанницIикьуд регионра уьмуьр ийизвай татаррин кьадар къалурнава:

Субэтник группаяр

Тарих

ТIварцIикай

Арадал атуникай

ЧIал

Эдебият

илимдин
публицистика
альбомар
  • Народы России: живописный альбом, Санкт-Петербург, типография Товарищества «Общественная Польза», 3 декабря 1877, ст. 252

Баянар

ЭлячӀунар

Шаблон:Туьрк халкьар Шаблон:Дагъустандин халкьар