Кьвепеле патал чешмедиз килигун

{{ЯШЧ2
|тӀвар=Кьвепеле
|статус= Шегьер
 |вичин чӀалал тӀвар    = [[файл:Gabala.jpg|300px|Кьвепеле]]
 |ЯШЧдин статус        = 
 |уьлкве             = Лезгистан
 |lat_deg= 40|lat_min= 58|lat_sec=53
 |lon_deg= 47|lon_min= 50|lon_sec=45
  |CoordAddon             = 
  |CoordScale             = 
 |гьукуматдин картадин алцум  =0
 |региондин картадин алцум    =0
 |райондин картадин алцум     =300
 |региондин жуьре         = 
 |регион                  = Шеки-Закаталадин экономикадин регион
 |регион таблицада        = 
 |райондин жуьре          = Муниципал район
 |район                   = Кьвепеле район‎
 |жемятдин жуьре          = 
 |жемят                   = 
 |жемят таблицада         =
 |къенепатан паюнар       = 
 |кьилин жуьре            = 
 |кьил                    =
 |бине эцигай тарих       = 
 |виликан тӀварар          =  Куткашин ([[1920 йис]]алди)
Куткашен (1920-1991)
 |статус йисалай          = [[1973 йис]]уз шегьердин статус къачунва
 |кьакьанвилин жуьре      = 
 |ЯШЧдин кьакьанвал       = 
 |климат                  = 
 |официал чӀал             = 
 |майдан                  = 1548
 |агьалияр                = 12,8 агъзур
  |сиягьдиз къачур йис    = 
  |къалинвал              = 
  |агломерация            = 
  |миллетар               = [[азербайжанар]], [[лезгияр]], [[удияр]]
  |динар                  = [[мусурманар]], [[христианар]]
  |чпи-чпиз гузвай тӀвар  = 
 |сятдин чӀул              = +4, +5
 |DST                     = 
 |телефондин код          = +994 16076
 |почтунин индекс         = 
 |почтайрин индексар      = 
 |автомобилдин код        = 36
 |идентификатордин жуьре  = 
 |цифрадин идентификатор  = 
 |Commons-ра категория    = Qabala
 |сайт                    = 
 |сайтдин чӀал             = 
 }}

'''Кьвепеле''' — [[Лезгистан]] республикадин [[Кьвепеле район]]дин администрациядин юкь ва кьилин шегьер. [[1973 йис]]алди посёлок тир.

== География ==
Шегьер [[Кьвепеле район]]дин рагъэкъечӀдай пата, [[Базар-Юрт]] ва Туфан суварин кӀамун агъа кьиле, [[ЧӀехи Къавкъаз]]дин суварин ценера, [[Дамирапаранчай вацӀ]]ун эрчӀи къерехда чка кьунвайди я.
 
Шегьердин майдан 1548 км² кьван я.

== Тарих ==
Гилан Кьвепеле шегьер тарихдин дегь [[Кьвепеле (Алпан)|Кьвепеледилай]] кефердинни — рагъэкъечӀдай патахъ 15 км яргъал алайди я. Са чӀавуз ам [[Къавкъаз Алпан]]дин кьилин юкь тир, гуьгъуьнлай ам галай — галайвал [[Ширваншагьрин гьукумат]]дин ва [[Шеки ханвал]]дик акатнавай.

[[XVIII виш йис]]уз Кьвепеледин чилера гъвечӀи феодалвилин форма — [[Къуткъашендин султӀанат]] арадал атанвай. Са тӀимил вахтунилай и султӀанат Шеки ханвалдик акатнавай ва шекидин ханри тайинарнавай наибрин регьбервилик квай. Шеки ханвал терг хьайидилай кьулухъ и чилер [[Урусатдин Империя]]дин [[Елизаветополь губерния]]дин [[Нуха уезд]]дик акатнавай. Урусат Империядик квай чӀавуз шегьердин тӀвар — Къуткъашин (Куткашин)<ref>[http://www.familytree.ru/maps/state/ru1/karta57.jpg Карта Елисаветпольской губернии 1903 года]</ref>, ва [[1920 йис]]алай — Къуткъашен хьанвай. Гуьгъуьнлай, [[1930 йис]]уз Къуткъашен район арадал гъанвай (гилан Кьвепеле район). [[1991 йис]]уз райондин тӀвар дегь Кьвепеле шегьердин гьуьметдай «Кьвепеле район»-диз масакӀа хъувунвай.<ref>[http://www.elibrary.az/docs/azerbaijan/rus/gl2.pdf <!-- Заголовок добавлен ботом -->]</ref>
 

== Агьалияр ==
[[1989 йис]]уз кьиле тухвай вирисоюздин агьалияр сиягьдиз къачунин нетижайрин малуматрив кьурвал, Кьвепеле шегьердин агьалийрин кьадар 13 190 тир.<ref>[http://demoscope.ru/weekly/ssp/sng89_reg2.php Демоскоп Weekly — Приложение. Справочник статистических показателей. ]</ref>

== Экономика ==
Шегьерда «Гилан» тӀвар алай консерваяр расзавай завод, гьакӀни цементдин ва туьтуьндинни-ферментациадин заводар кардик ква. [[2010 йис]]уз ина [[Нидерландар|голландиядин]] «Beltmann» маркадин фортепианояр расзавай фабрика эксплуатациядик вуганвай.

=== Туризм ===
Шегьердиз туризмдин гзаф чӀехи потенциал ава. Кьвепеледин къерехда «Ай ишигъы» (''Вацран экв'') тӀвар алай ял ядай зона. Тамариз, сувариз финар, гъетер кьаз ва гъуьрчехъанвал кьилиз акъудзавай экскурсиядинни — туризмдин къуллугъ «Суван турбаза» ава. «Сагьил» тӀвар алай алай ял ядай зона [[Нохур вир]]ин къерехда, Кьвепеле — Баку шосседилай 5 км яргъал алайди я. Туристривай, ина авай чарчарриз, тарихдинни — архитектурадин имаратриз килигиз ва муькуь иер чкайриз финар кьиле тухуз жеда.

=== Радиолокациядин станция ===
Кьвепеле шегьердилай тахминан 16 км кьибле пата Кьвепелпдин РЛС «Дарьял» ава. Им ракетайрин вигьирникай виликамаз хабар гузвай система я. Вилик [[Урусат]]дин арендадик квай.

== Спорт ==
Шегьердин патай къугъвазвай, Азербайжандин чемпионрин премьер — лигада экъечӀзавай, «Кьвепеле» футболдин клуб ава. Клубдин бине [[1995 йис]]уз кутунвай, алай чӀавуз клубдин кьилин тренер Англиядин кӀватӀал командадинни «[[Арсенал]]» клубдин виликан къугъвархъан [[Тони Адамс]] я.

== ТӀвар — ван авай ксар ==
Исмаил бек Куткашенский — Урусат Империядин Армиядин генерал-майор, [[Пак Георгий орден]]дин садлагьай азербайжанви кавалер, зари.
Ибрагим бек Мусабеков — тӀвар-ван авай зари.

== Суьретар ==
<gallery perrow="6">
Image:MosinQab.JPG|
Image:057qabala.jpg|
Image:Qabala1082.jpg|
Image:Qabala102.jpg|
Image:Qabala153.jpg|
Image:Qabala080.jpg|
</gallery>

== Баянар ==
{{Баянар}}

== ЭлячӀунар ==
* [http://geonames.nga.mil/ggmagaz/detaillinksearch.asp?G_NAME='32FA8814FE073774E0440003BA962ED3'&Diacritics=DC Qabala: Azerbaijan] {{ref-en}}

{{Кьвепеле райондин яшамиш жезвай чкаяр}}
[[Категория:Кьвепеле райондин хуьрер]]