Туьрк чӀал: различия между версиями

Википедиядихъай
Содержимое удалено Содержимое добавлено
гъ r2.7.2) (Робот: пай ктуна az, chr, en, es, fi, fr, ja, ka, mk, pt, sco, simple, vi; чIурна: pam
гъ r2.7.2) (Робот: Пай ктуна mzn:ایستانبولی تورکی
ЦӀар 252: ЦӀар 252:
[[mrj:Турок йӹлмӹ]]
[[mrj:Турок йӹлмӹ]]
[[ms:Bahasa Turki]]
[[ms:Bahasa Turki]]
[[mzn:ایستانبولی تورکی]]
[[nl:Turks]]
[[nl:Turks]]
[[nn:Tyrkisk]]
[[nn:Tyrkisk]]

08:49, 1 апрель 2012 жуьре

{{{тӀвар}}}
Уьлквеяр:Туьркия
Офицал чӀал:Туьркия
Классриз ччара хьун
Кхьинар:латин алфиб
ЧӀалан кодар
ГОСТ 7.75–97:тур 693
ISO 639-1:tr
ISO 639-2:tur
ISO 639-3:tur
Туьрк чӀалал дуьнедал рахазвай чилер

Туьрк чІал - (чпиндал: Türk dili (кьурелди: Türkçe Шаблон:Audio-IPA) — официал чlал Туьркиядин, какатзавай туьрк чхелдик алтай чӀаларин хзандик. Ва массакlа туьрколигида ишлемишзава мадни Türkiye Türkçesi (туьрки, туьркерин).

Туьрк алфиб

1928 й. туьрк чlала ишлемишзва латин кхьинрин жуьре, туькlуьрдайла пай кутнвай Кемал Ататуьрка. Пун цlийи кхьинариз ишлемишна истабул нугъат.

A B C Ç D E F G Ğ H I İ J K L M N O Ö P R S Ş T U Ü V Y Z
a b c ç d e f g ğ h ı i j k l m n o ö p r s ş t u ü v y z
а б дж ч д э ф г гъ гь ы и ж к л м н о оь п р с ш т у уь в й з

Туьрк-лезги гъвечІи гафалаг

Гзафвилин нумра

  • a/ı/o/u → -lar :
    • ayaylar варз – варцар
    • aslanaslanlar аслан – асланар
    • ototlar векь – векьер
    • kuyrukkuyruklar тум – тумар
  • e/i/ö/ü → -ler :
    • dildiller чІал – чІалар
    • dişdişler сас – сасар
    • kedikediler кац – кацер

Бицlи тапшуругъар

  • Gidiyorum - Зун къведа
  • Kayacağım - За ладзгуда
  • Gördüğüm güzel kız - Иер руш, заз аквазвай
  • Ne yapacakmış? - Ада вуч ийида?
  • Yağmura mı bakıyorsun? - Вуна ахтармишзаван марфадихъ?
  • Koşacağım - Зун катда

Нугъатар

Анадолудин нугъатар

Туьрк чӀалал Анадолудин нугъатар[1] :

1. Кьебле Анадолудин нугъатар (Doğu Anadolu ağızları)

1.1.1. Агъры, Малазгирт
1.1.2. Муш, Битлис
1.1.3. Ахлат, Адилджеваз, Буланык, Ван|Ван
1.1.4. Диярбакыр
1.1.5. Палу, Каракочан, Бингоьль, Карлыова,

1.2.1. Карс (yerliler)
1.2.2. Эрзурум, Ашкале, Оваджык, Нарман
1.2.3. Пасинлер, Хорасан, Хыныс, Текман, Караязы, Терджан (partim)
1.2.4. Байбурт, Испир, Эрзинджан, Чайырлы, Терджан (partim)
1.2.5. Гуьмуьшхане
1.2.6. Рефахие, Кемах
1.2.7. Карс (azeriler ва terekemeler)

1.3.1. Пософ, Артвин, Шавшат, Ардануч, Юсуфели
1.3.2.1. Ардахан, Олур, Олту, Шенкая; Туьркер-Месхетинар
1.3.2.2. Тортум
1.3.2.3. Испир (вини )

1.4.1. Кемалие, Илич, Агъын
1.4.2. Тунджели, Хозат, Мазгирт, Пертек
1.4.3. Харпут
1.4.4. Элязыгъ, Кебан, Баскиль


2. Вини-Кьебле Анадолудин нугъатар (Kuzeydoğu Anadolu ağızları)

2.1.1. Вакфыкебир, Акчаабат, Тонья, Мачка, Оф, Чайкара
2.1.2. Трабзон, Йомра, Суьрмене, Араклы, Ризе, Калкандере, Икиздере, Гуьндогъду, Буьйуьккоьй

2.2.1. Чаели, Каптанпаша
2.2.2. Чамлыгьемшин, Пазар, Гьемшин, Ардешен, Фындыклы

2.3.1. Архави, Хопа, Кемальпаша, Ортаджалар
2.3.2. Хопа (a little partim)
2.3.3. Борчка, Муратлы, Джамили, Мейданджык, Ортакоьй, Гоькташ


3. Чапла Анадолудин нугъатар (Batı Anadolu ağızları)

3.1.1. Афьонкарагьисар, Эскишегьир, Ушак, Наллыхан
3.1.2. Чанаккале, Балыкесир, Бурса, Биледжик
3.1.3. Айдын, Бурдур, Денизли, Ыспарта, Измир, Куьтагья, Маниса, Мугъла
3.1.4. Анталья

3.2. Измит, Сакарья

3.3.1. Зонгулдак, Деврек, Карадениз Эрегъли
3.3.2. Бартын, Чайджума, Амасра
3.3.3. Болу, Оваджык, Эскипазар, Карабуьк, Сафранболу, Улус, Эфлани, Куруджашиле
3.3.4. Кастамону

3.4.1. Гоьйнуьк, Мудурну, Кыбрысджык, Себен
3.4.2. Кызылджахамам, Бейпазары, Чамлыдере, , Аяш
3.4.3. Чанкыры, Искилип, Каргъы, Баят, Османджык, Тосья, Боябат

3.5.1. Синоп, Алачам
3.5.2. Самсун, Кавак, Чаршамба, Терме
3.5.3. Орду, Гиресун, Шалпазары

3.6.1. Ладик, Хавза, Амасья, Токат, Эрбаа, Никсар, Турхал, Решадие, Алмус
3.6.2. Зиле, Артова, Сивас, Йылдызели, , Зара, Месудие
3.6.3. Шебинкарахисар, Алуджра, Сушехри
3.6.4. Кангал, Дивриги, Гуьруьн, Малатья, Хекимхан, Арапгир

3.7.1. Акчадагъ, Даренде, Догъаншегьир
3.7.2. Афшин, Эльбистан, Гоьксун, Андырын, Адана, Хатай|Хатай, Тарсус, Эрегъли
3.7.3. Кагьраманмараш, Газиантеп
3.7.4. Адыяман, Халфети, Биреджик, Килис

3.8. Анкара, Хаймана, Баля, Шерефликочхисар, Чубук, Кырыккале, Кескин, Каледжик, Кызылырмак, Чорум, Йозгат, Кыршегьир, Невшегьир, Нигъде, Кайсери, Шаркышла, Гемерек

3.9. Конья, Мерсин

Румелидин нугъатар

Туьрк Википедия

Тистикьар

  1. Prof. Dr. Leylâ Karahan, Anadolu Ağızlarının Sınıflandırılması (Türk Dil Kurumu yayınları: 630, Ankara 1996) ('Классификаця Анадолудин Нугъатар')

Алакьунар