Къазакъстан

Къазахстан Республика Къазакъстан Қазақстан Республикасы
[[{{{тӀвар-род}}} пайдах|Пайдах]] [[{{{тӀвар-род}}} герб|Герб]] Гимн: [[{{{тӀвар-род}}} гимн|Менің Қазақстаным]]
Кьилин шегьер:	Астана
Шегьерар:	Алматы, Астана, Шымкент, Къараганда, Актобе, Павлодар, Тараз, Усть-Каменогорск, Семей
Аслутуширвал:	16 фундукӀ 1991 (ССРГдилай)
ЧӀал:	къазах, урус
Идара авунин тегьер:	Президентдин республика
Кьил:	Нурсултан Назарбаев
Майдан:	2 724 902 км²
· Цин кьадар %:	{{{цин кьадар}}}
Агьалияр:	16 734 000 кас (62-лагьай)
· Агьалийрин чуькьуьнвал:	{{{агьалидин чуькьуьнвал}}} кас/км²
Пул:	тенге
КъВБ:	180,147 млрд. $ (50-лагьай)
· АСКА КъВБ:	{{{агьалийрин са касдал къвезвай КъВБ}}} $
ИПВИ:	0,745 (68-лагьай)
Домен:	.kz, .қаз
Телефондин код:	+7
Сятдин чӀул:	+5, +6

Къазахъстан (къаз. Қазақстан, урус: Къазахста́н) — Евразиядин юкьа авай гьукумат, дуньяда кӀуьдлай чкадал ала чилин чӀехивиляй.

Къазахстандин чӀехи шегьер (сегьри) я Астана.

Мад чӀехи сегьрияр Къазахстандин: Алматы, Караганда, Шымкент.

Къазахстан президентдин республика я. Президент ана 5 йисал кьабул ийизавайди йа. Гьисятда Къазахстандин пачагь Нурсултан Назарбаев йа.

Чилинмикит

Къазахстан Евразиядин йукьа ава. ГӀакуьметда чӀехи пай чилеран чуьлер йа.

Границаяр гӀакуьметран

Къазахстандин виридалай йиргъи граница Урусатзих галазва — кьуд агъзур километр.

Ахпана Чин, Узбекистан, Туркмениязих галаз. Каспий гьилетӀуз Урусатдин Астраханни Дагъустанзих, Азербайжан, Иран ва Туркмениязих галаз.

Суваяр

Къазахстандин вана пата Уралдин суваяр ава, агъа пата Тянь-Шань, Алтай ва Тарбагатай.

Йатар

Къазахстанзин чилер западдай чхизва Каспий гьиле. Адан патаг, къуркъазвай Арал гьиле. Къазахстандин востокда авазва учӀу уьр Балхаш. Къазахстандин йике вацӀар — Урал, Иртыш, Тобол, Ишим, Эмба, Сырдарья, Или.

Ксар

Халкь

Къазахстандин карта

Къазахстанда 16,4 миллион кас йашамиш жезва (2009 перепись). Абурун чӀихи пай сегьрийра. Пара ксар атана Къазахстандиз Сталинан халкьаркъисинран берейра. СССР цкӀейла чи берейрал Къазахстанда ксар къучун тувуна тӀимил жезва.

Миллетар

Къазахстан пара миллетар авай чка йа. Ана йашамиш жезва казахар 10098600 кас, урусар 3797000 кас, узбекар 463381 кас, украинвияр 422680 кас, 241946 185 000 кас, татарар 328 000 кас, немцар 958 000 кас. Ихирмижи берейра къвез къверидал казахар пара жезва амайбрулай. Вучиз лагьайтӀа президентдин программади абуруз куьмек гузва маса гӀакуьметрай Къазахстандиз къалух хкъёз. Ва амай миллетар Къазахстандай чпин кьиспесан хайи ватандиз хъфизва.

КӀитӀи (Диин)

Къазахстанда пара кӀитӀияр (диинар) ава. Абурукай ислам виридалай пара, ахпана христианвал, урусра, украинвияр ва немцара агъазвай. Тенгрианвал — туьрк халкьаран чӀехи сифте кӀитӀи.

Экономика

Къазахстан вилик физвай гӀакуьмет йа. Микитисрувай ана пара нафт, газ, уран ва амай маса пара зтӀар гакьунва. Пара нафт ава Къазахстандин Каспийдин пата. Къазахстандин пул йа тенге. ВВП йа 182 млрд доллар. Виридалай пара Къазахстанди Россиязих галаз элверар ийизва.

Тарих

Уьлуькран фад берейра кӀуьдлай вишйисе ана Туьрк каганат авай. Ам цкӀейла пара гьар жуьре туьркеран гӀакуьметар хьана. 1220-лагьай йисара Къазахстандин чилер Къизил Ордадин къене ава. Ам цкӀейлай Къазахстанда хьана ЧӀехи, Аразавай ва Гъвичи Жузар. А жузран къене къиргъиз-кайсац халкьар са чказлай масадал физвай. А саягъ Къазахстан 1730-лагьай йиса Урусатдин къенез фена. 1991-лагьай йиса Къазахстан СССРдикай ва Урусатдикай ккъатна.

Шикилар

• 
  Алматы — Къазахстандин виридалай йике шегьер
• 
  Тянь-Шань суваяр
• 
  Миллетар
• 
  Астана — Къазахстандин кьилин шегьер
• Къазахстандин концерт кӀвал
  Къазахстандин концерт кӀвал

ЭлячӀунар

• Къазахстандин президентдин сайт
• Гьукуматдин официал сайт