Хъуьлер: различия между версиями

Википедиядихъай
Содержимое удалено Содержимое добавлено
Нет описания правки
ЦӀар 10: ЦӀар 10:
|CoordScale =
|CoordScale =
|гьукуматдин картадин ялцум =0
|гьукуматдин картадин ялцум =0
|региондин картадин ялцум =300
|региондин картадин ялцум =0
|райондин картадин ялцум =
|райондин картадин ялцум =300
|региондин жуьре = Федерациядин субъект
|региондин жуьре = Федерациядин субъект
|регион = Дагъустан
|регион = Дагъустан

21:24, 10 декабрь 2012 жуьре

Урусатдин пайдах Тунвай хуьр
Хъуьл
урусХуля
Уьлкве
Урусат
Федерациядин субъект
Дагъустан
Муниципал район
Юкьван кьакьанвал
1851 м
Агьалияр
0 кас
Миллетар
Динар
Сятдин чӀул
Автомобилдин код
05
Хъуьлер (Урусат)
Хъуьл
Хъуьлер (Дагъустан)
Хъуьл
Хъуьлер (Ахцегь район)
Хъуьл

Хъуьлер (урусХуля) — Дагъустан республикадин Ахцегь районда авай тунвай хуьр.

Хуьруьн тIварцIикай

Хъуьлер тIвар къуьлер (къуьл) гафуникай арадал атайди я.

География

Хуьр Ахцегь райондин кефер пата, Самур цIиргъинин кьиблепатан гуьнейра, Гитин кьил суван кIанив, Самур вацIун чапла пата чка кьунвайди я. Райондин юкь тир Ахцегь хуьрелай 9 км яргъал ала. Мукьвал алай хуьрер: Хкем, Гъебцегь, Бахцугъ, Кьуьчхуьр.

Тарих

XVI виш йисалай 1839 йисал кьван хуьр Ахцегьпарадин ада жемятдик акатзавай Ахцегьпара - 1 хуьрерин жемятдик квай. 1839 йисуз Хъуьлер, вири Самур округдихъ галаз Урусат империядин гъилик акатнай. Урусат империядик квай чIавуз, ам Дагъустан вилаятдин Самур округдиз талукь тир. ЦIуру Хкем хуьруьхъ галаз Хкемрин хуьруьн жемят арадал гъизва. 1929 йисуз хуьр, цIийз арадал гъайи Ахцегь райондик кутунвай. Вилик хуьре 700 - лай пара майишатар авай. ХIХ виш йисан сифтейра чилин уьцIуьнрин себебдалди хуьруьнвийрин чIехи пайдин муькуь чкадиз куьч хьун чара авачиз тир, амма куьч тахьана амукьайбуру хуьреалай 3,5 км яргъал ЦIийи Хъуьлер арадал гъанвай, гьина 400 майишатар авайди тир. 1951 йисуз абурукай 70 майишат амай, ва 1960 йисуз абуру хайи сувар эбеди яз гадарна хъфенвай. Хъуьлуьвийрин (хъуьлуьжуьйрин) гзафбуру Дагъустандин ЦIаяр шегьерда яшамиш жезвайди я. Хуьр вичин мублагь чилерив, тежриба авай лежберрив, Куйбышеван тIварунихъ галай девлет авай колхоздив, иер мискIиндив ва арабист - макитисрив (алимрив) тIвар-ван аваз тир. Ватандин ЧIехи дяве чIавуз фронтдиз 80 хъуьлуьви рекье гьатнай, абурукай вирини-вири 7 кас элкъвена хтанвай.

Хуьруьн мукьув, къванцин ящикай авай дегь сурар авайди я. [1]

Агьалияр

Хуьряй куьч жедалди ина лезгияр, суьнни - мусурманар яшамиш жезвай. 1886 йисуз хуьруьн агьалияр 359 касди туькIуьрзавай.[2]

Алай чIавуз хуьр ичIизва.

Баянар

ЭлячӀунар