Бежта белген: различия между версиями
Нет описания правки |
|||
ЦӀар 52: | ЦӀар 52: | ||
|цифрадин идентификатор = |
|цифрадин идентификатор = |
||
|Commons-ра категория = |
|Commons-ра категория = |
||
|сайт = |
|сайт = http://bezhta.ru |
||
|сайтдин чӀал = |
|сайтдин чӀал = |
||
}} |
}} |
17:37, 28 январь 2013 жуьре
Муниципалитетдин район
|
Бежтин белген (урус. Бежтинский участок) — Урусат Федерациядин Дагъустан республикада авай муниципалитетдин белген (урус. участок). Административвилелди Цунтин райондин пай хьиз арадал атанвайди я.
Администрациядин юкь — Бежта хуьр я.
География
Район Дагъустан Республикадин суван рагъакIидай пата, Авар Койсу вацIун кьиле, ЧIехи Къавкъаздин кьилелай элячIдай цIиргъера, гьулуьн дережадилай 1500-3500 м кьакьанда чка кьунвайди я. Кефердинни рагъакIидай пата Цунтин райондив, кефердинни рагъэкъечIдай пата Тлярата райондив ва рагъакIидай пата Гуржистандихъ галаз са сергьятра ава.
Райондин чилерин майдан — 575 км² я.
Климат
Белгендин климат, къайи яргъи хъуьтIуьвни куьруь гаталди тафават авай, юкьван гьалдин — мекьи я. Белгендин гьавадин вини дережадин ламувал набататрин хъсан экъечIуниз куьмек гузва. Хъчарин жуьреба - жуьревилив ва булвилив тафават авай гегьенш чIурар, белгендин асул девлет я. Гьавиляй хуьруьн майишатдин асул кIвалахар ина лежбервални малдарвал я.
Минерал чешмеяр
Белгендин чилера пара кьадарда гъвечIи ва чIехи минерал цин чешмеяр ава: недай затIар гьазуруниз виже къведай кьел квай, сода квай ятар, ва сагъардай экъуьнар ийидай гугурт, гургуртни - водород ва шуьтруь ракьун чими ятар.
Тарих
Бежта белген 1992 йисуз арадал гъанвай ва Дагъустан Республикадинни гьакIни вири Урусат Федерациядин административивлин паюнда уникум тир гьал я.
Дагъустан Республикадин Конституцияди тайинарнавайвал Бежта белген Цунтин райондин составдик акатзава.
Агьалияр
2008 йисан малуматриз килигна, белгендин агьалийрин кьадар 9,5 агъзур кас тир. Чкадин миллетар — бежтинар ва гунзибар я, бежтин ва гунзиб чIаларал рахазвайди я. [2] Диндал гьалтайла вири суни - мусурманар я.
2009 йисан 1 январь тарихдин малуматрив кьурвал «Бежта белген» муниципалитетдин миллетрин состав[3]:
Халкь | Кьадар, кас. |
Пай вири агьалийрикай, % |
---|---|---|
бежтинар | 8280 | 84,6 % |
гунзибар | 1040 | 10,6 % |
дидояр | 468 | 4,8 % |
вири санал | 9783 | 100,00 % |
Администратциядин паюнар
Райондик 4 муниципалитетдин образование (хуьруьнсовет) акатзава [4].
Бежта белгендин хуьруьнсоветар ва абурук акатзавай 12 хуьрер, (къалин шрифтдив администрациярин юкьвар къалурнава);
- «Бежта» хуьруьнсовет — Ахайотар, Ачи-Чунгур, Бежта, Караузек, Качалай, Каратуьбе ва 40 лет Октября хуьрер.
- «Тлядал» хуьруьнсовет — Тлядал хуьр.
- «Хашархота» хуьруьнсовет — Хашархота хуьр.
- «Гунзиб» хуьруьрсовет — Гарбутль, Гунзиб ва Нахада хуьрер — гунзибар.
Хуьрер - анклавар
Административвилелди Бежтин белгендиз талукь 12 хуьруькай ругуд хуьр Бабаюрт райондин чилерал ала. [5]:-->
Бабаюрт райондин чилерал алай Бежтин белгендин (Цунтин райондин) хуьрер: Ахайотар, Ачи-Чунгур, Караузек, Качалай, Каратуьбе ва 40 лет Октября.