Новая Коса: различия между версиями

Википедиядихъай
Содержимое удалено Содержимое добавлено
Нет описания правки
ЦӀар 33: ЦӀар 33:
|официал чӀал =
|официал чӀал =
|виликан тӀварар =
|виликан тӀварар =
|агьалияр = 567
|агьалияр = {{гзаф хьун1}} 567
|сиягьдиз къачур йис = 2008
|сиягьдиз къачур йис = 2010
|къалинвал =
|къалинвал =
|агломерация =
|агломерация =
|миллетар = [[ногъаяр]]
|миллетар = [[нугъаяр]]
|динар = [[сунияр|суни]] - [[мусурманар]]
|динар = [[сунияр|суни]] - [[мусурманар]]
|чпи-чпиз гузвай тӀвар =
|чпи-чпиз гузвай тӀвар =
|сятдин чӀул = +4
|сятдин чӀул = +3
|DST =
|DST =
|телефондин код =
|телефондин код =
ЦӀар 55: ЦӀар 55:
}}
}}


'''Новая Коса''', '''ЦIийи Коса''' ({{lang-ru|Новая Коса}}) — [[Дагъустан]] республикадин [[Бабаюрт район]]да авай, [[Новая Коса хуьруьнсовет|«Новая Коса» хуьруьнсовет]]дик акатзавай хуьр.
'''Новая Коса''', '''ЦIийи Коса''' ({{lang-ru|Новая Коса}}) — [[Дагъустан]] республикадин [[Бабаюрт район]]да авай хуьр. [[Новая Коса хуьруьнсовет|«Новая Коса» хуьруьнсовет]]дик акатзава.


==География==
==География==
ЦӀар 61: ЦӀар 61:


==Тарих==
==Тарих==
Хуьруьн бине [[XIX виш йис]]уз иниз куьч хьана атанвай [[урусар|урусри]] гъетерин ватагаяр хьиз кутунай. Са тIимил геж иниз [[ногъаяр]]ни [[калмыкар]] куьчарна ацукьарнай. [[1943 йис]]уз вири калмык агьали акъудна [[Сибир]]диз дугурнай ва хуьре къедалди хьиз анжах ногъаяр амукьнай.
Хуьруьн бине [[XIX виш йис]]уз иниз куьч хьанвай [[урусар|урусри]] гъетерин ватагаяр хьиз кутунай. Са тIимил геж иниз [[нугъаяр]]ни [[калмыкар]] куьчарнай. [[1943 йис]]уз вири калмык агьалияр [[Сибир]]диз акъуднай ва хуьре къедалди хьиз анжах нугъаяр амукьнай.


==Агьалияр==
==Агьалияр==

09:51, 10 июнь 2015 жуьре

Урусатдин пайдах Хуьр
Новая Коса
урусНовая Коса
Уьлкве
Урусат
Федерациядин субъект
Дагъустан
Муниципал район
Хуьруьнсовет
Агьалияр
567 кас (2010)
Миллетар
Динар
Сятдин чӀул
Почтунин индекс
368060
Автомобилдин код
05
Код ОКАТО
82 207 840 001
Космосдай акунар
Новая Коса (Дагъустан)
Магьачкъала
Новая Коса
Новая Коса (Бабаюрт район)
Бабаюрт
Новая Коса

Новая Коса, ЦIийи Коса (урусНовая Коса) — Дагъустан республикадин Бабаюрт районда авай хуьр. «Новая Коса» хуьруьнсоветдик акатзава.

География

Хуьр Бабаюрт райондин рагъэкъечIдай пата, Аграхан заливдин кьерел, райондин юкь тир Бабаюрт хуьрелай 51 км яргъал ала.

Тарих

Хуьруьн бине XIX виш йисуз иниз куьч хьанвай урусри гъетерин ватагаяр хьиз кутунай. Са тIимил геж иниз нугъаярни калмыкар куьчарнай. 1943 йисуз вири калмык агьалияр Сибирдиз акъуднай ва хуьре къедалди хьиз анжах нугъаяр амукьнай.

Агьалияр

2008 йисан агьалияр сиягьдиз къачунин малуматрив кьурвал хуьре 567 касди уьмуьр гьалзавай [1]. Агьалидин вири ногъаяр, суни - мусурманар я.

Экономика

Совет береда хуьре, Аграхан заливда ва Терек вацIа осетр ва частик жуьредин гъетер кьунин чIехи колхоз кардик квай. Алай чIавуз хуьруьн агьалидин чIехи пай и заливда чинеба гъетер кьаз браконьервал ийизва.

Экологиядин проблемаяр

Хуьр мукьвал-мукьвал Аграхан заливдин ва Терек вацIун ци акьалтIунрик акатзава. Хуьруьн элкъвена къваларив, ам чIехи цикай хуьзвай банд гала. 1970-й йисара Терек вацIу Аграхан заливдин юкьвалайтIуз дуьз Каспи гьуьлуьз рехъ жагъурунилай кьулухъ, залив кьве пай хьанвай ва Кьиблепатан Аграханда цин дережа садлагьана кхаж хьанвай ва нетижада хуьруьн цин къерехдал алай кIвалер цик акатна чкIанай. Эхиримжи чIехи тIебиатдин мусибат ина 2005 йисуз, Терек вацIун ци накьвадин кьантIарар тухвана ятар сергьятрилай экъечIайла хьанвай. А чIавуз Терек-Сулак арандин гегьенш чилер цик акатнай. Идан нетижада Новая Коса ва Оразгулаул хуьрерин са пад цик акатнай чебни элкъвена къваларив гвай цин юкьва гьатнай, гьакI и кьве хуьрер вири дуьньядикай атIанвай гьалара 3 варз хьанвай. 2010 йисуз Астрахань-Магьачкъала трассадин мукьвал, «Мехтеб» цин гьамбарханадин районда и кьве хуьрерин эгьлийриз куьч жез чилин белгенар чара авунай.

Баянар

ЭлячӀунар