Новая Коса: различия между версиями

Википедиядихъай
Содержимое удалено Содержимое добавлено
Нет описания правки
ЦӀар 97: ЦӀар 97:


{{Бабаюрт райондин агьалийрин пунктар}}
{{Бабаюрт райондин агьалийрин пунктар}}
[[Категория:Нугъайрин хуьрер]]
[[Категория:Нугъай хуьрер]]
[[Категория:Бабаюрт райондин хуьрер]]
[[Категория:Бабаюрт райондин хуьрер]]

22:25, 11 июнь 2015 жуьре

Урусатдин пайдах Хуьр
Новая Коса
Уьлкве
Урусат
Федерациядин субъект
Дагъустан
Муниципал район
Хуьруьнсовет
Агьалияр
664 кас (2010)
Миллетар
Динар
Сятдин чӀул
Почтунин индекс
368060
Автомобилдин код
05
Код ОКАТО
82 207 840 001
Космосдай акунар
Новая Коса (Дагъустан)
Магьачкъала
Новая Коса
Новая Коса (Бабаюрт район)
Бабаюрт
Новая Коса

Новая Коса, ЦIийи Коса (урусНовая Коса) — Дагъустан республикадин Бабаюрт районда авай хуьр. «Новая Коса» хуьруьнсоветдик акатзава.

География

Хуьр Бабаюрт райондин рагъэкъечIдай пата, Аграхан заливдин кьерел, райондин юкь тир Бабаюрт хуьрелай 51 км яргъал ала.

Тарих

Хуьруьн бине XIX виш йисуз иниз куьч хьанвай урусри гъетерин ватагаяр хьиз кутунай. Са тIимил геж иниз нугъаярни калмыкар куьчарнай. 1943 йисуз вири калмык агьалияр Сибирдиз акъуднай ва хуьре къедалди хьиз анжах нугъаяр амукьнай.

Агьалияр

Йисариз килигна Новая Коса хуьруьн агьалийрин дегиш хьунин динамика:

Йис 2002 2010
Агьалияр 519[1] 664[2]

2010 йисан агьалияр сиягьдиз къачунин малуматрив кьурвал хуьре 664 касди уьмуьр ийизвай. Вири нугъаяр, суни - мусурманар я.

Экономика

Совет береда хуьре, Аграхан заливда ва Терек вацIа осетр ва частик жуьредин гъетер кьунин чIехи колхоз кардик квай. Алай чIавуз хуьруьн агьалидин чIехи пай и заливда чинеба гъетер кьаз браконьервал ийизва.

Экологиядин проблемаяр

Хуьр мукьвал-мукьвал Аграхан заливдин ва Терек вацIун ци акьалтIунрик акатзава. Хуьруьн элкъвена къваларив, ам чIехи цикай хуьзвай банд гала. 1970-й йисара Терек вацIу Аграхан заливдин юкьвалайтIуз дуьз Каспи гьуьлуьз рехъ жагъурунилай кьулухъ, залив кьве пай хьанвай ва Кьиблепатан Аграханда цин дережа садлагьана кхаж хьанвай ва нетижада хуьруьн цин къерехдал алай кIвалер цик акатна чкIанай. Эхиримжи чIехи тIебиатдин мусибат ина 2005 йисуз, Терек вацIун ци накьвадин кьантIарар тухвана ятар сергьятрилай экъечIайла хьанвай. А чIавуз Терек-Сулак арандин гегьенш чилер цик акатнай. Идан нетижада Новая Коса ва Оразгулаул хуьрерин са пад цик акатнай чебни элкъвена къваларив гвай цин юкьва гьатнай, гьакI и кьве хуьрер вири дуьньядикай атIанвай гьалара 3 варз хьанвай. 2010 йисуз Астрахань-Магьачкъала трассадин мукьвал, «Мехтеб» цин гьамбарханадин районда и кьве хуьрерин эгьлийриз куьч жез чилин белгенар чара авунай.

Баянар

ЭлячӀунар