I-й Пётр: различия между версиями

Википедиядихъай
Содержимое удалено Содержимое добавлено
Нет описания правки
ЦӀар 1: ЦӀар 1:
{{Гьукуматдин кар ийизвайди
'''I-й Пётр Алексеевич''', адан лакIаб '''Зурба''' тир ([[1672 йис]]ан 30 май — [[1725 йис]]ан 28 январь) — [[Романоврин династия]]дай тир вири [[Русь]]дин эхиримжи пачагь ва Урусатдин садлагьай император. Вичин цIуд яшар хьайила ам пачагьдин тахтунал экъечIнай, амма вичи гьукум гьализ [[1689 йис]]алай гатIумнай. Адахъ галаз санал адан хайи стха Иванани гьукум ийизвай (1696 йисуз рагьметдиз фидалди). Аял чIавалай кIелунрал ва чирвилерал рикI алай Пётр, рагъакIидай патан Европадиз гзаф гагьдин сиятар авур садлагьай урус пачагь тир. [[1698 йис]]уз Европадай хтайдалай кьулухъ ада Урусатдин гьукуматда ва жемиятдин къайдайра чIехи реформаяр авунин крарик кьил кутунай. I-й Пётрдин виридалайни чIехи агалкьунрикай сад, [[Кеферпатан ЧIехи дяве]]да къазанмишай гъалибвилелай кьулухъ [[Прибалтика]]дин регионда Урусатдин сергьятар гегьеншарун тир. Адалай кьулухъ адаз императордин тIвар ганай.
| лезги тӀвар = I-й Пётр Алексеевич ЧӀехи
| тамам тӀвар = {{lang-cu|Пе́тръ Алеѯі́евичъ}} <br /><big>Петръ Алексіевичъ</big>
| портрет = Peter der-Grosse 1838.jpg
| кьадар = 280px
| къул чӀугун = 1838 йисуз [[Поль Деларош]]а чӀугур ЧӀехи Петрдин портрет.
| титул = [[Урусатдин императорар|Урусатдин император]]
| къайда =
| девирэвел = [[1721 йис|1721-й йисан]] [[22 октябрь]]
| девирэхир = [[1725 йис|1725-й йисан]] [[28 январь]]
| таж алукӀун =
| варис =
| вилик хьайи кас =
| чкадал акъвазнавайди = [[I Екатерина]]
| пайдах = Russian Emperor Standard 1720.gif
| пайдах2 = Russia05.png
| титул_2 = [[Урус пачагьвал|Вири Русдин Царь ва ЧӀехи пачагь]]
| девирэвел_2 = [[1682 йис|1682-й йисан]] [[27 апрель]]
| девирэхир_2 = [[1721 йис|1721-й йисан]] [[22 октябрь]]
| таж алукӀун_2 = [[1682 йис|1682-й йисан]] [[25 июнь]]
| регент1_2 = [[Софья Алексеевна]]
| регент1девирэвел_2 = [[1682 йис|1682]]
| регент1девирэхир_2 = [[1689 йис|1689]]
| уртахгьаким1_2 = [[V Иван]]
| уртахгьаким1девирэвел_2 = [[1682 йис|1682]]
| уртахгьаким1девирэхир_2 = [[1696 йис|1696]]
| вилик хьайи кас_2 = [[III Фёдор Алексеевич]]
| чкадал акъвазнавайди_2 = [[I Василий Дмитриевич]]
| къейд_2 = 1721 йисалай — Урусатдин император
| дидедиз хьайи чӀав = {{Дидедиз дата|30|05|1672}}
| дидедиз хьайи чка = [[Москва]], [[Урус пачагьвал]]
| кьиникьин чӀав = {{Кьена дата|28|01|1725}}
| диндин талукьвал = [[Хашпересвал|хашперес]]
| кьиникьин чка = [[Санкт-Петербург]], [[Урусат|Урусатдин империя]]
| кучукнава = [[Петропавловскдин собор]], [[Санкт-Петербург]]
| династия = [[Романовар]]
| буба = [[Алексей Михайлович]]
| диде = [[Наталья Кирилловна Нарышкина|Наталья Кирилловна]]
| паб = 1. [[Евдокия Фёдоровна Лопухина|Евдокия Лопухина]] <br />2. [[I Екатерина|Екатерина Алексеевна]]
| аялар = '''диде — Лопухина:''' [[Алексей Петрович]] (хва); <br /> '''диде — I Екатерина:''' [[Анна Петровна|Анна]], [[Елизавета Петровна|Елизавета]], Наталья (рушар); Пётр (хва).
| къул = Peter the Great Signature.svg
| монограмма = Imperial Monogram of Tsar Peter I "The Great" of Russia, Variant 2.svg
| монограммадин гьяркьуьвал = 60
| пишкешар =
| Commons = Peter I of Russia
}}
'''I-й Пётр Алексеевич''', адан лакӀаб '''Зурба''' тир ([[1672 йис]]ан 30 май — [[1725 йис]]ан 28 январь) — [[Романоврин династия]]дай тир вири [[Русь]]дин эхиримжи пачагь ва Урусатдин садлагьай император. Вичин цӀуд яшар хьайила ам пачагьдин тахтунал экъечӀнай, амма вичи гьукум гьализ [[1689 йис]]алай гатӀумнай. Адахъ галаз санал адан хайи стха Иванани гьукум ийизвай (1696 йисуз рагьметдиз фидалди). Аял чӀавалай кӀелунрал ва чирвилерал рикӀ алай Пётр, рагъакӀидай патан Европадиз гзаф гагьдин сиятар авур садлагьай урус пачагь тир. [[1698 йис]]уз Европадай хтайдалай кьулухъ ада Урусатдин гьукуматда ва жемиятдин къайдайра чӀехи реформаяр авунин крарик кьил кутунай. I-й Пётрдин виридалайни чӀехи агалкьунрикай сад, [[Кеферпатан ЧIехи дяве]]да къазанмишай гъалибвилелай кьулухъ [[Прибалтика]]дин регионда Урусатдин сергьятар гегьеншарун тир. Адалай кьулухъ адаз императордин тӀвар ганай.


[[Категория:Урусатдин гьакимар]]
[[Категория:Урусатдин императорар]]

17:02, 14 март 2017 жуьре

I-й Пётр Алексеевич ЧӀехи
к.дев.-слав. Пе́тръ Алеѯі́евичъ
Петръ Алексіевичъ
I-й Пётр Алексеевич ЧӀехи
1838 йисуз Поль Делароша чӀугур ЧӀехи Петрдин портрет.
пайдах
пайдах
Урусатдин император
пайдах
пайдах
1721-й йисан 22 октябрь — 1725-й йисан 28 январь
Чкадал акъвазнавайди: I Екатерина
Вири Русдин Царь ва ЧӀехи пачагь
1682-й йисан 27 апрель — 1721-й йисан 22 октябрь
Таж алукӀун: 1682-й йисан 25 июнь
Регент: Софья Алексеевна (1682 — 1689)
Уртах гьаким:

V Иван (1682 — 1696)

Вилик хьайи кас: III Фёдор Алексеевич
Чкадал акъвазнавайди: I Василий Дмитриевич
1721 йисалай — Урусатдин император
 
Диндин талукьвал: хашперес
Дидедиз хьайи чӀав: 30 май 1672
Москва, Урус пачагьвал
Кьена: 28 январь 1725
Санкт-Петербург, Урусатдин империя
Кучукнава: Петропавловскдин собор, Санкт-Петербург
Династия: Романовар
Буба: Алексей Михайлович
Диде: Наталья Кирилловна
Паб: 1. Евдокия Лопухина
2. Екатерина Алексеевна
Аялар: диде — Лопухина: Алексей Петрович (хва);
диде — I Екатерина: Анна, Елизавета, Наталья (рушар); Пётр (хва).
 
Автограф: Къул
Монограмма: Монограмма

I-й Пётр Алексеевич, адан лакӀаб Зурба тир (1672 йисан 30 май — 1725 йисан 28 январь) — Романоврин династиядай тир вири Русьдин эхиримжи пачагь ва Урусатдин садлагьай император. Вичин цӀуд яшар хьайила ам пачагьдин тахтунал экъечӀнай, амма вичи гьукум гьализ 1689 йисалай гатӀумнай. Адахъ галаз санал адан хайи стха Иванани гьукум ийизвай (1696 йисуз рагьметдиз фидалди). Аял чӀавалай кӀелунрал ва чирвилерал рикӀ алай Пётр, рагъакӀидай патан Европадиз гзаф гагьдин сиятар авур садлагьай урус пачагь тир. 1698 йисуз Европадай хтайдалай кьулухъ ада Урусатдин гьукуматда ва жемиятдин къайдайра чӀехи реформаяр авунин крарик кьил кутунай. I-й Пётрдин виридалайни чӀехи агалкьунрикай сад, Кеферпатан ЧIехи дяведа къазанмишай гъалибвилелай кьулухъ Прибалтикадин регионда Урусатдин сергьятар гегьеншарун тир. Адалай кьулухъ адаз императордин тӀвар ганай.

  1. 1,0 1,1 Peter I. Emperor of Russia // Энциклопедия Британника онлайн