Киев: различия между версиями
Покажи в источниках такое написание на лезгинском. |
ЭлячӀунар |
||
| ЦӀар 1: | ЦӀар 1: | ||
'''Киев''' ({{lang-uk|Київ|Kyiv}}; {{lang-ru|Киев|Kiyev}}) — [[Украйина]]дин меркез, [[Европа]]дин виридалайни чӀехи ва цӀуру шегьеррикай сад я. Ада [[Днепр]] вацӀун юкьван авахьуна, кефердин [[Днепрдин Украйина]]дин чка кьунва. |
'''Киев'''<ref>{{cite web | url = http://samurpress.net/story.php?sid=2568 | title = Сулейманан чӀехи тӀвар | publisher = «[[Самур (газет)|Самур]]» | author = | date = 2018-06 | accessdate = 2019-02-05 | lang = lez}}</ref><ref>{{cite web | url = https://lezgigazet.ru/?lezgihabarar=berlin-kachuna-htaj-hva | title = Берлин къачуна хтай хва | publisher = «[[Лезги газет]]» | author = Сулейман Пашаев | date = 2018-05-19 | accessdate = 2019-02-05 | lang = lez}}</ref><ref>{{Талибов-1966}}</ref> ({{lang-uk|Київ|Kyiv}}; {{lang-ru|Киев|Kiyev}}) — [[Украйина]]дин меркез, [[Европа]]дин виридалайни чӀехи ва цӀуру шегьеррикай сад я. Ада [[Днепр]] вацӀун юкьван авахьуна, кефердин [[Днепрдин Украйина]]дин чка кьунва. |
||
Уьлкведин сиясатдин, жемятдинни экономикадин, улакьдин, маарифдинни илимдин юкь я. Украйинадик акатзавай кьилдин административни территориал тек, [[Киев вилаят]]дин административ юкь я. [[Киев-Святошин район]]дин юкь я. АкӀ ятӀани, ам Киев вилаятдик акатзавач. Ина Украйинадин гьукуматдин кьилин идарайри, чара уьлквейрин миссийри, Украйинада кӀвалахзавай карханайринни жемятдин тешкилатрин чӀехи паюни чка кьунва. |
Уьлкведин сиясатдин, жемятдинни экономикадин, улакьдин, маарифдинни илимдин юкь я. Украйинадик акатзавай кьилдин административни территориал тек, [[Киев вилаят]]дин административ юкь я. [[Киев-Святошин район]]дин юкь я. АкӀ ятӀани, ам Киев вилаятдик акатзавач. Ина Украйинадин гьукуматдин кьилин идарайри, чара уьлквейрин миссийри, Украйинада кӀвалахзавай карханайринни жемятдин тешкилатрин чӀехи паюни чка кьунва. |
||
22:47, 5 февраль 2019 жуьре
Киев[1][2][3] (укр. Київ; урус. Киев) — Украйинадин меркез, Европадин виридалайни чӀехи ва цӀуру шегьеррикай сад я. Ада Днепр вацӀун юкьван авахьуна, кефердин Днепрдин Украйинадин чка кьунва.
Уьлкведин сиясатдин, жемятдинни экономикадин, улакьдин, маарифдинни илимдин юкь я. Украйинадик акатзавай кьилдин административни территориал тек, Киев вилаятдин административ юкь я. Киев-Святошин райондин юкь я. АкӀ ятӀани, ам Киев вилаятдик акатзавач. Ина Украйинадин гьукуматдин кьилин идарайри, чара уьлквейрин миссийри, Украйинада кӀвалахзавай карханайринни жемятдин тешкилатрин чӀехи паюни чка кьунва.
Шегьердин кьил — тӀвар-ван авай гъуту-гъутархъан Виталий Кличко я.
«Повесть временных лет» лугьудай ктабдиз килигна Киевдин бине кутурбур полянрин княз Кий, адан стхаяр Щекни Хорив, гьакӀни абурун вах Либид язва. Археологиядин малуматралди ва кхьенвай чешмейралди, V-лагаьй виш йисан кьведлагьай паюнилай — VI-лагьай виш йисан садлагьай паюнилай гатӀумна Киев датӀана вилик физвай. Замкова сув шегьер хкаж хьунин юкь хьана.
Русдин, Киевдин князвилин, ЧӀехи Урус князвилин, Украйинадин Халкьдин Республикадин, Украйинадин гьукуматдин ва Украйинадин шурайрин социализмдин республикадин кьилин шегьер тир.
Административ паюнар
Шегьердин территория 10 административ райондиз чара жезва:
| Район | Майдан, км ² | Агьалияр, кас | Къалинвал, кас/км ² |
|---|---|---|---|
| Днепрдин эрчӀи къерех: | |||
| Голосийив | 160,78 | 232,9 агъ. | 1449 |
| Оболон | 110,32 | 315,8 агъ. | 2863 |
| Печера | 19,57 | 141,4 агъ. | 7225 |
| Подол | 34,08 | 192,2 агъ. | 5640 |
| Святошин | 102,63 | 336,0 агъ. | 3274 |
| Соломянка | 40,52 | 343,8 агъ. | 8485 |
| Шевченко | 26,63 | 229,0 агъ. | 8599 |
| Днепрдин чапла къерех: | |||
| Дарница | 132,24 | 316,8 агъ. | 2396 |
| Десна | 154,2 | 359,5 агъ. | 2331 |
| Днепрдин | 66,7 | 346,5 агъ. | 5195 |
| Вири | 847,67 | 2 888 470 | 3408 |
Майдандикай малуматрин чешме [1])
.
Стхавилин шегьерар
1961-лагьай йисуз Киев мукьва хьанвай шегьеррин гьерекатдик экечӀна. Краков (Польша) ва Тампере (Финляндия) адан садлагьай стхавилин шегьерар хьана. 2018-лагьай йисан малуматралди, адаз 54 стхавилин шегьер ава. Алай чӀавуз абур Ханчжоу (Китай) шегьердихъ галаз стхавиликай рахазва[4].
Киев шегьердин территориал жемятдин статутдин 7-лагьай макъаладив кьурвал, стхавилин шегьерар Киевдин шегьердин шуради кьве патан икьрардиз килигна хкязва[5].
Украинадинни Урусатдин арада авай конфликтдин гъиляй 2016-лагьай йисан 11-лагьай февралдиз Киев шегьердин шуради украйин меркездинни Маскавдин арада стхавиликай, кӀиливаликайни санал кӀвалахуникай кутӀуннавай икьрар чӀурна[6].
ГьакӀни гьа юкъуз Киевдин шегьердин шуради Санкт-Петербургдихъ, Волгограддихъ, Магьачкъаладихъ, Улан-Удедихъни Коми Республикадихъ галаз араяр чӀурна[7].
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
Баянар
- ↑ Сулейманан чӀехи тӀвар (лез.). «Самур» (июнь 2018). Ахтармишун 5 февраль 2019.
- ↑ Сулейман Пашаев Берлин къачуна хтай хва (лез.). «Лезги газет» (19 май 2018). Ахтармишун 5 февраль 2019.
- ↑ Б.Б.Талибов, М.М.Гьажиев Лезгинско-русский словарь. — Дагестанский филиал академии наук СССР. Институт истории, языка и литературы. — Москва: Советская энциклопедия, 1966.
- ↑ Киевдикай технологиядин лидер тир шегьер Ханчжоудиз стхавилин шегьер жедайвал я
- ↑ Киев шегьердин территориал жемятдин статут
- ↑ Киевди Москвадихъ галаз араяр чӀурзава
- ↑ Киевдин ругуд Урусатдин шегьердихъ галаз стхавилин араяр чӀурна