Римма Федоран руш Казакова

Римма Федоран руш Казакова
Дидедиз хьайи чӀав	1932 йисан 27 январь(1932-01-27)
Дидедиз хьайи чка	Севастополь
Кьиникьин чӀав	2008 йисан 19 май(2008-05-19) (76 йис.)
Кьиникьин чка	Юдино
Гьукумат	ССРГ ва Урусат
Пеше	Зари, поэт-песенник, переводчик ва кхьираг
Мукьвади	Егор Радов
Пишкешар	IV-лагьай дережадин «За заслуги перед Отечеством» орден, Орден Зегьметдин Яру Пайдах, Орден Халкьарин дуствал, медаль «За строительство Байкало-Амурской магистрали», медаль «В память 850-летия Москвы», медаль «В ознаменование 100-летия со дня рождения Владимира Ильича Ленина», Золотой телёнок ва орден «За заслуги перед Отечеством»

Казакова Римма Федоран руш (1932 йисан 27 январдиз, Севастополь, Крым – 2008 йисан 19 майдиз, Одинцово, Москва вилаят) – шурайринни Урусатдин шаирни таржумахъан я. Шурайрин ва 1990-лагьай йисарин вахтарин пара машгьур манийрин автор тир.

Уьмуьрдин рехъ

1932-лагьай йисан 27-лагьай январдиз ам Севастопольда дидедиз хьана. Адан буба, Казаков Фёдор Лазаран хва, дяведин къуллугъчи тир, дидеди, Шульман Софья, секретарвиле кӀвалахзавай. Адаз хайила ганвай тӀвар Рэмо тир (Революция, Электрификация, Мировой Октябрь). 20 йис тамам хьайила ада вичиз Римма тӀвар къачуна.

Аялвилин вахтар Белоруссияда фена, мектебда кӀелдай йисар — Ленинградда. Дяве башламиш хьайила адан хзан Глазов лугьудай шегьердиз куьч хьана.

Ленинграддин гьукуматдин университетдин тарихдин факультет кӀелна куьтягьна. Ирид йисуз Хабаровскда яшамиш хьана. Газетда, киностудияда, лектор яз ва муаллимвиле кӀвалахна.

Сифтегьан Р.Казаковадин шиирар 1955-лагаьй йисуз акъуднава, гьеле 1958-лагаьй йисуз сифтегьан шииррин кӀватӀал «Встретимся на Востоке» акъатна.

Римма Казакова Евгений Евтушенкодихъ, Булат Окуджавадихъ, Андрей Вознесенскидихъ, Белла Ахмадулинадихъ, Роберт Рождественскидихъ ва Инна Кашежевадихъ галаз сад хьиз пудкъадлагьай йисарин шаиррин несилдик ква.

Казакова 1959-лагьай йисуз ССРГ-дин писательрин КӀватӀалдик экечӀна.

Казаковадин «Вун алай чка» тӀвар алай ктаб 1960-лагьай йисуз акъатна.

Ада 1964-лагьай йисуз Писателрин кӀватӀалдихъ галай вини дережадин литературадин курсар акьалтӀарна.

1976 — 1981-лагьай йисарин арада ада Писателрин КӀватӀалдин правлениедин секретарвиле кӀвалахна.

Римма Казакова 1977-лагьай йисуз член яз КПСС-дик экечӀна.

1999-лагьай йисалай гатӀумна вичин эхиримжи йикъаралди ам Москвадин писательрин КӀватӀалдин секретардин чка кьунва.

Римма Казакова 2008-лагьай йисан 19-лагьай майдиз рикӀ тӀа хьана кьена.

2008-лагьай йисан 22-лагьай майдиз Москвада Литераторрин Юкьван КӀвале сагъ лугьунин церемония кьиле фена, гьа а юкъуз ам Москвадин Ваганьковадин сурарал кучукна.

Яратмишун

Римма Казакова гзаф шииррин кIватIалрин автор я, адалай гъейри маса чIаларай таржумаярни ийиз хьана. Адан гзаф шиирар макьамрал эцигнава. Виридалайни машгьур манияр я: «Ваз зун кIанзава» (урус «Ты меня любишь», композитор – Игор Крутой, мани ягъизвайди – Александр Серов), «Мадонна» (композитор – И. Крутой, мани ягъизвайди – А. Серов), «Ненаглядный мой» (композитор – Александра Пахмутова, мани ягъизвайди – Майя Кристалинская) ва масабур.

Герман литературовед Вольфганг Казакан фикирдалди, Казаковадин лирикада пара образар ава, гафар лап дикъетдиз жагъурзава. Ада вичин философиядин шиирра инсанрин хъсанвал къалурзавай, кIанивилин лирикада са маса жуьредин метафораяр ишлемишзава. Амма вири шиирар фагьумлу гьисс аваз кхьенва.

КIватIалар

• «Рагъ экъечIдай пата сад садал гьалтин» (урус «Встретимся на Востоке», 1958)
• «Вун алай чкада» («Там, где ты», 1960)
• «Шаирар» («Стихи», 1962)
• «Хкягъай лирика» («Избранная лирика», 1964)
• «Жуьмя йкъар («Пятницы», 1965)
• «Тайгада шехьдай туш» («В тайге не плачут», 1965)
• «Живедихъ агьун» («Поверить снегу», 1967) ва масабур.

Премия

2008-лагьай йисуз Римма Казаковадин тIварунихъ галай жегьил шаирриз гудай премия туькIуьрна. 19-лагьай майдиз, шаир кьийи юкъуз, а премия багъшдайвал авуна.