Ширак марз патал чешмедиз килигун

{{Административ тек
|тӀвар = Ширак марз
|тамам тӀвар ={{lang-hy|Շիրակի մարզ}}
|пайдах =Flag of None.svg
|пайдахдин кьадар = 125px
|герб =Coats of arms of None.svg
|гербдин кьадар = 90px
|карта = Shirak.svg
|уьлкве = Эрменистан
|административ паюн =3 шегьердин ва 39 хуьруьн муниципалитетар
|кьилин шегьер = [[Гюмри]]
|шегьерар = Гюмри, [[Артик]]
|кьилин жуьре = [[Марзпет]]
|кьил =Тигран Петросян
|майдан =2 681
|ччилдин чка =
|чӀал = [[эрмен чӀал|эрмен]]
|агьалияр =251 941
|агьалийрин чка =5
|агьалидин чуькьуьнвал =93,97
|сятдин чӀул = [[UTC+4:00]]
|ISO =AM.SH
|телефондин код =
|автомобилдин код =
|сайт =http://shirak.mtad.am/
|commonscat =
}}

Ширак марз, Ширак вилаят ([[Эрмени чӀал|эрм.]] Շիրակի մարզ) — [[Эрменистан]]да авай вилаят я ([[Эрмени чӀал|эрм.]] մարզ [марз]). Административ юкь [[Гуьмри]] шегьер я.

Майдан — 2 681 км² я. Агьалияр — 251 941 кас я. Агьалидин къалинвал — 93,97 кас/км² я.

Гилан вилаятдин кьил Тигран Петросян, ам 2018-лагьай йисан 6-лагьай февралдиз тайинарна<ref>[ https://ru.armeniasputnik.am/politics/20190206/17137945/V-Shirake-i-Tavushe-naznacheny-novye-gubernatory.html Sputnik Армения — Ширакдани Тавушда цӀийи губернаторар]</ref>.

== ТӀвар ==

Гилан Ширак вилаятдиз [[Сур Эрменистан]]дин [[Айрарат]] тарихдин вилаятда авай Ширак кантондин гуьрметдай тӀвар эцигна, адан кьилел 3-ни-8-лагьай виш йисарин арада Камсаракан пачагь сихил алай тир.

Муса Хоренацидив кьурвал, Ширакдин тӀвар эрменийрин миллетдин кьиса тир патриарх ва бине эцигайдан хтул Шарадикай арадал атана.

Амма Ширакдин краеведиедин музейдиз килигна, пара тариххъанрин фикирдалди, адан тӀвар цӀуру урартуйрин клинописда гьатнавай Эриахи уьлкведин тӀварцӀелай я. Ана Аргишти I пачагьди Эриахи уьлкведиз гьахьуникай ахъайзва.

== География ==

Ширак вилаятди Эрменистандин кефердинни рагъакӀидай пата чка кьунва. Кефердин пата [[Гуржистан]]дихъ галаз, рагъакӀидай пата — [[Туьркия]]дихъ, кьибледин пата — [[Арагацотн вилаят]]дихъ галаз, рагъэкъечӀдай пата — [[Лори вилаят]]дихъ галаз са сергьятра ава.

Ина цин рачуниз килигна республикадин кьведлагьай вире чка кьунва — Арпи вир-ядхуьнуьхган я.

Ширак вилаятда кефердин пата Ашоцк плато (кьакьанвал 1900—2100 м) ва юкьванни кьибледин патара Ширак кьулувал (кьакьанвал: 1400—1800 м.) артух язва.

Вилаятдин зурба кьулувилер рагъэкъечӀдай пата — Базумни Памбак сувари, кефердин пата — Джавахетини Егнахах цӀиргъери, кьибледин пата — Арагац суван битавди кьуна. Ахурян вацӀу рагъэкъечӀдай пата вилаят туьркверин Карс провинциядивай чара ийизва.

Ахурян вацӀни адан ядхуьнуьхган — вилаятдин кьилин цин ресурс я.

Вилаятдин кефердинни рагъакӀидай пата чка кьунвай Арпи вирелай гъейри Ширакда мад вирер авай туш. Арпи вирен территория милли парк яз гьукуматди хуьзва<ref>[https://www.protectedplanet.net/lake-arpi-national-park Protected Planet — Эрменистанда авай Арпи вир]</ref>.

Ширак вилаят туфдив, пемзадивни киреждин къванцив девлетлу я<ref>[https://www.armgeo.am/ru/ширак/ Armenian Geographic — Ширак]</ref>.

=== Милли парк «Арпи» ===

== Тарих ==

Гилан Ширак марз 1995-лагьай йисан ноябрдин 7-лагьай йикъан административни территориал паюникай къанундалди арадал гъана. Ам [[Амасия район|Амасия]], [[Ани район|Ани]], [[Артик|Артик район]], [[Ахурян|Ахурян район]] ва [[Ашоцк|Ашоцк район]] районар сад авунин рекьелди туькӀуьрнава.

== Экономика ==

Ширакской вилаятда Артикдин туфдин мяденди чка кьунва. Им дуьньядин виридалайни чӀехи вулкандин тифдин мяденрикай сад я. Адан рачар 250 млн м³ кьван я.

== Баянар ==
{{Баянар}}

== ЭлячӀунар ==
* [http://shirak.mtad.am/ Официал сайт]{{ref-hy}}

{{Къецепатан элячӀунар}}

{{Armenia-geo-stub}}
{{Эрменистандин административ паюн}}
[[Категория:Эрменистандин марзар]]