Керимрин Керим Абдулхаликьан хва

И терминдин муькуь манаярни ава, килига: Керимрин.

Керимрин Керим Абдулхаликьан хва (1917, Гьил, КцӀар район — 1987) — шурайрин алим, физикадинни математикадин илимрин духтур я.

Уьмуьрдин рехъ

ССРГ-дин зурба алимрин сиягьда тӀвар жегьилзамаз гьатай, вири дуьньядиз сейли алим Керим Керимован илимдин кӀвалахри алай девирда космонавтикадин илим мадни вилик тухуз куьмек гузва.

Физикадинни математикадин илимрин духтур Керим Абдулхаликьан хва Керимов 1917-лагьай йисуз КцӀар райондин Хьиларин хуьре дидедиз хьана.

Хуьруьн юкьван мектеб акьалтӀарна, 1936-лагьай йисуз Азербайжандин Гьукуматдин Университетдин физикадинни математикадин факультетдик экечӀай жегьилди 1941-лагьай йисуз университет тафаватлувилелди акьалтӀарна.

Ватандин ЧӀехи дяве къарагьайла аскервилиз тухвай Керим Москвадин Дзержинскийдин тӀварунихъ галай артиллериядин Академиядия кӀелиз ракъурнай. Академия куьтягьна, дяведиз фейи гадади кьегьалвилелди женг чӀугуна, Ватан хвенай, шумудни са орденар ва медалар къачунай.

Дяведилай гуьгъуьниз М. В. Ломоносован тӀварунихъ галай Москвадин гьукуматдин университетда кӀвалахай Керим Керимова ина куьруь вахтунда кандидатвилин диссертацияни хвена.

Азербайжандиз т1вар-ван авай алим хьиз элкъвей жегьил лезгиди 1950-1959-лагьай йисара илимдин ахтармишунар давамарна. Ада гьакӀни Азербайжандин Илимрин Академиядин аспирантурадин отделдиз регьбервал гана.

1959-лагьай йисуз К.Керимов Азербайжандин ИА-дин Математикадинни Механикадин Институтдип лабораториядиз регьбервиле тайинарна. Ада вичин илимдин кӀвалахар математикадинии механикадин теориядиз ва практикадин метлеб авай месэлайриз талукьарнай.

Алимди яратмишай «И-13» аваданлухди адаз илимдин рекьяй чкхи агалкьунар къазанмишдай мумкинвилер ганай. Ада регьбервал гайи лаборатория илимдин ахтармишунар тухунин, кадрияр гьазурунин чӀехи базадиз элкъвенай.

1965-лагьай йисуз Керим Керимова духтурвилин диссертация хвена. ССРГ-дин чара-чара илимрин меркезрай и мярекатдиз атай атимри Керим Керимован духтурвилин диссертация илимда чӀехи вакъиа тирди къейд авунай.

1973-лагьай йисуз профессор К.Керимова Азербайжандин Политехникадин Институтда практикадин метлеб авай ва гьисабна чирунин математикадин кафедра кардик кутуна. Гьа кафедрада илимдин ахтармишунрин лаборатория арадал гьайи алимди ина асул дибдин илимдин кӀвалахриз регьбервал гана.

Керим Керимов 100-далай пара илимдин кӀвалахдин автор я. Адан илимдин кӀвалахар дуьньядин 30-далай пара уьлкведа чап хьанва. Алимди 40 касдиз кандидатвилин, 8 касдиз докторвилин диссертацияр хуьз куьмек ганай.

Хзан

Адан чӀехи хва, физикадинни математикадин илимрин доктор Александр Керимов Урусатдин Федерациядин ИА-дин академик, Халкьарин кӀиливилин урусатдин университетдин «Экономикадинни математикадин моделированиедин» кафедрадин доцент я.

Эдебият

• С.Керимова. «КцӀар, кцӀарвияр» (энциклопедиядин кӀватӀал). Баку 2011. «Зия», 704 ч.