Араб гьарфарган
Араб гьарфарган, тахьайтӀа Араб кхьинар — араб чӀал кхьидайвал гьарфарган. Са тӀимил масакӀавилер галаз муькуь чӀалар кхьин патални кардик ква, месела фарс, пушту, уйгур, урду, курд ва масабурни.
Констант типдин я. Кхьидай къайда эрчӀи патай чапла патаз. 28 гьарф ава. Тахминан IV виш йисуз туькӀуьр хьанва.[1] Ам туькӀуьр хьанва набатей, сириядин, финикийрин кхьинрин системарин таъсирдал. Араб кхьинрин буба — набатей кхьинар я.
Гафар кхьидай къайда ихьтин я: 1. гьарфарин кьилин паяр чӀугвазва; 2. Къелем къакъудна кхьена кӀанзавай паяр кхьизва, месела ك гьарфунин къене авай цӀар, бези гьарфара авай нукьтӀаяр (месела ب ت ث ج خ-ни маса — и гьарфар анжах нукьтӀаярал фаркь авайбур я); 3. Лазим ятӀа гьаракятар эцигзава. Абур эциг тавуртӀани жезва, абур эцигзава анжах аялар, араб чӀал чирзайбурни сад хьиз кхьи жезвай гафуникай гьим ятӀа чирдайвал. Амай чӀавуз абур кхьизвач.
Тарих
[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]Ачух тушир гьарфар
[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]№ | эхирдал | юкьвал | эвелдал | кьилдин | тӀвар | кирилл транслитерация |
транскрипция МФА |
латин транслитерация |
лезги транслитерация |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | ﺎ | ﺍ | أَلِف ’алиф | — | — | — | — | ||
2 | ﺐ | ﺒ | ﺑ | ﺏ | بَاء ба̄’ | б | b | b | б |
3 | ﺖ | ﺘ | ﺗ | ﺕ | تَاء та̄’ | т | t | t | т |
4 | ﺚ | ﺜ | ﺛ | ﺙ | ثَاء с̱а̄’ | с̱ | θ | ṯ | с̱ / с |
5 | ﺞ | ﺠ | ﺟ | ﺝ | جِيم джӣм | дж/г | ʤ, ɡ | ǧ | дж / г |
6 | ﺢ | ﺤ | ﺣ | ﺡ | حَاء х̣а̄’ | х̣ | ħ | ḥ | гь |
7 | ﺦ | ﺨ | ﺧ | ﺥ | خَاء х̮а̄’ | х̮ | x | ḫ | х |
8 | ﺪ | ﺩ | دَال да̄ль | д | d | d | д | ||
9 | ﺬ | ﺫ | ذَال з̱а̄ль | з̱ | ð | ḏ | з̱ / з | ||
10 | ﺮ | ﺭ | رَاء ра̄’ | р | r | r | р | ||
11 | ﺰ | ﺯ | زَاي за̄й (зайн) | з | z | z | з | ||
12 | ﺲ | ﺴ | ﺳ | ﺱ | سِين сӣн | с | s | s | с |
13 | ﺶ | ﺸ | ﺷ | ﺵ | شِين шӣн | ш | ʃ | š | ш |
14 | ﺺ | ﺼ | ﺻ | ﺹ | صَاد с̣а̄д | с̣ | sˁ | ṣ | с̣ / с |
15 | ﺾ | ﻀ | ﺿ | ﺽ | ضَاد д̣а̄д | д̣ | dˁ, ðˤ | ḍ | д̣ / д |
16 | ﻂ | ﻄ | ﻃ | ﻁ | طَاء т̣а̄’ | т̣ | tˁ | ṭ | тӀ |
17 | ﻆ | ﻈ | ﻇ | ﻅ | ظَاء з̣а̄’ | з̣ | zˁ, ðˁ | ẓ | з̣ / з |
18 | ﻊ | ﻌ | ﻋ | ﻉ | عَيْن ‘айн | ‘ | ʕ | ʕ/ʿ | ъ, а |
19 | ﻎ | ﻐ | ﻏ | ﻍ | غَيْن гайн | г/г̣ | ɣ | ġ | гъ |
20 | ﻒ | ﻔ | ﻓ | ﻑ | فَاء фа̄’ | ф | f | f | ф |
21 | ﻖ | ﻘ | ﻗ | ﻕ | قَاف к̣а̄ф | к̣ | q | q | къ |
22 | ﻚ | ﻜ | ﻛ | ﻙ | كَاف ка̄ф | к | k | k | к |
23 | ﻞ | ﻠ | ﻟ | ﻝ | لاَم ля̄м | ль | l | l | л |
24 | ﻢ | ﻤ | ﻣ | ﻡ | مِيم мӣм | м | m | m | м |
25 | ﻦ | ﻨ | ﻧ | ﻥ | نُون нӯн | н | n | n | н |
26 | ﻪ | ﻬ | ﻫ | ﻩ | هَاء ха̄’ | х | h | h | гь |
27 | ﻮ | ﻭ | وَاو ва̄в (уау) | в | w | w | в | ||
28 | ﻲ | ﻴ | ﻳ | ﻱ | يَاء йа̄’ | й | j | y | й |
Гьарфарин къайда
[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]Ачух ванар къалурун
[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]Эдебият
[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]- Ковалев А. А., Шарбатов Г. Ш. Учебник арабского языка. — М.: Издательская фирма «Восточная литература» РАН, 1999.
- Сегаль В. С. Начальный курс арабского языка. — М.: Изд. ИМО, 1962.
- Халидов Б. З. Учебник арабского языка. — Ташкент: Изд. «Укитувчи», 1977.
- Юшманов Н. В. Грамматика литературного арабского языка. — Л., 1928.
ЭлячӀунар
[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]- Араб алфавит ва каллиграфия Архивация 22 июнь 2003 йисан. (инг.)
- Араб алфавит сайтдал Omniglot (инг.)
- Араб алфавит ва каллиграфия (инг.)
- Гьар системарин транслитерацидин жуьреяр (инг.)
- Араб алфавит урус транскрипциядихъ галаз
- Араб транслитерация
- Ибн Манзур, Арабрин чӀал (ар.)
- Курс «Алиф Бейт» Архивация 29 январь 2011 йисан.
- Араб онлайн-клавиатура сайтрал www.isa-sari.com и www.corluihl.com Архивация 8 июль 2011 йисан. (фарси гьарфарихъ галаз «п», «ч» и «ж»).
- ↑ Араб кхьинар ЧӀехи урус энциклопедия. А. Г. Белова. 2005