Перейти к содержанию

Ариэль Шарон

Википедиядихъай
(Ариэль-кай рахкъурнава )

Ариэ́ль «Арик» Шаро́н (чув. אריאל "אריק" שרון, сифте кьиляй Шейнерман тир; 1928-лагьай йисан 26-лагьай эхен, Кфар-Савадин патав гвай Кфар-Малал хир (поселка) — 2014-лагьай йисан 11-лагьай гьер[1], Рамат-Ган) — Израильдин дяведин, сиясатдинни гьукуматдин крархъан я, 2001-2006-лагьай йисаррин къене Израилдин премьер-министр тир. 2006-лагьай йисан 4-лагьай гьердай инихъ вегетативдин гьалда авай тир[2].

Ариэль Шаронан улу-бубаяр Урусатдин Империядай тирбур я. Адан чӀехи буба Мордехай Шейнерман Брест-Литовскда кантонистдин хзанда вичин дидедиз хьанва ва чӀехи хьана.[3] Ариэль Шаронан улу буба 25 йисан къене пачагьдин армияда кьуллугъ авуна, яргъал чӀаван къуллугъдин патахъай адаз пишкеш яз чилин пай гана. Мордехай Шейнерман инандишмирзавай сионист тир, Брест-Литовскда туькӀуьрай сионизмдин тешкилатадин диб эцигайбурукай сад тир. ГьакӀни ада Зеэв Бегиндихъ (жезмай Израильдин премьер-министр Менахем Бегиндин буба, гьамани сионист ва Брест-Литовскда туькӀуьрай сионизмдин тешкилатадин диб эцигайбурукай сад тир) галаз кӀиливал тухузвай тир. Шаронан чӀехи буба ва Бегиндин буба садлагьай сионизмдин конгрессрин депутатар тир. 1910-лагьай йисуз Шейнерман вичин хзандихъ галаз гьамиша яшмиш хьун патал Палестинадиз куьч хьана. Ина ам Реховот лугьудай хуьруьн майишатдин хире (поселкада) яшамиш жез ацукьна ва муаллимвиле кӀвалахиз эгечӀна. Палестинад хзан кьве йисан къене яшамиш хьана, амма четин шартӀарин гъиляй ва пул бес тир кьадарда авачирвиляй абур Урусатдин хтана.

1914-лагьай йисуз Дуьньядин садлагьай дяве гатӀум хьана, гьавиляй Урусатдин Империядин регьберри къарар акъудна — фронтдин мукьув яшамиш жезвай чувудар вири масанриз акъудна кӀанда[4]. Гьавиляй Мордехай Шейнерман вичин хзандихъ галаз Тифлисдиз (алай чӀавуз Тбилиси) яшамиш хьун патал хъфена.

Тифлисда Мордехай Шейнермандин хва Тифлиссдин университетдин хуьруьн майишатдин факультетдиз гьахьна. Тифлисда ам вичин жезмай папал гьалтнава. Вера (Двойра) Шнейерова Могилев шегьердай тир девлет авайдан руш тир. Адани Тифлиссдин университетдин медицинадин факультетда кӀелзавай тир.

1920-лагьай йисуз Яру армияди Гуржистандал гьужум ийиз гатӀумна. Шейнерманри Урусатдай Палестинадиз хъфин кьетӀ авуна. 1921-лагьай йисан хен вацра абур Яффа портдив агакьна.