Лезги фу
Лезги фу — лезги халкьдин адетдин фар. Адак са шумуд жуьре фар акатзава. Адетдалди и фар хьрак ва я тӀанурда чразвайди я.
Фарин жуьреяр
[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]Лезги фу ракъиниз ухшар жеда. Имни чи мифологиядихъ галаз алакъалу я. Алпандин кьилин гъуц тир Ракъиниз икрамзавай лезгийри фу гьадаз ухшарарда. Ам гъвар галай ва галачир тинидикай чрада. Гъвар галайдаз къатай фу, галачирдаз тӀили фу лугьуда. Ихьтин фу тинидикай 1 см-дин яцӀувиле лавашар акьална, винел цӀакулрив нехишар атӀана, хкяйнек ва я кака галай це куьцӀуьрнавай гъил къекъуьрна чрада. Хьран фу гъвел-гъвел жедач, ам 10-15 юкъуз баят жедач.
Лезгийрихъ агъадихъ галай фарин жуьреяр ава: хьу (лап дегь чӀаван фу), хьул, чар-фу, къакъвацӀ, лаваш, базламач, сачун фу, акат фу, къулан фу, чар авай фу, шткар, ниси квай фу, мукаш квай фу, хвех авай фу, тӀунутӀ, ширин фу, гузан, алуга, цӀалуг, баклук, черекун ва мсб.
Фу чран кьилди процесс я, ада гзаф инсанри иштиракда. Гьар кӀвале хьар аватӀани, сада фу чрадайла, нубатдалди къунши дишегьлиярни хьрак къведа. Ифей хьра фу чран регьят тирвиляй инсанар сад садан хьрак фида. ВерцӀи ихтилатар патал идалай хъсан чка жагъидач. Сусар хкягъзавайбурни гагь-гагь хьрарик фида. Ина фу чразвай рушан акьул, камал, адан алакьунар гьасятда винел акъатда.
Хьран кӀвал адет яз михьиз хуьда. Адан чилиз хамар, цӀуру сумаг экӀяда. Фу чрана куьтягьайла, дишегьлийри санал я цикӀен, я афарар, я шакӀукӀа, яни чар авай фу чрада.