Новоукраинка

Википедиядихъай

Новоукраинка (укр. Новоукраїнка) – Украинадин Кировоград областда авай райондин метлеб авай шегьер, Новоукраинка райондин администрациядин юкь я. 1770 йисуз диб эцигнавайди я. Сифтедай шегьердин тӀвар Павлово тир, 1813 йисуз адаз Павловск тӀвар ягънава, 1902 йисуз - Новоукрайинка. 1938 йисуз шегьердин статус къачуна.

Геограия[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]

Новоукраинка шегьер Чорный Ташлык вацӀуз Гьрузькани Помична вацӀар акахьзавай чкада ава.

Агьалияр[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]

Шегьерда 17945 кас яшамиш жезва (2012 йис). Агьайлирин кьадардиз гьалтайла Новоукрайинка Кировоград областда авай шегьеррикай вадлагьайди я. Шегьердин майдан – 2060 га. Абурукай 319 га – завутрини фабрикайри кьунва, 837 га – дараматрини кӀвалери кьунва. Областдин юкьал къведалди яргъалвал: физикадин – 67 км, цӀийи автомобилрин рекьелди – 65 км, цӀуру автомобилрин рекьелди – 75 км, ракьунрекьелди – 53 км я.

Чирвилер[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]

Шегьерда 5 умуми чирвал гудай мектеб, 1 гимназия, 1 лирлидин мектеб, 1 пешекарвилин мектеб (училище), гьакӀни 3 мектебдин вилик квай кӀелдай чка ава.

КӀвалеринни коммунал хел[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]

Новоукраинкада коммунал игьтияжар 2 кӀвалеринни коммунальный идаради вугузава. Абуру шегьердин 1843 квартира кирида кьазвай касдизни «Водокомунгосп» коммунал идарадиз игьтияжриз къуллугъ ийизава. И идарайри зирбилар акъудунин игьтияжар вугузава, шегьер цивди таъминарзава, канализациядин чилериз игьтияжриз къуллугъ ийизава, шегьер хъсанарзава.

Массайрин алакъадин такьатар[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]

Новоукраинка районда 3 массайрин алакъадин такьат кӀвалахзава: • «Новоукрайинськи новыны» тӀвар алай газет • «104,8 FM» тӀвар алай радио • «Новоукрайинська правда» тӀвар алай газет.

Мединият[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]

Гьукуматдин сиягьдик 3 шегьердин медениятдин кӀвал, 2 ктаб-кӀвални 3 музей акатзава. Клубдин идарайра 24 художестводин самодеятельностдин кӀеретӀ кӀвалахзава, абурукай 3 – гьевескардинбур я.

ТӀвар-ван авай ксар[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]

Шегьерда хьанвайбур:

  • Божэнко, Афанасий Ивановыч – СССГ-дин дяведин кардал алахъазвайди, полковник (1943 йис);
  • Олэйнык, Юлия Павливна (02.05.1986) — манияр ягъизвайди. Манидай лугьунин артистка.
  • Сэргьийэнко, Райиса Мыхайливна (1925 −1987) – операдин манияр ягъизвайди. СССГ-дин халкьдин артистка (1973 йис).
  • Гьиталов, Олэксандр Васылоьвыч (1915—1994) – кьведра Социализмдин зегьметдин игит (1948, 1958 йисар).
  • Васьков Валэрий Васыльоьвыч (1947 йисан 27 кьамугдиз хьайиди) — україин кьуьлерхъан, кьуьлер эцигзавайдни шикилар чӀугвазвайди. УССР-дин медениятдин лайихвилер авай кӀвалаххъан (1979 йис).

Гьукумат[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]

Вичин идарадин орган – Новоукрайинка шегьердин совет (алай чка: 27100, г. Новоукраинка, ул. Воровского, 70).

Баянар[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]

ЭлячӀунар[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]