Пеле

Пеле
Пеле
	Эдсон Арантис ду Насименту
Малумат
Тамам тӀвар	Эдсон Арантис ду Насименту
ЛакӀабар	Футболдин Пачагь, Бензин (Gasolina)
Дидедиз хьайи ; чӀав	1940 йисан 23 октябрь; Трес-Корасойнс, штат Минас-Жерайс, Бразилия
Кьиникьин чӀав	2022 йисан 29 декабрь (82 йисан); Морумби
Гьукумат	Бразилия
Буй	173 см
Позиция	гьужумдайди ва зур хуьдайди
Жегьилрин клубар
Клубдин карьера
Милли кӀватӀи команда
Халкьарин арадин медалар
	Дуьньядин чемпионат
Къизил	Швеция 1958
Къизил	Чили 1962
Къизил	Мексика 1970
	Кьиблепатан Америкадин чемпионат
Гимиш	Аргентина 1959
	↑ Профессионал клубда хьайи чӀавуз янай голарни къугъунрин кьадар, цӀийи хьун 8 июль 2020 йисан. ; ↑ Къугъунарни голар кӀватӀурдихъ, цӀийи хьун 8 июль 2020 йисан. ;
	Викигьамбарда авай шикилар

Пеле (порт. Pelé, Эдсон Арантис ду Насименту (Шаблон:Lang-pt-br) (23 октябрь 1940 (1940-10-23), Трес-Корасойс, Минас-Жерайс — 29 декабрь 2022, Сан-Паулу) — бразилиядин футболист, гьужумдайди, атакадин зурхуьзвайди я. Тек сад тир пуд сеферда дуьньядин чемпион (1958, 1962, 1970) я. Бразилиядин кӀватӀурдин ибаратдик кваз ам 92 матч къугъвана, 77 гол яна.

«Сантос», «Нью-Йорк Космос» командайрик кваз къугъвана. 1995—1998 — Бразилиядин спортдин министр. ЮНЕСКОдин посол.

Карьера

Клубдин карьера

«Сантос» (1956—1974) — 1120 къугъунар, 1087 голар
«Нью-Йорк Космос» (1975—1977) — 64 къугъунар, 37 голар.

Бразилиядин футболдай кӀватӀур

92 къугъунар, 77 голар (1957—1971).

Вири

1363 къугъунар, 1281 голар^[12].

Титулар

1961, 1962, 1963, 1964, 1965-й йисан бразилиядин чемпионатдин гъалиб (Бразилиядин Кубок гвай кас), 1968-й йисан бразилиядин чемпионатдин гъалиб (Робертандин Кубок гвай кас) (6)
1958, 1960, 1961, 1962, 1964, 1965, 1967, 1968, 1969, 1973-й йисан Лига Паулиста чемпион (10)
1959, 1963, 1964-й йисан Рио-Сан-Паулудин чемпионатдин гъалиб (3)
1962, 1963-й йисан Либертадорес Кубокдин гъалиб (2)
1962, 1963-й йисан Гьукуматар ара кубокдин гъалиб (2)
1968-й йисан Чемпионардин Гьукуматар ара Суперкубок гъалиб (1)
1977-й йисан NASL чемпион (1)
1958, 1962, 1970-й йисан дуьньядин чемпион (3)
1957, 1963-й йисан Рокадин Кубок гвай кас (2)

Агалкьунар

XX виш ийсан дуьньядин виридалайни хъсан футболист (ФИФА, ФИФА 100, World Soccer, UNICEF, France Football)^[13].
XX виш ийсан дуьньядин виридалайни хъсан футболист (IFFHS)
XX виш ийсан дуьньядин виридалайни хъсан спортсмен (МОК): 1999
XX виш ийсан дуьньядин виридалайни хъсан спортсмен (L'Équipe): 1981
XX виш ийсан дуьньядин виридалайни хъсан спортсмен (Reuters): 1999
Кьиблепатан Америкадин виридалайни хъсан футболист (IFFHS).
1973-й ийсан Кьиблепатан Америкадин виридалайни хъсан футболист.
Дуьньядин чемпионат виридалайни хъсан жегьилвилин футболист: 1958
Дуьньядин чемпионат «Къизил туп»: 1970
Дуьньядин чемпионат «Гимиш туп»: 1958
Дуьньядин чемпионат «Гимиш бутса»: 1958
Дуьньядин чемпионатдин символ тир (2): 1958, 1970
Дуьньядин виридалайни хъсан спортсмен (BBC) (2): 1970, 2005
Кьилдин «Къизил туп» (Placar): 1987
Laureus World Sports Awards премия (Нельсон Мандела): 2000

Статистика

RSSSF^[14]

Клубдин карьера

Клуб	Йис	Чемпионатар								Вири (Бразилия)		Бразилиядин Кубок		Континенталдин турнирар				Вири (официал)		Вири (+ юлдашвилин къугъунар)
		Лига Паулиста		Рио-Сан-Паулудин чемпионат		Робертандин Кубок		Бразилиядин чемпионат		Вири (Бразилия)		Бразилиядин Кубок		Либертадорес Кубок		Гьукуматар ара кубок		Вири (официал)		Вири (+ юлдашвилин къугъунар)
		Къугъвадар	Голар	Къугъунар	Голар	Къугъунар	Голар	Къугъунар	Голар	Къугъунар	Голар	Къугъунар	Голар	Къугъунар	Голар	Къугъунар	Голар	Къугъунар	Голар	Къугъунар	Голар
Сантос	1956	0	0							0	0							0	0	2	2
	1957	29	36	9	5					38	41							38	41	67	57
	1958	38	58	8	8					46	66							46	66	60	80
	1959	32	45	7	6					39	51	4	2					43	53	83	100
	1960	30	33	3	0					33	33	0	0	0	0	0	0	33	33	67	59
	1961	26	47	7	8					33	55	5	7	0	0	0	0	38	62	74	110
	1962	26	37	0	0					26	37	5	2	4	4	2	5	37	48	50	62
	1963	19	22	8	14					27	36	4	8	4	5	1	2	36	51	52	67
	1964	21	34	4	3					25	37	6	7	0	0	0	0	31	44	47	57
	1965	30	49	7	5					37	54	4	2	7	8	0	0	48	64	66	97
	1966	14	13	0	0					14	13	5	2	0	0	0	0	19	15	38	31
	1967	18	17			14	9			32	26	0	0	0	0	0	0	32	26	65	56
	1968	21	17			17	11			38	28	0	0	0	0	0	0	38	28	73	55
	1969	25	26			12	12			37	38			0	0	0	0	37	38	61	57
	1970	15	7			13	4			28	11			0	0	0	0	28	11	54	47
	1971	19	8					21	1	40	9			0	0	0	0	40	9	72	29
	1972	20	9					16	5	36	14			0	0	0	0	36	14	74	50
	1973	19	11					30	19	49	30			0	0	0	0	49	30	66	52
	1974	10	1					17	9	27	10			0	0	0	0	27	10	49	19
	Вири	412	470	53	49	56	36	84	34	605	589	33	30	15	17	3	7	656	643	1120	1087

Клуб	Йис	NASL		Муькуьди		Вири
Клуб	Йис	Къугъунар	Голар	Къугъунар	Голар	Къугъунар	Голар
Нью-Йорк Космос	1975	9	5	14	10	23	15
	1976	24	15	18	11	42	26
	1977	31	17	11	6	42	23
	Вири	64	37	43	27	107	64

Хкянавайди

Хкянавайди	Йис
Хкянавайди	Йис	Къугъунар	Голар
Бразилия
	1957	2	2
	1958	7	9
	1959	9	11
	1960	6	4
	1961	0	0
	1962	8	8
	1963	7	7
	1964	3	2
	1965	8	9
	1966	9	5
	1967	0	0
	1968	7	4
	1969	9	7
	1970	15	8
	1971	2	1
	Вири	92	77

Шикилар

Пеле (1960 йис)
Пеле (ФК «Сантос», Либертадорес Кубокдин финал, 1963 ийс)
Пеле (ФК «Сантос», 1965 ийс)
Бразилиядин футболдай кӀватӀур (1970)
Бразилиядин президент Лула (2003—2011) ва Пеле (2008 йис)
Марио Загалло ва Пеле (2008 йис)
Пеле ва бразилиядин президент Дилма Русеф (2011 йис)

Баянар

↑ Великие сборные XX века: Пеле, Гарринча, Нилтон Сантос
↑ Record #118592505 // Общий нормативный контроль (GND) Проверено 9 апрельдиз 2014.
↑ Transfermarkt.com Проверено 9 октябрьдиз 2017.
↑ filmportal.de Проверено 9 октябрьдиз 2017.
↑ Энциклопедия Брокгауз
↑ Argentine Soccer Database
↑ ^7,0 ^7,1 ^7,2 ^7,3 ^7,4 ^7,5 VG Проверено 29 декабрьдиз 2022.
↑ ^8,0 ^8,1 ^8,2 ^8,3 ^8,4 ^8,5 Meghalt Pelé, a Fekete Gyöngyszem
↑ ^9,0 ^9,1 ^9,2 ^9,3 ^9,4 ^9,5 ^9,6 https://www.metropoles.com/esportes/futebol/hospital-albert-einstein-oficializa-causa-da-morte-de-pele
↑ https://g1.globo.com/saude/noticia/2022/12/29/pele-entenda-o-que-e-o-cancer-de-colon-doenca-que-o-ex-jogador-tinha.ghtml
↑ ^11,0 ^11,1 kicker.de Проверено 28 июньдиз 2024.
↑ Edson Arantes do Nascimento «Pelé» — Goals in International Matches
↑ World — Player of the Century
↑ Prolific Scorers Data. Additional Data on Pelé.

Эдебият

Биография. Футбольная Энциклопедия. А.Смирнов, 2000.
Игорь Фесуненко Пеле, Гарринча, футбол… — Москва: Физкультура и спорт, 1970. — ISBN 5-93127-097-3

ЭлячӀунар

[club-11] Профессионал клубда хьайи чӀавуз янай голарни къугъунрин кьадар, цӀийи хьун 8 июль 2020 йисан.

[national-12] Къугъунарни голар кӀватӀурдихъ, цӀийи хьун 8 июль 2020 йисан.

[1] Великие сборные XX века: Пеле, Гарринча, Нилтон Сантос

[Q36578-2] Record #118592505 // Общий нормативный контроль (GND) Проверено 9 апрельдиз 2014.

[Q2449070-3] Transfermarkt.com Проверено 9 октябрьдиз 2017.

[Q15706812-4] rtal.de Проверено 9 октябрьдиз 2017.

[Q237227-5] Энциклопедия Брокгауз

[Q19368470-6] Argentine Soccer Database

[Q1139355-7] 7,0 ^7,1 ^7,2 ^7,3 ^7,4 ^7,5 VG Проверено 29 декабрьдиз 2022.

[[https://hvg.hu/kultura/20221227_pele_nekrolog_Meghalt_Pelé,_a_Fekete_Gyöngyszem]-8] 8,0 ^8,1 ^8,2 ^8,3 ^8,4 ^8,5 Meghalt Pelé, a Fekete Gyöngyszem

[[https://www.metropoles.com/esportes/futebol/hospital-albert-einstein-oficializa-causa-da-morte-de-pele_https://www.metropoles.com/esportes/futebol/hospital-albert-einstein-oficializa-causa-da-morte-de-pele]-9] 9,0 ^9,1 ^9,2 ^9,3 ^9,4 ^9,5 ^9,6 https://www.metropoles.com/esportes/futebol/hospital-albert-einstein-oficializa-causa-da-morte-de-pele

[[https://g1.globo.com/saude/noticia/2022/12/29/pele-entenda-o-que-e-o-cancer-de-colon-doenca-que-o-ex-jogador-tinha.ghtml_https://g1.globo.com/saude/noticia/2022/12/29/pele-entenda-o-que-e-o-cancer-de-colon-doenca-que-o-ex-jogador-tinha.ghtml]-10] ttps://g1.globo.com/saude/noticia/2022/12/29/pele-entenda-o-que-e-o-cancer-de-colon-doenca-que-o-ex-jogador-tinha.ghtml

[Q62445094-13] 11,0 ^11,1 kicker.de Проверено 28 июньдиз 2024.

[14] Edson Arantes do Nascimento «Pelé» — Goals in International Matches

[15] World — Player of the Century

[16] Prolific Scorers Data. Additional Data on Pelé.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[* 1]

[* 2]

[12]

[13]

[14]

Футболдай дуьньядин чемпионат — Къизилдин туп
Виридалайни хъсан къугъвадайди	1930: Насасси · 1934: Меацца · 1938: Леонидас · 1950: Зизиньо · 1954: Пушкаш · 1958: Диди · 1962: Гарринча · 1966: Чарлтон · 1970: Пеле · 1974: Круифф · 1978: Кемпес
Къизилдин туп	1982: Росси · 1986: Марадона · 1990: Скиллачи · 1994: Ромарио · 1998: Роналдо · 2002: Кан · 2006: Зидан · 2010: Форлан · 2014: Месси · 2018: Модрич · 2022: Месси
· «Къизилдин туп» лугьудай пишкеш садлагьай сеферда 1982 йисуз гана.