Лезги чӀалар патал чешмедиз килигун

{{ЧӀалан группа
 |тӀвар                    = Лезги чӀалар 
 |таксон                  = хел
 |улу-ватан         =
 |ареал               = {{Дагъустандин пайдах|20px}} [[Кьиблепатан Дагъустан]],  <br /> {{Азербайжандин пайдах|20px}}[[Кеферпатан Азербайжан]]
 |карта                     = File:LEKIA.jpg
 |картадин алцум            =
 |къул                      = 
 |статус                   = вирида кьабулнава
 |рахазвайбурун кьадар          = 1 миллион кьван
 |терг хьана                    = 
 |категория                = 
 [[Евразиядин чӀалар]]
 |классификация            = 
* [[Сино Къавкъаздин чӀалар|Сино Къавкъаздин макро хзан]] (гипотеза)
: [[Кеферпатан Къавкъаздин чӀалар|Кеферпатан Къавкъаздин вини хзан]] (вирида кьабулнавач)
:: [[Нах-Дагъустан чӀалар]]ин хзан
:::
 | пай жезва                  = кьуд агъа группайриз пай жезва
 | чара хьанвай вахт         = 
 | дуьз къвезвай гафарин процент      = 
 | ГОСТ 7.75–97            = 
 | ISO2                    = 
 | ISO5                    = 
}}

'''Лезги чӀалар''' — [[Нах-Дагъустан чӀалар]]ин хзандик акатзавай чӀалан группа. Лезги чӀаларик 4 агъа группаяр ва 10 чӀал акатзава. Группадин чӀаларал рахазвайбурун вири санлай кьадар 1 миллион кьван я. Лезги чӀалар гегьенш хьанвай бинедин чилер: Кьиблепатан Дагъустан ва Кеферпатан Азербайжан я. Амма, и группадин чӀаларин ареалда [[урбанизация]]дин, яни хуьрерай шегьерриз куьч хьунин процесс гзаф вилик фенвайвиляй и число гьар йисуз агъуз жезва. Вучиз лагьайтӀа шегьерриз куьч жезвайбурун гзафбуруз хайи чӀалар герек къвезвач ва абур аста-аста арадай акъатзава.

Социолингвистика илимдин фикирдалди, лезги чӀалариз чӀехи тафават авай статус хас я. Месела, вич [[лезги чӀал]]ал 700 000 кьван кас рахазватӀа, [[арчи чӀал]]ал 970 агакьана анжах са суван [[Арчи]] хуьруьн агьалияр рахазва.
[https://hackmd.io/@l2-top/lineage-2-top-servers Игра ла2]
==Группадик акатзавай чӀалар==
* [[агъул чӀал]]
* [[агван чӀал]] †
* [[арчи чӀал]]
* [[будугъ чӀал]]
* [[лезги чӀал]]
* [[рутул чӀал]]
* [[табасаран чӀал]]
* [[уди чӀал]]
* [[хинелугъ чӀал]]
* [[хъирицӀ чӀал]]
* [[цӀахур чӀал]]

==ЧӀаларин генетик классификация==
РагъэкъечӀдай патан агъа группа — агъул чӀал, лезги чӀал, табасаран чӀал.
* РагъакӀидай патан агъа лезги группа — рутул чӀал, цӀахур чӀал.
* Кьиблепатан лезги агъа группа — будугъ чӀал, хъирицӀ чӀал.
* Арчин агъа группа — арчи чӀал.
* Удин агъа группа — удин чӀал, агван чӀал.
* Хинелугъ агъа группа — хинелугъ чӀал.

== Литература ==
* [[Алексеев, Михаил Егорович|Алексеев М. Е.]] Вопросы сравнительно-исторической грамматики лезгинских языков. Морфология. Синтаксис. М., [[1985]].
* [[Загиров, Велибек Мирзабекович|Зaгирoв В. М.]] Истoричeскaя лeксикoлoгия языкoв лeзгинскoй группы. Махачкала, [[1987]].
* [[Талибов, Букар Бекирович|Талибов Б. Б.]] Сравнительная фонетика лезгинских языков. М., [[1980]].

== Баянар ==
{{Баянар}}

== ЭлячӀунар ==

{{Нах-Дагъустан чӀалар}}

[[Категория:Дагъустандин чӀалар]]
[[Категория:Азербайжандин чӀалар]]
[[Категория:Къавкъаздин чӀалар]]