Ростов вилаят патал чешмедиз килигун

{{Урусатдин Федерациядин субъектдикай малуматар
|RuNm       = Ростов вилаят 
|OfNm1      = 
|FSFlag = [[Файл:Flag_of_Rostov_Oblast.svg|150px|Вилаятдин тӀаратӀ]]
|FSCoA = [[Файл:Coat_of_arms_of_Rostov_Oblast.svg|100px|Вилаятдин герб]]
|FlagLnk = Ростов вилаятдин тӀаратӀ {{!}}ТӀаратӀ 
|CoALnk = Ростов вилаятдин герб {{!}}Герб
|Карта=[[Файл:Map of Russia (2014–2022) - Rostov Oblast.svg|300px]]
|Картадин гьал= Урусат Федерациядин картадал Ростов вилаят 
|Гимндин тӀвар =
|Аудио = 
|Уьлкве1 =Уьлкве
|Уьлкве2 =[[Урусат]]
|FSCtrWhat = Кьилин шегьер
|FSCtrNm = [[Ростов Дондал]]
|AreaRnk = 33-й
|TotArea = 100 967
|WaterPrcnt = 
|PopRnk = 6-й
|PopQty = {{тӀимил хьун1}} 4 202 320
|PopCtDate = [[2017 йис|2017]]
|PopDens = 41.62
|GDP = 1347,1 млрд ман.
|GDPCtDate = [[2017 йис|2017]]
|GDP(PPP) = 318,8 агъз. ман.
|GDPRnk = 
|FedDistrNm = [[Кьиблепатан федерал округ|Кьиблепатан]]
|EcRegNm = [[Кефер Къавкъаздин экономикадин район|Кефер Къавкъаздин]]
|CadNo = 61
|LangLangs =
|OfLangs = [[урус чӀал]]
|HeadTtl = Губернатор
|HeadNm = Василий Голубев
|ViceTtl = Думадин председатель
|ViceNm = Ищенко Александр Валентинович
|LegislTtl =Код ISO 3166-2	
|LegislNm =RU-ROS
|FSAnthem =
|MSK = MSK (UTC+3)
|OfSite = http://www.donland.ru/
|Phone cod =
|пишкешар =
}}
'''Ростов вилаят ''' ({{lang-ru|Ростовская область}}) — [[Урусатдин Федерация]]да авай субъект, [[Кьиблепатан федерал округ]]дик акатзава.

== География ==
[[Файл:Don_River_near_Kalininsky.jpg|thumb|Дон вацӀ]]
Ростов вилаят Урусатдин кьибле пата авайди я. Ам алай чка кьуру чуьлерин чӀуьлуьк акатзава. Вилаятдин кьибле-рагъакӀидай пата [[Азов гьуьл]] ава. Кьулан патай чӀехи вацӀ [[Дон]] физава<ref>[https://www.donland.ru/activity/7/ Ростов вилаятдикай]</ref>. Ростов вилаятдихъ галаз сергьятар тухузава: [[Воронеждин вилаят|Воронеж]], [[Волгоград вилаят]]ар — кефер пата. [[Калмыкия]] — рагъэкъечӀдай пата. Кьибле-рагъэкъечӀдай пата — [[Ставропольдин край]]. [[Краснодар край]] — кьибле пата. Кефер-рагъакӀидай пата — патаг гвай маса гьукумат [[Украина]]дин [[Донецк вилаят|Донецкни]] [[Луганск вилаят]]ар. Чилин чӀехи пай чуьлер я, тамари ина кьилди 2,4 % кьунва — чебни чӀехи пай инсанди цанвайбур.

== Агьалияр ==
2019 йисуз Ростов вилаятда 4 202 320 агьали гьисабнавайди я. Агьалийрин къалинвал 41,62 кас/км2, шегьерра вилаятдин агьалийрин 68,33 % яшамиш жезва. Агьалийрин 90 % [[урусар]] я, [[эрменияр]] 2,6 %, [[украинвияр]] 1,9 %, [[туьркер]] 0,9 %, [[азербайжанар]]ни 0,4 % амайбур.

== Экономика ==
[[Файл:Taganport.jpg|thumb|Таганрогдин порт]]
Ростов вилаятда чӀехи агалкьунрин экономика авайди я. 2015 йисуз адан ВРП 1 135 млрд манат тир. Ина Ростовдин АЭС ава, Цимлянскдин ГЭС, мадни пара электростанцияр. ГьакӀни ина лежбервилин зегьметда пара агалкьунар ава — вилаятди Урусатдин лежбервилин 4 % кьаз, Краснодардин крайдилай вири гьукуматда кьведлагьай чка кьазва. Мадни еке къуват элверунихъ ава.

== Тарих ==
Ростов вилаятдин чилерал тарихвилелди гьар жуьре чуьлерин халкьар яшамиш жезвай. [[XVI вишйис]]уз и чилер [[Москвадин гьукумат]]ди къачуна кардик кутаз эгечӀна. [[XVIII вишйис]]алди и чкаяр Урусатдивай халисдаказ худда тваз жезвачир, [[Азов гьуьл]] туьркериг гвайвили. [[I Пётр]]ди [[Азов]] шегьер къачуна гуьгъуьнин дявейра Урусатди [[Осман империя]] и чкайрай акъуд авурла иникай Урусатдин халис чилер хьана. 1749 йисуз [[Ростов Дондал]] эцигна<ref>[https://dontourism.ru/texts.aspx?id=449 Региондикай — Ростов вилаят] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200706124535/https://dontourism.ru/texts.aspx?id=449 |date=2020-07-06 }}</ref>. Урусатдин кьибле патан сергьятрал алайвили инаг Дондин козакрин чил тир. Гьавиляй Ростов вилаятдин тӀвар пара мукьвал Козакрин ирсинихъ галайди я. [[Дуьньядин Кьведлагьай дяве]]диз Ростов вилаятдин чил немцери вири къачунвай.

== Баянар ==
{{баянар}}

== ЭлячӀунар ==
* [http://www.donland.ru/ Официал сайт]{{ref-ru}}
{{Къецепатан элячӀунар}}

{{Урусатдин административ паюн}}

[[Категория:Урусатдин Федерациядин субъектар]]
[[Категория:Ростов вилаят|*]]