Кьибле Канададин инуит чӀал

Википедиядихъай
Кьебле Канададин инуит чӀал
Inuktitut
Уьлквеяр:Канада
Офицал чӀал:Канада (Нунавут ва Вини-чапла патан чилер)
Классриз ччара хьун
Категория:Кеферпатан Америкадин чӀалар
Кхьинар:инуит алфиб, латин алфиб
ЧӀалан кодар
ISO 639-1:iu
ISO 639-2:iku
ISO 639-3:ike
Инуит чӀалал картал рахазвай чилер

Кьибле Канададин инуит чӀал ва икӀа Инуктитут чӀал — (ину. ᐃᓄᒃᑎᑐᑦ Inuktitut ; ингл. Inuktitut, Eastern Canadian Inuit language) — чӀал Кьибле Канададин инуит халкьдин эскимос-алеут чӀаларин. Рахазай ксар амма чӀалал Чапла Канадада 35 000 инсан кьван. Офицал чӀал Канадада (Нунавут ва Вини-чапла патан чилер).

Кьибле Канададин инуит нугъатар ва рахунар[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]

  • Kivalliq (инуит ᑭᕙᓪᓕᕐᒥᐅᑦ Kivallirmiut, Kivallirmiutut, Kivallirmiutun, Inuktitun; ингл. Kivalliq, Keewatin dialect, Caribou dialect, Caribou Inuit (sensu stricto)). Нунавутда ᖃᒪᓂᑦᑐᐊᖅ (Qamanittuaq/Baker Lake) ва ᑎᑭᕋᕐᔭᖅ (Tikirarjuaq/Whale Cove) шегьерарда.
    • Qaernermiut (ингл. Qairnirmiut subdialect). Рахунар: Qaernermiut, (?) Harvaqtormiut
    • Hauneqtormiut ва икӀа Kangiqliniqmiut (ингл. Hauniqturmiut subdialect)
    • Padlermiut (ингл. Paallirmiut subdialect)
    • Ahiarmiut (ингл. Ahiarmiut subdialect)
  • Aivilik (инуит Aivilingmiutut, Inuktitut; ингл. Aivilik dialect, Walrus Inuit). ᓴᒡᓕᖅ (Sagliq/Southampton Island), ᐃᒡᓗᓪᓕᒑᕐᔪᒃ (Igluligaarjuk/Chesterfield Inlet) ve ᑲᖏᖅᖠᓂᖅ (Qangiqłiniq/Rankin Inlet) шегьерарда.
    • Sallirmiut (ингл. Southampton subdialect)
    • Rankin (ингл. Rankin subdialect). Рахунар: Aivilingmiut, (?) Amitormiut
  • Кеферпатан Qikiqtaaluk (инуит Qikiqtaaluk uannangani, Inuktitut; ингл. North Baffin dialect, North Qikiqtaaluk dialect). Нунавутда ᐃᒡᓗᓕᒃ (Iglulik/Igloolik), ᓴᓂᕋᔭᖅ (Sanirajaq/Hall Beach), ᒥᑦᑎᒪᑕᓕᒃ (Mittimatalik/Pond Inlet), ᑲᖏᖅᑐᒑᐱᒃ (Kangiqtugaapik/Clyde River), ᐃᒃᐱᐊᕐᔪᒃ (Ikpiarjuk/Arctic Bay), ᓇᓂᓯᕕᒃ (Nanisivik), ᖃᐅᓱᑦᑐᖅ (Qausuittuq/Resolute) ve ᐊᐅᔪᐃᑦᑐᖅ (Aujuittuq/Grise Fiord) шегьерарда.
    • Tununirmiut (ингл. Tununirmiut subdialect). Рахунар: Nedlungmiut, Tununirusirmiut, Tununermiut, Mittimatalingmiut [халкь] Mittimatalingmiutut [чӀал], Aggomiut, (?) Pilingmiut
    • Iglulirmiut (ингл. Iglulingmiut subdialect)
  • South Qikiqtaaluk (инуит Qikiqtaaluk nigiani, Inuttitut; ингл. South Baffin dialect (sensu lato), South Qikiqtaaluk dialect). Нунавутда ᑲᖏᖅᑐᒑᐱᒃ (Kangiqtugaapik/Clyde River), ᕿᑭᖅᑕᕐᔾᔪᐊᖅ (Qikiqtarjuaq/Broughton Island), ᐸᖕᓂᖅᑐᐅᖅ (Pangniqtuuq/Pangnirtung), ᐃᖃᓗᐃᑦ (Iqaluit/Frobisher Bay), ᑭᖕᒥᕈᒃ (Kingmiruk/Lake Harbour) ва ᑭᙵᐃᑦ (Kinngait/Cape Dorset) шегьерарда.
    • Кьиблединни рагъэкъечӀдайдан арадин нугъат (ингл. Southeast Baffin subdialect, East Baffin dialect). Рахунар: Akudnirmiut, Padlimiut, Qinguamiut, Saumingmiut, Kingnaitmiut, Qinguamiut, Okomiut, Talirpingmiut
    • Кьиблединни рагъакӀидайдан ара нугъат (ингл. Southwest Baffin subdialect, South Baffin dialect (sensu stricto)). Рахунар: Kingarmiut ва икӀа Sikosuilarmiut (ингл. Cape Dorset dialect), Akuliarmiut, Nugumiut, Qaumauangmiut
  • Нунавик (инуит Inuttitut, Nunavimmiutitut, Nunavimiut; ингл. Nunavik dialect, Arctic Quebec Inuit). ᑰᑦᔪᐊᕌᐱᒃ (Kuujjuaraapik/Great Whale River), ᐅᒥᐅᔭᖅ (Umiujaq), ᐃᓄᑦᔪᐊᖅ (Inujjuaq/Inukjuak), ᐳᕕᕐᓂᑐᖅ (Puvirnituq), ᓴᓂᑭᓗᐊᖅ (Sanikiluaq), ᒣᓚᓯᒃᑯᑦ (Mailasikkut/Chisasibi), ᐊᑯᓕᕕᒃ (Akulivik), ᐃᕗᔨᕕᒃ (Ivujivik), ᓴᓪᓗᐃᑦ (Salluit), ᑲᖏᖅᓱᔪᐊᖅ (Kangiqsujuaq), ᖁᐊᖅᑕᖅ (Quaqtaq), ᑲᖏᕐᓱᒃ (Kangirsuk), ᐊᐅᐸᓗᒃ (Aupaluk), ᑕᓯᐅᔭᖅ (Tasiujaq), ᑰᑦᔪᐊᖅ (Kuujjuaq/Fort Chimo), ᑲᖏᖅᓱᐊᓗᑦᔪᐊᖅ (Kangiqsualujjuaq), ᑕᕐᐸᖓᔪᖅ (Tarpangajuq) ва ᑭᓪᓕᓂᖅ (Killiniq/Port Burwell) шегьерарда.
    • Tahagmiut ва икӀа Tarramiut [халкь] Tarramiutut ва икӀа Taqramiutut [чӀал]. Рахунар: Nuvugmiut, Ungavamiut, Tahagmiut
    • Siqinirmiut. Рахунар: Koksoakmiut, Kangiqsualujjuamiut, Kidlinungmiut
    • Itivimiut
    • Qikirtamiut (ингл. Belcher Islands Inuit)
  • Нунатсиавут ва икӀа Лабрадор (инуит Inuttut, Inuttitut, Nunatsiavummiutut, Labradorimiutut; ингл. Labrador Inuttut, Labrador Inuttitut). Naini (Nain), Hopedale, Maqûvik (Makkovik), Ukkusitsalik (Davis Inlet), Vaali (Goose Bay-Happy Valley), Nutâk (Nutak), Hebron†, Tikirarsuarusik (Rigolet) шегьерарда.
    • Кеферпатан Нунатсиавут (ингл. Northern Labrador subdialect, Labrador Inuttut (sensu stricto)). Рахунар: Kongithlushuamiut, Chuckbuckmiut, Nunenumiut, Avitumniut
    • Риголет (ингл. Rigolet subdialect, Rigolet Inuttut). : Aivitumiut, (?) Netcetumiut, (?) Puthlavamiut

Инуит ва Латин алфиб[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]

куьруь йаргъи латин куьруь йаргъи латин куьруь йаргъи латин эхир латин
i (ii) u (uu) a (aa) h
pi pu pa p
ti tu ta t
ki ku ka k
gi gu ga g
mi mu ma m
ni nu na n
si su sa s
li lu la l
ji ju ja j
vi vu va v
ri ru ra r
qi qu qa q
ngi ngu nga ng
nngi nngu nnga nng
łi łu ła ł

Грамматика[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]

теквилин
нумер
къушавилин
нумер
гзафвилин
нумер
лезгидал
ᐃᖃᓗᒃ iqaluk ᐃᖃᓘᒃ iqaluuk ᐃᖃᓗᐃᑦ iqaluit балугъ
ᐃᕐᖑᓯᖅ irngusiq ᐃᕐᖑᓰᒃ irngusiik ᐃᕐᖑᓰᑦ irngusiit сукӀра
ᓵ saa ᓵᒃ saak ᓵᑦ saat стол
ᑎᑎᕋᐅᑦ titiraut ᑎᑎᕋᐅᑏᒃ titirautiik ᑎᑎᕋᐅᑏᑦ titirautiit pencil
ᐅᑳᓚᐅᑦ uqaalaut ᐅᑳᓚᐅᑏᒃ uqaalautiik ᐅᑳᓚᐅᑏᑦ uqaalautiit телефон

Баянар[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]

ЭлячӀунар[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]