Мадрид

Википедия:1000
Википедиядихъай
Испаниядин пайдах Шегьер
Мадрид
Madrid
Мадрид
Мадрид
Мадриддин пайдах Мадриддин герб
Пайдах Герб

Уьлкве:Испания
ПровинцияМадрид
Регион:Мадрид
АлькальдАнна Мария Ботелло Серрано
Садлагьай тӀвар кьун:X виш йис
Майдан:607 км²
ЯШЧ кьакьанвал:667
Гьава:континентал жуьре
Агьали:3 273 049 кас. (2010)
Къалинвал:5293,7 кас./км²
Халкьар:испанар
Динар:католикар
Сятдин чӀул:UTC+1, гатуз UTC+2
Телефондин код:+34 91
Почтунин индекс:28001-28080
Сайт:http://www.munimadrid.es
Wikimedia Commons Commons:Madrid

Мадрид (исп. Madrid) — Испаниядин кьилин ни виридалай чӀехи шегьер, гьакӀни са тӀвар алай провинциядинни автономиядин жемятдин административ юкь. Гьукуматдин экономикадин, политикадинни культурадин виридалай чӀехи юкь. Шегьердин агьали — 3,273 млн кас (2010).

Шегьер, Пиреней зуростровдин юкьван пата чка кьунвайди я.

Этимология[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]

ТӀварцин арадал атунин са шумуд версияяр ава:

  • «Мадрид» тӀвар асулдай араб чӀалан гаф я. ТӀварцин дувулди, «majra» (араб. مجرا‎‎ — цин чешме) гафунилай вичин сифте кьил къачузва. Гзафвал мана гузвай it пай алава авурла «majer-it» гаф туькӀуьр жезва. И тӀвар шегьердиз арабри ганвайди я, вучиз лагьайтӀа абуру Мадрид кьурла, вич шегьер ва мукьув галай хуьрер жумартдаказ цив таъминарзавай, пара кьадарда чилин кӀанин чешмейрал гьалтнавай. Ахпа, шегьер христианрин гьукумдик акатайла, адан тӀвар кастиль чӀалал «Magerit» хьиз акъатзавай.

География[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]

Шегьер Испаниядин юкьван пата, гьуьлуьн дережадилай 667 м вине алайди я. ШегердайтӀуз чӀехи тушир, вилик Кастилия тарихдин областьдиз талукь тир, Мансанарес вацӀ физва. Шегьердин кеферни - рагъакӀидай пата Сьерра-де-Гуадаррама суван массив ва адан виридалай кьакьан чка Пеньялара кӀукӀ хкаж хьанва.

Климат[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]

Мадриддин климат
Активвал къалурзавай лишан Янв Фев Март Апр Май Июнь Июль Авг Сен Окт Ноя Дек Йис
Абсолют максимум, °C 19,9 22,0 26,0 30,1 34,3 38,4 39,5 40,0 37,0 30,0 22,7 18,6 40,0
Юкьван максимум, °C 9,7 12,0 15,7 17,5 21,4 26,9 31,2 30,7 26,0 19,0 13,4 10,1 19,4
Юкьван температура, °C 6,1 7,9 10,7 12,3 16,1 21,0 24,8 24,4 20,5 14,6 9,7 7,0 14,6
Юкьван минимум, °C 2,6 3,7 5,6 7,2 10,7 15,1 18,4 18,2 15,0 10,2 6,0 3,8 9,7
Абсолют минимум, °C −10,1 −9,1 −5,1 −1,6 0,6 4,4 8,5 9,2 4,0 −0,4 −3,4 −9,2 −10,1
Къваларин норма, мм 37 35 26 47 52 25 15 10 28 49 56 56 436

Тарих[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]

Административ къурулуш[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]

Мадриддин мягьлеяр къалурзавай карта

Шегьердин мягьлеяр

  1. Centro: Palacio, Embajadores, Cortes, Justicia, Universidad, Sol.
  2. Arganzuela: Paseo Imperial, Acacias, Chopera, Legazpi, Delicias, Palos de Moguer, Atocha.
  3. Retiro: Pacífico, Adelfas, Estrella, Ibiza, Jerónimos, Niño Jesús.
  4. Salamanca: Recoletos, Goya, Fuente del Berro, Guindalera, Lista, Castellana.
  5. Chamartín: El Viso, Prosperidad, Ciudad Jardín, Hispanoamérica, Nueva España, Pza. Castilla.
  6. Tetuán: Bellas Vistas, Cuatro Caminos, Castillejos, Almenara, Valdeacederas, Berruguete.
  7. Chamberí: Gaztambide, Arapiles, Trafalgar, Almagro, Vallehermoso, Ríos Rosas.
  8. Fuencarral-El Pardo: El Pardo, Fuentelarreina, Peñagrande, Barrio del Pilar, La Paz, Valverde, Mirasierra, El Goloso.
  9. Moncloa-Aravaca: Casa de Campo, Argüelles, Ciudad Universitaria, Valdezarza, Valdemarín, El Plantío, Aravaca.
  10. Latina: Los Cármenes, Puerta del Ángel, Lucero, Aluche, Las Águilas, Campamento, Cuatro Vientos.
  11. Carabanchel: Comillas, Opañel, San Isidro, Vista Alegre, Puerta Bonita, Buenavista, Abrantes.
  12. Usera: Orcasitas, Orcasur, San Fermín, Almendrales, Moscardó, Zofio, Pradolongo.
  13. Puente de Vallecas: Entrevías, San Diego, Palomeras Bajas, Palomeras Sureste, Portazgo, Numancia.
  14. Moratalaz: Pavones, Horcajo, Marroquina, Media Legua, Fontarrón, Vinateros.
  15. Ciudad Lineal: Ventas, Pueblo Nuevo, Quintana, La Concepción, San Pascual, San Juan Bautista, Colina, Atalaya, Costillares.
  16. Hortaleza: Palomas, Valdefuentes, Canillas, Pinar del Rey, Apóstol Santiago, Piovera.
  17. Villaverde: San Andrés, San Cristóbal, Butarque, Los Rosales, Los Ángeles (Villaverde).
  18. Villa de Vallecas: Casco Histórico de Vallecas, Santa Eugenia.
  19. Vicálvaro: Casco Histórico de Vicálvaro, Ambroz.
  20. San Blas: Simancas, Hellín, Amposta, Arcos, Rosas, Rejas, Canillejas, Salvador.
  21. Barajas: Alameda de Osuna, Aeropuerto, Casco Histórico de Barajas, Timón, Corralejos.

Праздники[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]

  • 15 тӀул — пак Исидоран югъ.
  • 13 кьамуг — пак Флоридави Антониян югъ.
  • 16 чиле — пак Кармендин Рушан югъ.
  • 7 пахун — пак Каетанан югъ.
  • 10 пахун — пак Лаврентиян югъ.
  • 15 пахун — Паломави Пак Рушан югъ.
  • 12 баскӀум — Пиларви Пак Рушан югъ.
  • 9 цӀехуьл — Альмуденави Пак Рушан югъ.

ТӀвар-ван алай шегьервияр[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]

  • Рикардо Вилья Гонсалес — испанви композиторни дирижёр.
  • Хулио Иглесиас — вири дуьньядиз чидай испанви цӀирим.
  • Марио Касас Сьерра — вири дуьньядиз чидай испанви актёр.
  • Мария Чуда Иисуса (халисан маркиза Мария Пидал — и-Чико де Гусман) — рим-католик диндин пак тир паб-фекьи, КьацӀул кӀвачерин кармелиткайрин кӀеретӀдик квай, Испанияда пара капӀ — тӀятӀ кӀвалер эцигнавайди я.

Баянар[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]

ЭлячӀунар[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]