Перейти к содержанию

Рухун Али

Википедиядихъай

Рухун АлиXVIII-XIX виш йисарин къене уьмуьр гьалай лезги шаир ва алим.

1772 йисуз Куьре магьалдин Рухун хуьре дидедиз хьана. Рухунрин, Ахцегьрин ва маса медресайра кӀелна, ахпа вичи тарсар гуз хьана. Рухун Али, Гьасан-эфендидин «Асари Дагъустан» ктабдай аквазвайвал, Ярагъ Мегьаммедахъ ва Мирзе Алидихъ галаз са йисара уьмуьр авуна.

Мирзе Гьасана вичин «Асари Дагъустан» ктабда къейдзавайвал, Али вичихъ иер, инсанар гьейранардай хатӀ авай савадлу кас хьана. Ам машгьур калиограф хьиз дидед чӀалал шиирар туькӀуьрай сифте шаиррикай тир. Рухун Алидин чӀалар сифте яз Ярагъви Мегьамед Эфендидин «Асарал ас-Яраги» (Темир-Хан-Шура, 1909 йис) ктабдиз акъатнай. Шаирди шиирралди кхьей чарар чӀехи алим ва шаир Ахцегь Мирза Алидин ктабрани гьатна. Рухун Али вич динди агъавалзавай девирда уьмуьр авуртӀани, ада са жерге шиирра зегьметчи инсандин дерди-гьал, ацукьун-къарагъун къалурзава. Рухун Алидин поэзиядин ирс кӀватӀ хъувуник Гъ. Садыкъиди баркаллу пай кутуна. Адан зегьметдин нетижа яз кӀелдайбурув «Регъв», «Къе заз», «Регъуьхбан», «ВакӀан хва», «Марал», «Гургьагур» ва маса эсерар агакьна.

Ам 1851 йисуз рагьметдиз фена. Рухун Али эфендидин сихилдин эвел ва эхир кьилерикай Садыкъиди 1995 йисан 26 майдиз акъатай «Лезги газетда» икӀ кхенва:

«Рухун Али эфенди Османан хва, амни Гьасанбеган, амни Мегьтидин, амни Ахчабеган, амни ГъарачӀан хва тир. Рухун Али эфендидин хтул тир Магьмуд хьиз, адан стха Мегьамеднитва абурун хайи амле Абукар эфендидин хва Абдул Гьамидни гьа девирдин машгьур шаирар тир. Абурун кьведанни шиирар ва Алкьвадар Гьасан эфендидин жавабар «Диван ал-Мамнун» ктабда чап авунва. Амма абурун чпин ктабар са пай Турциядиз акъатна, са пайни 1919 йисуз Дербентда ЦӀинитӀ Эфендиеврин кӀвалери цӀай кьурла, ана пуч хьана.»