Гьуьсейнов Ибрагьим Келбиханан хва

Гьуьсейнов Ибрагьим Келбиханан хва (1935–2014) — машгьур лезги шаир, публицист, драматург ва таржумачи.

Вичин уьмуьрдин эхиримжи йикъалди ада туькӀуьрунрин рекье бегьерлудаказ зегьмет чӀугуна. Адан къелемдикай цӀудралди ктабар, очеркар, критикадинни публицистикадин макъалаяр хкатна. Шаирдин эсерар Дагъустандин халкьарин ва урус чӀалариз таржума авунва. Лезги шииратда ада кӀвенкӀвечи чкайрикай сад кьазва. Ибрагьим Гьуьсейнован туькӀуьрунрин алем таъсирлу лирикадалди, цӀийи темайралдини месэлайралди, жанрайралдини строфический композициядин кӀалубралди, фасагьат чӀалалди девлетлу я. Устадди жегьил шаирриз куьмекар гузвай, мукьвал-мукьвал Лезгистандин хуьрериз мугьман жезвай, чкадин агьалийрихъ галаз гьалтзавай, абуруз вичин ва маса шаиррин эсерар кӀелзавай, лезги шииратдин агалкьунрикай суьгьбетзавай

Уьмуьрдикай

Ибрагьим Гьуьсейнов 1935 йисуз СтӀал Сулейманан райондин Алкьвадрин хуьре дидедиз хьана. Хуьруьн юкьван мектеб акьалтӀарай жегьил ДГьУ-дин филологиядин факультетдик экечӀна. Кьилин чирвилер къачурдалай кьулухъ ада са йисуз хайи хуьруьн юкьван мектебда урус ва лезги чӀаларин муаллим яз кӀвалахна. 1960–1962 йисара Советрин Армиядин жергейра къуллугъна. Гуьгъуьнлай ада жуьреба-жуьре йисара лезги чӀалал акъатзавай “Дуствал” альманахдин, Даградиокомитетда эдебиятдин гунугрин редактордин ва лезги вещаниедин чӀехи редактордин везифаяр тамамарна. 1951 йисалай вичин эсерар чапдиз акъудиз гатӀунай И. Гьуьсейнов 1960 йисуз СССР-дин кхьирагрин Садвалдиз кьабулна. Ибрагьим Гьуьсейнован туькӀуьрунрикай хейлин алимри, критикри чпин фикирар лагьанва, макъалаяр кхьенва. Кьилди къачуртӀа, абурун жергейра филологиядин илимрин доктор Рагьимхан Келбиханов, ДГУ-дин профессор Гьажи Гашаров, педагогикадин илимрин кандидат Исламудин Гьуьсейнов, филологиядин илимрин кандидат Халидин Эльдаров, филологиядин илимрин доктор Гуьльнара Темирханова, Дагъустандин халкьдин шаирар тир Расул Гьамзатов, Шагь-Эмир Мурадов ва хейлин масабур ава. Амма шаирдин туькӀуьрунриз гегьенш анализ Мадина Келбихановадин 1999 йисуз чапдай акъатнавай “Ибрагьим Гьуьсейнован лирика” диссертацияда ганва. Са шумуд кьиликай ибарат и кӀвалахда алимди шаирди арадал гъанвай образар, шиирра къарагъарнавай месэлаяр, лирика, сатира, композициядин кьетӀенвилер ва маса патар жагъурнава.

Ибрагьим Гьуьсейнов вичин уьмуьрда гьамиша халкьдин пад хвейи, писни-хъсан чинал лугьудай, Лезгистан вири патарихъай виликди финихъ тамарзлу чӀехи ватанперес тир. Аллагьдин патай ганвай кьетӀен алакьунрикай менфят къачуна, ада шиирралди, СтӀал Сулеймана хьиз, девирдин гьахъсузвилер, нукьсанар русвагьнай, сувавийриз инсанвилин ерияр гьамиша вине кьуниз эвер ганай.

Эдебият

• «Лезги газет» — "ТӀвар несилрин мецел жеда".