Гуржи чӀал
| Гуржи чӀал (ქართული ენა) |
|
| Уьлквеяр: | Гуржистан, Урусат, Азербайжан |
| Регионар: | Къавкъаз |
| Офицал чӀал: | Гуржистан |
| Рахазвайбурун кьадар: | 4 500 000 агъ. |
| Классриз ччара хьун | |
| Категория: | Евразиядин чӀалар |
| — | |
| ЧӀалан кодар | |
| ISO 639-1: | — |
| ISO 639-2: | ka |
| ISO 639-3: | ge |
Гуржи чӀал (гуржи: ქართული ენა, картули эна [kʰartʰuli ɛna]) — картвел чӀаларин керетӀдихъ талукь тир чӀал. Гуржистандин гьукуматдин чӀал. Эдебиятдин ва гуржийрин умуми миллетдин чӀал. Яргъи эдебиятдин тарих авай чӀаларикай сад.
1993 йисуз рахазвайбурун кьадар — 4 млн-диз мукьва Гуржистанда, ва са шумуд виш агъзур муькуь уьлкеяра — виридалай гзаф Урусатда, АСШ-да ва Туьркияда.
Тарих
[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]Гуржи чӀал картвел чӀаларин кӀеретӀдиз талукь я. И чӀаларин кӀеретдиз муькуь чӀаларин кӀеретӀрихъ галаз алакъаяр алимари гьеле субут авунач. Ава фикир хьи, гуржи чӀалаз баск чӀалахъ галаз алакъа ава, амма им субут хьанач.
Нугъатар
[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]Гуржи чӀал туькӀуьр жезва са шумуд нугъатрикай: тблиссдин, кахетиядин, хевсур ва муькуь.
Кхьинар
[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]
Гуржи кхьинар V-й вишйисан кьудай садлагьай пайда арадал атана. Къадим асирриз кӀвалахдик кутун жезвай къадим гуржи кхьинар мргловани (асомтаврули); IX вишйисалай нусхури (нусха-хуцури, хуцури); XI вишйисалайни мхедрули (мхедрули-хели, саэро). Исятдин гуржи гьуруфатда 33 гьарда са сес къалурзавай гьарф ава, абурукай 5 ачух тир, 28 ачух тушир сес авайбур я.
| Гьарф | ТӀвар | Рекьемдин мана |
IPA | ISO 9984 | Раманизация | Кирилицада барабар я |
Мхедрули (მხედრული) | Нусхури (ⴌⴓⴑⴞⴓⴐⴈ) | Асомтаврули (ႠႱႭႫႧႠႥႰႳႪႨ) |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ა | ანი | 1 | Шаблон:МФА2 | A a | A a | А а | 
|
|
|
| ბ | ბანი | 2 | Шаблон:МФА2 | B b | B b | Б б | 
|
|
|
| გ | განი | 3 | Шаблон:МФА2 | G g | G g | Г г | 
|
|
|
| დ | დონი | 4 | Шаблон:МФА2 | D d | D d | Д д | 
|
|
|
| ე | ენი | 5 | Шаблон:МФА2 | E e | E e | Е е | 
|
|
|
| ვ | ვინი | 6 | Шаблон:МФА2 | V v | V v | В в | 
|
|
|
| ზ | ზენი | 7 | Шаблон:МФА2 | Z z | Z z | З з | 
|
|
|
| ჱ | ჰე[ka] | 8 | Шаблон:МФА2 | — | — | — | 
|
|
|
| თ | თანი | 9 | Шаблон:МФА2 | T' t' | T t | Ҭ ҭ | 
|
|
|
| ი | ინი | 10 | Шаблон:МФА2 | I i | I i | И и | 
|
|
|
| კ | კანი | 20 | Шаблон:МФА2 | K k | Kʼ kʼ | К к | 
|
|
|
| ლ | ლასი | 30 | Шаблон:МФА2 | L l | L l | Л л | 
|
|
|
| მ | მანი | 40 | Шаблон:МФА2 | M m | M m | М м | 
|
|
|
| ნ | ნარი | 50 | Шаблон:МФА2 | N n | N n | Н н | 
|
|
|
| ჲ | ჲე[fr] | 60 | Шаблон:МФА2 | — | — | Й й | 
|
|
|
| ო | ონი | 70 | Шаблон:МФА2 | O o | O o | О о | 
|
|
|
| პ | პარი | 80 | Шаблон:МФА2 | P p | Pʼ pʼ | П п | 
|
|
|
| ჟ | ჟანი | 90 | Шаблон:МФА2 | Ž ž | Zh zh | Ж ж | 
|
|
|
| რ | რაე | 100 | Шаблон:МФА2 | R r | R r | Р р | 
|
|
|
| ს | სანი | 200 | Шаблон:МФА2 | S s | S s | С с | 
|
|
|
| ტ | ტარი | 300 | Шаблон:МФА2 | T t | Tʼ tʼ | Т т | 
|
|
|
| ჳ | ვიე[fr] | 400 | Шаблон:МФА2 | — | — | — | 
|
|
|
| უ | უნი | — | Шаблон:МФА2 | U u | U u | У у | 
|
|
|
| ფ | ფარი | 500 | Шаблон:МФА2 | P' p' | P p | Ҧ ҧ | 
|
|
|
| ქ | ქანი | 600 | Шаблон:МФА2 | K' k' | K k | Қ қ | 
|
|
|
| ღ | ღანი | 700 | Шаблон:МФА2 | Ḡ ḡ | Gh gh | Ҕ ҕ (Г' г') | 
|
|
|
| ყ | ყარი | 800 | Шаблон:МФА2 | Q q | Qʼ qʼ | Ҟ ҟ | 
|
|
|
| შ | შინი | 900 | Шаблон:МФА2 | Š š | Sh sh | Ш ш | 
|
|
|
| ჩ | ჩინი | 1000 | Шаблон:МФА2 | Č' č' | Ch ch | Ч ч | 
|
|
|
| ც | ცანი | 2000 | Шаблон:МФА2 | C' c' | Ts ts | Ц ц | 
|
|
|
| ძ | ძილი | 3000 | Шаблон:МФА2 | J j | Dz dz | Ӡ ӡ | 
|
|
|
| წ | წილი | 4000 | Шаблон:МФА2 | C c | Tsʼ tsʼ | Ҵ ҵ | 
|
|
|
| ჭ | ჭარი | 5000 | Шаблон:МФА2 | Č č | Chʼ chʼ | Ҷ ҷ | 
|
|
|
| ხ | ხანი | 6000 | Шаблон:МФА2 | X x | Kh kh | Х х | 
|
|
|
| ჴ | ჴარ[fr] | 7000 | Шаблон:МФА2 | — | — | — | 
|
|
|
| ჯ | ჯანი | 8000 | Шаблон:МФА2 | J̌ ǰ | J j | Џ џ | 
|
|
|
| ჰ | ჰაე | 9000 | Шаблон:МФА2 | H h | H h | Ҳ ҳ | 
|
|
|
| ჵ | ჰოე[fr] | 10000 | Шаблон:МФА2 | — | — | — | 
|
— | 
|