Ниж

Ниж
Уьлкве	Азербайжан
Регион	Шеки-Закаталадин экономикадин регион
Муниципал район	Кьвепеле район‎
Майдан	100 км² км²
Агьалияр	5 744 кас
Миллетар	удияр, азербайжанар, лезгияр
Динар	христианар, мусурманар
Сятдин чӀул	UTC+4, +5
Телефондин код	+994 16076

Ниж (уди. НыъжӀ, НиъжӀ) — Азербайжан республикадин Кьвепеле районда авай чӀехи шегьервилин хуьр (посёлок). Агьалийрин кьадардал гьалтайла районда кьудлагьай чкадал ала.

География[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]

Хуьр Кьвепеле райондин рагъакӀидай пата, райондин кьилин шегьер тир Кьвепеле шегьердилай кьиблединни - рагъакӀдай патахъ 40 км яргъал чка кьунва.

Хуьруьн майдан тахминан 100 км² я, вири патарай цанвай чилери кьунва. Емишдин тарар цанвай кӀвалин кьилив гвай чилер авай дараматрив эцигна ацӀанва. Ниж «шакка» (эхир, кьил) лугьудай мягьлейрикай ибарат я: Фалчулу, Манджулу, Агъдаьлаьки, Маьликли, Фаьримли, Малбел, Ваьзири, Даьлаькли, Джирмаьлаь, Дарамаьлаь, Даьрабагъ, Къожаьбаьли, ПуьцӀуьли, Йалгашлы ва Абдаллы. Абдаллы ва Йалгашлы мягьлейра азербайжанари уьмуьр гьалзава.

Агьалияр[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]

2009 йисан агьалияр сиягьдиз къачунин нетижайриз килигна, хуьруьн агьалияр 5 744 агъзур касди туькӀуьрзавай.^[1] Бязи малуматрив кьурвал, алай чӀавуз хуьре 7000-дилай пара касди уьмуьр гьалзава. Агьалийрин чӀехи пай удияр я.

Халкь	Кьадар, 1970 йис.	Пай %,1970 йис.	Кьадар, 1979 йис.	Пай %,1979 йис.
Вири	6 071	100 %	5 914	100 %
Удияр	4 495	74 %	4 528	76.6 %
Азербайжанар	1 156	19 %	1 109	18.8 %
Эрменияр	259	4.3 %	137	2.3 %
Лезгияр	88	1.4 %	82	1.4 %
Урусарни украинар	32	0.5 %	18	0.3 %
Чувудар	5	0.1 %	8	0.1 %

2012 йисан малуматриз килигна агьалийрин 50 % удинри, 40 % азербайжанри, 10 % лезгийри туькӀуьрзава.^[2]

ИнфратуькӀуьрун[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]

1854 йисуз хуьре садлагьай удинрин мектеб эцигнавай, ана кӀвалахзавай муаллимар хуьруьнви удинар тир. КӀелунар давамариз абур Москвадиз, Горидиз (ругьани семинария), Тбилисидиз (комерциядин кьулан мектеб) физвай.

1931 — 1933 йисара мектебра кӀелунар хайи удин чӀалал тухузвай, амма 1937 йисалай цӀапдал тухуз гатӀумнавай.

Гила хуьре 5 кьулан мектебар кардик ква, абурукай пуда (школы № 1, 2, 5) кӀелунар удин чӀалал тухузва, ва кьве (школы № 3, 4) мектебда — цӀап чӀалал.

ТӀвар - ван авай ксар[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]

Кечаари, Георгий Аветисович — удинни азербайжан чӀаларал эсерар кхьизвай кхьираг, халкьдин арада чирвилер, илим чукӀурдай кас, жемиятдин кархъанни алим.