Ниж

Википедиядихъай
Азербайжандин пайдах Хуьр
Ниж
Уьлкве
Азербайжан
Регион
Шеки-Закаталадин экономикадин регион
Муниципал район
Майдан
100 км² км²
Агьалияр
5 744 кас
Миллетар
Динар
Сятдин чӀул
Телефондин код
+994 16076
Ниж (Кьвепеле район)
Ниж

Ниж (уди. НыъжӀ, НиъжӀ) — Азербайжан республикадин Кьвепеле районда авай чӀехи шегьервилин хуьр (посёлок). Агьалийрин кьадардал гьалтайла районда кьудлагьай чкадал ала.

География[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]

Хуьр Кьвепеле райондин рагъакӀидай пата, райондин кьилин шегьер тир Кьвепеле шегьердилай кьиблединни - рагъакӀдай патахъ 40 км яргъал чка кьунва.

Хуьруьн майдан тахминан 100 км² я, вири патарай цанвай чилери кьунва. Емишдин тарар цанвай кӀвалин кьилив гвай чилер авай дараматрив эцигна ацӀанва. Ниж «шакка» (эхир, кьил) лугьудай мягьлейрикай ибарат я: Фалчулу, Манджулу, Агъдаьлаьки, Маьликли, Фаьримли, Малбел, Ваьзири, Даьлаькли, Джирмаьлаь, Дарамаьлаь, Даьрабагъ, Къожаьбаьли, ПуьцӀуьли, Йалгашлы ва Абдаллы. Абдаллы ва Йалгашлы мягьлейра азербайжанари уьмуьр гьалзава.

Агьалияр[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]

2009 йисан агьалияр сиягьдиз къачунин нетижайриз килигна, хуьруьн агьалияр 5 744 агъзур касди туькӀуьрзавай.[1] Бязи малуматрив кьурвал, алай чӀавуз хуьре 7000-дилай пара касди уьмуьр гьалзава. Агьалийрин чӀехи пай удияр я.

Халкь Кьадар, 1970 йис. Пай %,1970 йис. Кьадар, 1979 йис. Пай %,1979 йис.
Вири 6 071 100 % 5 914 100 %
Удияр 4 495 74 % 4 528 76.6 %
Азербайжанар 1 156 19 % 1 109 18.8 %
Эрменияр 259 4.3 % 137 2.3 %
Лезгияр 88 1.4 % 82 1.4 %
Урусарни украинар 32 0.5 % 18 0.3 %
Чувудар 5 0.1 % 8 0.1 %

2012 йисан малуматриз килигна агьалийрин 50 % удинри, 40 % азербайжанри, 10 % лезгийри туькӀуьрзава.[2]

ИнфратуькӀуьрун[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]

1854 йисуз хуьре садлагьай удинрин мектеб эцигнавай, ана кӀвалахзавай муаллимар хуьруьнви удинар тир. КӀелунар давамариз абур Москвадиз, Горидиз (ругьани семинария), Тбилисидиз (комерциядин кьулан мектеб) физвай.

19311933 йисара мектебра кӀелунар хайи удин чӀалал тухузвай, амма 1937 йисалай цӀапдал тухуз гатӀумнавай.

Гила хуьре 5 кьулан мектебар кардик ква, абурукай пуда (школы № 1, 2, 5) кӀелунар удин чӀалал тухузва, ва кьве (школы № 3, 4) мектебда — цӀап чӀалал.

ТӀвар - ван авай ксар[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]

  • Кечаари, Георгий Аветисович — удинни азербайжан чӀаларал эсерар кхьизвай кхьираг, халкьдин арада чирвилер, илим чукӀурдай кас, жемиятдин кархъанни алим.

Суьретар[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]

ГьакӀни килиг[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]

Баянар[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]

ЭлячӀунар[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]