Агъа Ярак
![]()
|
Агъа-Ярак (урус. Ашага-Ярак, таб. Асккан-Яракк) — Дагъустан республикадин Хив районда авай, «Агъа-Ярак» хуьруьнсоветдик акатзавай хуьр. Хуьруьнсоветдин администрациядин юкь я.
География[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]
Хуьр Хив райондин юкьван пата, Каркул сувун кьиблепатан гуьнеда, Ярагъ-су вацIун вини кьиле, райондин юкь тир Хив хуьрелай 13 км яргъал ала.
Тарих[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]
XIX виш йисуз Агъа-Ярагъ хуьр вири Куьре округдихъ галаз Урусат империядин гъилик акатнай. Империядик квай чIавуз, хуьр Дагъустан вилаятдин Куьре округдин Кьибле - Табасарандин наибвалдиз талукь тир. Зилдик, Чулак ва Вини-Ярагъ хуьрерихъ галаз Ярагъ хуьруьнжемятдик акатзавай.
Агьалияр[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]
2002 йисан агьалияр сиягьдиз къачунин малуматрив кьурвал хуьре 1 156 касди уьмуьр гьалзавай [1]. Агьалидин вири табасаранар, суни - мусурманар я. 1886 йисан агьалияр сиягьдиз къачунин нетижайрин малуматрив кьурвал, Агъа-Ярагъ хуьруьн агьалийрин кьадар, вири табасаранар яз 338 кас тир.[2]
Хуьре авай сихилар: Аьдамяр, Бабахар, Мюрчгар, Агъяр, Аьгьмадяр, Гъадимяр, Ражабаяр, Уьсар, Асккандар, Инжлар, Гъимблаф, Дадагнар.
Пак чкаяр[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]
- Меркклин Гъарзар — гатузни цIурун тийизвай муркIар ава чка.
- Тур гъиву шид — цин чешме.
- Углин шид — дарман ятарин чешме.
- Амнарин булагъ — цин чешме.
- Къван — аял тежер папар адан тIеквендиз гьахьна мукуь патай экъечIзавай.
- Далдобу йивру гъарз — кьветI.
- Мистан гьар — жемятдин там.
- ПIир — чIехи тар.
- АйитIгъулануб пIир.
- НитIрихъ пIир.
- Шихдин накьвдин пIир.
ТIвар-ван авай ксар[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]
- Амирханов Мурадхан — Мюрчгъяр сихилдай тир кхьираг, хуьре кIвалахзава.
- Алияров Нюдюряли — Гъадимяр сихилдай тир музыкант, хуьре кIвалахзава.
- Гъафар — Ряжабяр сихилдай тир Кьасумхуьруьн дуванбег.
- Юзбеков Таригъули — Аьдамар сихилдай тир революционер.
- Кулиев Гъаинбек — Дадагнар сихилдай тир манидар, музыкант, хуьре кIвалахзава.
Баянар[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]
ЭлячӀунар[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]
