Ихилов Михаил Мататан хва
Ихилов Михаил Мататан хва | |
|---|---|
| Дидедиз хьайи чӀав | 1917 йисан 7 ноябрь |
| Дидедиз хьайи чка | Къуба |
| Кьиникьин чӀав | 1998 йисан |
| Гьукумат | ССРГ |
| Пеше | илим |
| Пишкешар | орден Отечественной войны I степени ва орден Отечественной войны |
Ихилов Михаил Мататан хва (1917 йисан 7-лагьай ноябрдиз, Къуба — 1998 йис) — Советрин историк, этнограф, Къавкъазавед, тарихдин илимрин кандидат.
Уьмуьрдин рехъ[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]
1917 йисан 7-лагьай ноябрдиз Къубада (исятда Азербайжан) дагъларин чувудрин хзанда дидедиз хьана. Аял ва жегьил вахтар адан Дагъустандин Дербент шегьерда фена. Адаз лап хъсандиз чизвай иврит, урусрин ва азербайджанрин чӀалар. Абуралай гъейри лезги чӀални хъсандиз чизвай.
Дагъустандин педагогикадин институтдин тарихдин факультет кӀелна куьтягьна[1].
Артиллериядин училище кӀелна куьтягьайдалай кьулухъ, ада Ватандин чӀехи дяведа иштираквал авуна. Прибалтикада ва Ленинграддин фронта дяве авуна. Са шумуд сеферда лап четиндиз хер хьана.
Дяведилай гуьгъуьниз Михаил Ихилов тарихдал ва этнографиядал алахъна. ССРГ-дин ИА-дин Дагъустандин филиалдин тарихдин, чӀалан ва литературадин Институтда кӀвалахна[2].
ССРГ-дин ИА-дин Москвада авай этнографиядин Институтдин аспирантурада кӀелна[3].
1949-лагьай йисуз дагъларин чувудрин тарихдикай, культарадикай ва яшайишвиликай кхьенвай диссертаци хвена. Ада дагъларин чувудрикай кхьенвай макъалаяр «Къавкъаздин халкьар» ва «ССРГ-дин халкьар» кӀватӀалра гьатна[1].
Ихилов Дагъустандин халкьарин этнография ахтармишзавай са шумуд йисан экспедицийра иштираквал авуна. Гьа вахтунда ада лап гзаф материал кӀватӀна[3]. Къубада яшамиш жезвай лезгийрикай материал кӀватӀиз, Ихилов Азербайджанда авай вири лезги хуьрериз фена[2].
1957 йисуз «ССРГ-дин ИА-дин Дагъустандин филиалдин ИИЯЛ-дин учёнрин запискайра» акъатна адан макъала «Къубадин лезгияр», гуьгъуьнлай гьа тӀвар галай ктабни акъатна.
Ихиловаз Къавкъаздин, Туьркиядин, Ирандин ва патав гвай рагъэкъечӀдай патан тарих лап хъсандиз чизвай. Адан асул тир кӀвалахар Дербентдин тарихдиз, дагъларин чувудрин тарихдиз ва Дагъустандин халкьарин этнографиядиз талукьнавай. «Лезгийрин дестедин халкьар» монографияда лезгийрин, табасаранрин, рутулрин, цӀахурин ва агъулрин куьгьне вахтарилай и алай вахтардалди этнография ахтармишна кхьена[3].
Баянар[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]
- ↑ 1,0 1,1 Ихилов Михаил Мататович (урус). Бессмертный полк (31 октябрь 2020). Ахтармишун 31 октябрь 2020.
- ↑ 2,0 2,1 Михаил Мататович Ихилов – ученый-этнограф, посвятивший жизнь изучению истории и культуре горских евреев (урус). Isroil.Info (31 октябрь 2020). Ахтармишун 31 октябрь 2020.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Михаил Мататович Ихилов (урус). gorskie.ru (31 октябрь 2020). Ахтармишун 31 октябрь 2020.
ЭлячӀунар[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]
- Данилова, Светлана Михаил Ихилов. stmegi.com (2011 -02-11). Архивация 13 сентябрь 2014.(кьейи элячӀун) Ахтармишун 12 сентябрь 2014.
- Седагет Керимова Михаил Ихилов // Газета «Самур». — 2012. — В. 1(248).