Кьибле-Африкадин Республика

Кьибле-Африкадин Республика
Republic of South Africa
Republiek van Suid-Afrika


[[{{{тӀвар-род}}} пайдах\|Пайдах]]	[[{{{тӀвар-род}}} герб\|Герб]]

Гимн: [[{{{тӀвар-род}}} гимн\|Nkosi Sikelel' iAfrika / Die Stem van Suid-Afrika]]

Кьилин шегьер:

Претория (официал),
Кейптаун (къанунар акъуддай),
Блумфонтейн (мегькемедин)

Шегьерар:

Йогьаннесбург, Кейптаун, Дурбан, Претория

Аслутуширвал:

25 май 1961 (ЧӀехибританиядилай)

ЧӀал:

Инглис, африкаанс, венда, зулу, коса, ндебеле, свати, кеферпатан сото, сесото, тсвана, тсонга

Идара авунин тегьер:

Парламентдин республика

Кьил:

Джейкоб Зума (президент)
Кгалема Мотланте (премьер-министр)

Майдан:

1 219 912 км² (21-лагьай)

· Цин кьадар %:

гъвечӀи

Агьалияр:

49 991 300 кас (25-лагьай)

· Агьалийрин чуькьуьнвал:

41 кас/км²

Пул:

Кьибле-Африкадин ранд

КъВБ:

505,2 млрд. $ (26-лагьай)

· АСКА КъВБ:

10 243 $

ИПВИ:

0,683 (129-лагьай)

Домен:

.za

Телефондин код:

+27

Сятдин чӀул:

+2

Кьиблепатан Африкадин Республика ва Кьибле-Африкадин Республика^[1] (ингл. Republic of South Africa; африкаанс Republiek van Suid-Afrika) — Кьиблепатан Африкада авай гьукумат.

3 кьилин шегьерар — Претория (официал), Кейптаун (къанунар акъуддай), Блумфонтейн).

Ксар — 50 млн.

Провинцияр

КьАР — унитар республика; 9 — провинцияни (ингл. province) 6 округар (шегьер дистриктар) (ингл. district) ва 46 районар акатзава.

Кьибле-Африкадин Республикадин провинцияр КАРдин провинцияр

Ксар

Ксарин кьадардай Кь-пАР 26 чкадал ала. Гьукуматда 49,1 миллион кас яшамиш жезва. Эхиримжи къад йисан къене ксарин кьадар гьукуматда стӀунни дегиш жезвач. Гьич сакӀус тӀимил жезва. Къвез-къведайдивай лацубур Кь-пАРда тӀимил жезва. Папарин уьмуьр 50 йис яргъи я. Итимрин уьмуьр — 48 йис. ЧӀулавбур — 79,4 % Лацубур — 9,2 % Ранг алайбур (чӀехи пай мулатар) — 8,8 %. Индусарни амай азиатар азиаты — 2,6 % Сифте халкьдин хцабди къалурнай, 1911 йиса ина лацубур 22 % авай тир. 1980-лагьай йисал лацубурун пай 18 %дал агъуз хьана.

Дин

Гьукуматда са чӀехи дин авайди туш. Сионар (10 %), яхцӀурницӀудхъанбур (7,5 %), католикар (6,5 %), методистар (6,8 %), голланд реформатар (6,7 %), англиканар (3,8 %), амай хашпересар (36 %), мусурманар (1,3 %), маса динар (2,3 %), са падни кьун тавунвайбур (1,4 %), атеистар (15,1 %).

Экономика

Кь-пАР — Африкадин виридалайни девлетлу гьукумат я. Ам авай са гьукумат я Африкада, Пудлагьай Дуьньядик куткн тийидай. КъВП 2009-лагьай йисуз 505 млрд долл. Тир (26-лагьай чка дуьньяда). КъВП хкаж хьайи чӀавуз ам 5 %дин гележегда авай, 2008-лагьай йисуз — 3 %. Гьукумат гилалдани дуьньядин девлетлубурук квач. Гьукуматдихъ ацӀана чилин хийир зтӀар ава. Валюта: Кьибле патан Африкадин рэнд, гьамни 100 центдиз талукь я. Импорт: нафт, тӀуьн, химик щеэр. Экспорт: алмазар, къизил, платина, маншинар, автомобиляр. Импорт (91 млрд долл.) экспортдилай (86 млрд долл.) пара я.

Шикилар

Ян Волсхенк, Лангеберген сув (1927).

Баянар

↑ Б.Б.Талибов, М.М.Гьажиев Лезгинско-русский словарь. — Дагестанский филиал академии наук СССР. Институт истории, языка и литературы. — Москва: Советская энциклопедия, 1966.

ЭлячӀунар

Гьукуматдин сайт (инг.)
Permanent Mission of South Africa to the United Nations (инг.)
Статистика (инг.)

[1] Б.Б.Талибов, М.М.Гьажиев Лезгинско-русский словарь. — Дагестанский филиал академии наук СССР. Институт истории, языка и литературы. — Москва: Советская энциклопедия, 1966.

[1]