Нальчик

Википедиядихъай
Урусатдин пайдах Кьилин шегьер
Нальчик
кабард.-черк. Налшык, карач.-балк. Нальчик
Пайдах Герб
Пайдах Герб
Уьлкве
Урусат
Федерациядин субъект
Кабардино-Балкария
Шегьердин округ
Шегьердин мэр
Ахохов Таймураз Борисович
Бине кьунва
Майдан
67 км²
Климатдин жуьре
юкьван дережадин
Агьалияр
239 710 кас (2019)
Къалинвал
3577.76 кас/км²
Миллетар
Динар
Сятдин чӀул
Телефондин код
+7 8662, 88662
Почтайрин индексар
360000 — 360904
Автомобилдин код
07
Код ОКАТО
83401000000
Официал сайт
Нальчик (Урусат)
Нальчик
Москва

Нальчик - Урусатдин кьибле пата авай шегьер я, Кабардино-Балкариядин республикадин кьилин шегьер я. Адан медениятдинни экономикадин юкьв. Шегьер-курортни кьушунвилин тӀвар-ван авай шегьер.

География[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]

Нальчикдин акунар

Нальчик гьукуматдин кьибле пата авайди я, Кабардино-Балкариядин кьулан пата. Шегьер вич дуьзендал ала, сувар адалай кьибле патахъ гала. Шегьер Терек вацӀуз авахьзавай вацӀ Нальчикдал ала, гьакӀни шегьердин къене Шалушкани Сухая Шалушка вацӀар ава. Шегьердин округдин майдан 131 км2 я, шегьердин вичин майдан 67 км2 я. Шегьердин виридалайни кьакьан чка Большая Кизиловка сув я (849 м). ГьакӀни шегьерда 18 минерал булах ава. Грунтдин йицер 3-5 метр дирин чкадал ала. Климат суван вилик гвай зонадин климат я. Кьулан йисан температура 9,6°С я. ЧӀехи пай къайар кьибел-рагъакӀидай патанни, рагъэкъечӀдай патанни кефер-рагъэкъечӀдай патанди я.[1]

Агьалияр[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]

Нальчикда 2019 йисуз 239 710 кас яшамиш жез, ада агьалияр пара жедай лишан къалурзавай. Урусатдин шегьеррикай ам 85 чкадал ала. Агьалийрин къалинвал 3577,76 кас/км2 тир. Миллетрикай шегьерда виридалайни пара кабардинар ава - 49,25%, ахпа къвезва урусар 28,77%, гугъуьна ава балкарар 12,16%. Гьавиляй шегьерда сунни-мусурманарни православи хашпересарни ава.

Экономика[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]

Нальчикдин акунар

Нальчик индустриядин чӀехи юкьв я. Машинарэцигун, электроника, тӀуьнарЮ хъвадай зтӀар - и сферарин заводар ава Нальчикда. ГьакӀни шегьердин патаг сувар авайвили ина туриствилин пад пара хкаж хьанва - сувариз акьахунни минерал ятар патал.

Тарих[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]

Нальчик къеле Ермолов генералди 1818 йисуз (дахьайтӀа 1822) эцигнавайди тир. Къеледин патаг инсанар яшамиш жедай чкаяр 1838 йисуз эцигнавай. 1871 йисуз абур слободадиз элкъуьрнавай, а чӀавара ана 3,5 агъзур кас яшамиш жезвай. 1871-1901 йисара слободадин агьалийрин кьадар 5096 касдалди пара хьана. Шегьердин статус Нальчикдиз 1921 йисуз ганвай. Дуьньядин Кьведлагьай дяведиз Нальчик немцери къачуна кьве вацран къене гьабурун гъиле авай. Шегьердин пара кӀвалер чкӀанвай.[2]

Баянар[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]

ЭлячӀунар[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]