Шида-Картли

Википедиядихъай
Гуржистандин пайдах Шида-Картли
гуржиშიდა ქართლი
Шида-Картлидин пайдах Шида-Картлидин герб
Пайдах Герб
Кьилин шегьер:Гори
ЧӀехи шегьерар:Гори, Хашури, Каспи
Уьлкве:Гуржистан
Административ паюн:4 муниципалитетар
ГубернаторГеоргий Ходжеванишвили
Майдан:5 696,4 км²
Агьалияр:263 382 ксар. (7-лагьай)
 · Агьалидин чуькьуьнвал:45,5 ксар./км²
ЧӀал:гуржи
Телефондин код:
Сятдин чӀул:UTC+4:00
ISO 3166 код:GE-SK
Сайт:Официал сайт

Шида-Картли (гуржи შიდა ქართლი) - Гуржистандин велаятрикай (гуржи мхаре) сад я. Велаятдин кьилин шегьер Гори я. Шида-Картли ругуд муниципалитетдал пай хьанвайди я, абурун тӀварар чпин кьилин шегьерриз талукь тирбур я - Хашури, Дзау, Гори, Карели, Каспини Цхинвали. Гьукуматдин юкьван пата авайди я. Гуржистандин Конституциядиз талукьна Шида-Картлидин пай Тбилисиди кьабул тийизавай Кьибле Осетиядин къуватдик ква.

Арджевани сув 2757 м

География[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]

Шида-Картли Гурждистандин юкьван пата авайди я, Тбилисидинни ЧӀулав гьуьлуьн арада, ЧӀехи Къавкъаздинни ГъвечӀи Къавкъаздин арада. Шида-Картлидин рельеф Шида-Картли дуьзенини суварин цӀиргъери туькӀуьрнавайди я. Кефер пата Шида Картлиди 27,5 километрдал Россиядихъ галаз вичин сергьят пайзава. РагъэкъечӀдай пата администрациядин сергьят Мцхета-Мтианетидихъ сергьят тухузава. Кьибле патахъ Квемо-Картли гала. Кьибле-рагъакӀидай пата Самцхе-Джавахети ава. РагъакӀидай патахъ Имерети гала. Кефер-рагъакӀидай патахъ Раха-Лечхумини Квемо-Сванети гала. Велаятдин кефер пата ЧӀехи Къавкъаздин сувар ава, рагъэкъечӀдай пата сергьят Харули цӀиргъенайни Ксани вацӀай физава. Кьибле патан сергьят Триалети суварай физава. РагъакӀидай патан сергьят Лихини Рача суварай физава.[1] Велаятдин кьулан кьакьанвал 1307 метр я. Виридалайни агъа чкадин кьакьанвал 473 метр я, ам Каспи муниципалитетда авайди я, Мтхварини Ксани вацӀар сад садак акахьдай чкадал. Виридалайни кьакьан чка Лагзцити сув я (3877 м) - ам Кьибле Осетияда ава. Тбилисидин гъилик квай Шидла-Картлидин пата виридалайни кьакьан чка Арджевани сув (2757 м) я.

Экономикани меденият[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]

Шида-Картли Гуржистандиз логистикадай чӀехи важибвал авай велаят я. АдайтӀуз гьукуматдин кьве сад садакай хкатай кьве пад галкӀур жезва. Велаятдин кьилин шегьер Горидай автомобил рехъни ракьун рехъ физава, чеб чпихъ галаз Тбилисини Батуми мад гьабурухъ галай гьукуматдин патар галкӀурзавай.[2] Велаятда тарихвилин пара машгъур гъидай зтӀар авайвили Шида-Картли туризм патал пара важибвал авай чка я. Гьа зтӀарик ква Кватахеви монастырь, кьветӀ-шегьер Уплисцихе, кафедрал клиса Самтависи, Эртацминда клиса, Риони муьгъ, Метехидин клиса, Горидинни Квемо-Чаладин къелеяр. Тарихвилин хуьр Урбниси, фейи чӀавара чӀехи шегьер тир.

Агьалияр[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]

2018 йисан 1 январдиз велаятда 259 251 кас гьисаб авунвай. Кьуд йис вилик, 2014 йисуз 263 382 кас авай. 2002 йисуз Тбилисидин гъилик квай пата 314 039 касдикай чӀехи пай гуржияр тир (91,8% - 288 382 кас). Осетинар 4,3% тир (13 383 кас), азербайжанар - 1,8% (5768 кас), эрменар 1,1% (3521 кас), урусар 0,6% (1946 кас). Осетинар Шида-Картлидин кьибле пата яшамиш жезва.

Квемо-Чалада авай къеле

Баянар[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]

ЭлячӀунар[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]