Гьил
Хуьр
|
Гьил (азер. Hil) — Азербайжан республикадин КцӀар районда авай хуьр. «Гьилерин» хуьруьнсоветдик акатзава. Хуьруьнсоветдин кьилин хуьр я. Гьил КцӀар райондин виридалайни чӀехи хуьр я ва Азербайжандин виридалайни чӀехи хуьрерикай сад я.
География
[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]Хуьр КцӀар райондин кьулан пата, райондин кьилин шегьер тир КцӀар шегьердилай 12 км яргъал ала.
Гьилерин мягьлейрин тӀварар (ойконимар): Мегькема, Сирт мягьле, Пелен мягьле, ЧӀехи хуьр, ГъвечӀи хуьр.
Тарих
[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]Гьил Лезгистандин дегь чӀаван хуьрерикай сад тирдал шак алач. И кар тестикьарзавай делилрикай сад, хуьруьн къвалав галай 3 км яргъивилин дегь сурар я. Гьатта, са бязи алимрин фикирралди, Гьил хуьр гьеле Алпан гьукуматдин девирда авай. Хуьре IX виш йисуз пуд пипӀен къайдада эцигнавай пӀирер ава ва чкадин эгьлийри им са суфийвилин кар хьиз гьисабзава. ГьакӀни, хуьруьн кӀунтӀарикай садал кьве виш йисан цӀуру мискӀин ала.
1934 йисуз Гьил хуьр гилан КцӀар райондин чилерал алай Гьил райондин кьилин хуьр тир.
Гьиливийри са кӀус аранда, Хъачмаз райондихъ галаз сергьятдин мукьвал Гьилуба хуьр кутунай.
Агьалияр
[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]Йисариз килигна Гьил хуьруьн агьалийрин дегиш хьунин динамика:
Йис | 1970 |
Агьалияр | 4 131 [1] |
1970 йисан агьалияр сиягьриз къачунин нетижайриз килигна хуьре 4 131 касди уьмуьр ийизвай. Агьалидин 97 % — лезгияр, 3 % — азербайжанар я, вири суни-мусурманар я.
Гьилера авай сихилрин тӀварар: Къачабегар, Эребханар, Къара гадаяр, Дедемар, ШайтӀанар, Кекар, МучӀар, Эйвазар, Бикеранбур, КӀapкӀарар, ЦӀахуьрар, Къафарар, Нуруяр, Фиргъананбур, Адемиранбур, Мукаиланбур, Мусадинбур, Къафарар, Къуьсуьяр, Гъашурар, Бикерар, Мукаяр, Жуватанбур, Мегьетар, Фекьияр, Бегар, Къапалар, БакӀияр, Мягьсумар, Чувачар, ШапӀаяр, Элияр, Ваданар, ШипӀаяр, Какурар, Хъалхъамар, ЦӀегьер, Агъамар, Келеяр, Къамацар, Хъунжелияр, Мирзагъаяр, Какамар, Къарчугъаяр, КалацӀар.
ТӀвар-ван авай ксар
[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]- Гьиливи Ярали — Къавкъаздин дяве чӀавуз урусрин аксина къати женг чӀугур лезги кьегьал, 1837 йисан Къубадин гъулгъуладин регьберрикай сад.
- Анибала Ярдумов — Ватандин ЧӀехи дяведин кьегьал.
- Салат Саруханов — Ватандин ЧӀехи дяведин кьегьал.
Баянар
[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]- ↑ Ethno-Caucasus, Этнодемография Кавказа: Кусарский район (перепись 1970 года)