1 январь

1 январь — григорийдин чӀаваргандал гьалтайла йисан 1-й югъ я. Йисан эхирдал кьван 364 югъ ама (яргъи йисуз 365 югъ).

Юлийдин чӀаваргандин 19 декабрьдихъ галаз сад къвезва.

Суварар

Умуми дуьньядин суварар

• ЦӀийи йис.
• Вири дуьньядин ислягьвилин югъ.

Дидедиз хьана

Дуьньяда

XIX виш йисалди

• 765 йис — Али ар-Риза — шиийрин муьжуьдлагьай пайгъамбар, Мугьаммад пайгъамбардин (ААСС) иридлагьай несилдин велед.
• 1431 йис — Родриго Борджиа — папа VI-й Александр.
• 1447 йис — Лоренцо де Медичи — Флоренциядин гьаким, чугваррар ва эдебиятчияр вичин лувак хвейи кас.
• 1467 йис — I-й Сигизмунд Кьуьзуьди — Литвадин чӀехи князь, Польшадин король.
• 1484 йис — Ульрих Цвингли — Швейцарияда хьайи Реформациядин иштиракчи, цвинглианстводин бине кутур кас.
• 1557 йис — Иштван Бочкаи — Трансильваниядин князь.
• 1714 йис — Кристионас Донелайтис, Литвадин шаир, лютерандин пастор.

XIX виш йис

• 1823 йис — Шандор Петёфи, Венгриядин шаир, инкъилабчи.
• 1831 йис — Иван Алексеевич Вышнеградский, Урусатдин алим-механик, кибернетик, Урусатдин финансрин министр (1887—1892).
• 1863 йис — Пьер де Кубертен, Франциядин тарихдин алим, педагог, гилан замандин Олимпиядин къугъунрин бине эцигай кас, халкьарин арада авай Олимпиядин комитетдин садлагьай президент (1896—1916, 1919—1925).
• 1879 йис — Вилиам Фокс, АСШдин кинопродюсер.
• 1893 йис — Иван Васильевич Панфилов, Советрин генерал-майор, Советрин ГалкӀдин Игит (1942).
• 1895 йис — Жон Эдгар Гьувер, АСШдин гьукуматдин кар ийизвайди, ФБР-дин бине эцигай кас.

XX виш йис

• 1909 йис — Степан Андреевич Бандера, Польшадин украиндин националистни террорист.
• 1919 йис — Даниил Александрович Гранин (Герман), Советринни Урусатдин зари, киносценарист, жемятдин кар ийизвайди.
• 1919 йис — Жером Дэвид Сэлинжер, АСШдин зари.
• 1942 йис — Геннадий Васильевич Сарафанов, Советрин космонавт, Советрин ГалкӀдин Игит (1974).
• 1945 йис — Жаки Икс, Бельгиядин автогонщик.
• 1946 йис — Роберто Ривелино, Бразилиядин футболист, 1970-й йисан дуьньядин чемпион.
• 1947 йис — Владимир Георгиевич Титов, Советринни Урусатдин космонавт, Советрин ГалкӀдин Игит (1988).
• 1948 йис — Павел Сергеевич Грачёв, Советринни Урусатдин армиядин генерал, Советрин ГалкӀдин Игит (1988), Урусатдин гьужумдикай хуьдай министр (1992—1996).
• 1956 йис — Сергей Васильевич Авдеев, Урусатдин космонавт, Урусатдин Федерациядин Игит (1993).
• 1968 йис — Рик Джордан (Гьендрик Штедлер), Германиядин музыкант, композитор, Scooter кӀеретӀдин уртах (1993—2014).

Кьена

Дуьньяда

XX виш йисалди

• 379 йис — Василий ЧӀехиди — христиандин архиепископ.
• 1515 йис — XII Людовик — Франциядин король (пачагь) (1498—1515).
• 1573 йис — Малюта Скуратов — Урусатдин думадин боярин, опричник (залум) ва Иван Грозныйдин куьмекчи.
• 1467 йис — Иогьан Бернулли — Швейцариядин математик.
• 1838 йис — Наталья Петровна Голицына (руш. Чернышёва), Урусатдин графдин паб, фрейлина.
• 1862 йис — Михаил Васильевич Остроградский, Урусатдин математикни механик.
• 1894 йис — Генрих Рудольф Герц, Германиядин физик.

XX виш йис

• 1953 йис — Гьэнк Виллиамс, АСШдин мани, кантри-ягъизвайди.
• 1972 йис — Морис Шевалье, Франциядин мани ва актёр.

XXI виш йис

• 2016 йис — Фазу Гамзатовна Алиева, Советринни Урусатдин аваррин шаир.
• 2019 йис — Крис Кельми, Советринни Урусатдин мани ва композитор.