Хъулидар
Хуьр
|
Хъулидар (урус. Хлют) — Дагъустан республикадин Рутул районда авай, «Хъулид» хуьруьнсоветдик акатзавай саки тунвай хуьр.
География
[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]Хуьр Дагъустан Республикадин Рутул райондин рагъэкъечӀдай пата, райондин юкь тир Рутул хуьрелай 12 км кьиблединни - рагъэкъечӀдай пата, Ахцегь райондихъ галаз сергьятдин мукьвал, Фулфан вацӀал ала.
ТӀварцӀикай
[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]Хуьруьн тӀварцӀин арадал атуникай са шумуд фикирар ава. Хъулидар тӀвар къуьлер (къуьл) гафуникай арадал атанвайди мумкин я. Кьведлагьай гипотезади, хуьруьн топоним дегь Хурритар халкьдин тӀварунихъ галаз алакъалу тирди лугьузва.
Тарих
[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]XIX виш йисуз Хъулидар хуьр вири Самур округдихъ галаз Урусат империядин гъилик акатзава. Империядик квай чӀавуз, хуьр Дагъустан вилаятдин Самур округдин Лучек наибвалдиз талукь тир ва кьилдин Хъулид хуьруьнжемят туькӀуьрзавай.
Ватандин ЧӀехи дяведин йисара фронтдиз 172 хъулидви рекье гьатнай, дяведилай кьулухъ хуьруьз анжах 60 кас элкъвена хтанай. Женгера телеф хьанвайбуруз хуьре обелиск эцигнава.
Агьалияр
[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]2002 йисан агьалияр сиягьдиз къачунин малуматрив кьурвал хуьре 2 033 касди уьмуьр гьалзавай [1]. Агьалидин вири лезгияр, суни - мусурманар я. 1886 йисан Урусат империядин агьалияр сиягьдиз къачунин малуматрив кьурвал, Хъулидар хуьруьн агьалияр, вири лезгияр яз 894 кас тир [2].
ИнфратуькӀуьрун
[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]Алай чӀавуз хуьре аялрин бахча, юкьван мектеб, М. А. Гьуьсейнован тӀварунихъ галай аялрин харусенятдин мектеб, улубхана, культурадин кӀвал, спортзал, медпункт, пекарня, «Почта России» ФГУП-дин Хъулидрин хел кардик ква.