ЦӀахур

Хуьр ЦӀахур урус. Цахур Уьлкве УрусатУрусат Федерациядин субъект ДагъустанДагъустан Муниципал район Рутул район Хуьруьнсовет «ЦӀахур» АПдин кьакьанвал гьуьлуьн дережадалай 2173 м Агьалияр 326 кас (2002) Миллетар цӀахурар Динар суни - мусурманар Сятдин чӀул UTC+4 Телефондин код +7 87269 Почтунин индекс 368703 Автомобилдин код 05 Код ОКАТО 82 242 870 001

ЦӀахур (урус. Цахур) — Дагъустан республикадин Рутул районда авай, «ЦӀахур» хуьруьнсоветдик акатзавай хуьр ва адан администрациядин юкь. ЦӀахур халкьдин тарихдинни культурадин чӀехи метлеб авай юкьварикай сад.

География

Хуьр Дагъустан Республикадин Рутул райондин рагъакӀидай пата, Къавкъаздин кьилин цӀиргъинин кеферпатан гуьнеда, райондин юкь тир Рутул хуьрелай 29 км кефердинни - рагъакӀидай пата, Самур вацӀал ала.

Тарих

ЦӀахур (ЦӀаӀх) хуьруькай сифте малуматар Рим империяди Къавкъаздиз, Алпандиз дяведин финрив алакъалу я ва Лукуллан (чи. э. вилик 74-66), Помпеян (чи. э. вилик 66) ва мсб. тарихдин гъилив кхьинра гьалтзава.

XIX виш йисуз ЦӀахур хуьр вири Самур округдихъ галаз Урусат империядин гъилик акатзава. Империядик квай чӀавуз, хуьр Дагъустан вилаятдин Самур округдин Лучек наибвалдиз талукь тир. Суьгут ва Хиях хуьрерихъ галаз ЦӀахур хуьруьнжемятдик акатзавай. Хуьруьнжемятдин кьилин хуьр тир.

Агьалияр

2002 йисан агьалияр сиягьдиз къачунин малуматрив кьурвал хуьре 326 касди уьмуьр гьалзавай . Агьалидин вири цӀахурар, суни - мусурманар я. 1886 йисан Урусат империядин агьалияр сиягьдиз къачунин малуматрив кьурвал, ЦӀахур хуьруьн агьалияр, вири цӀахурар яз 983 кас тир .

Хуьре гуьгъуьнин ирид сихилар ава: Базева, Исакурар, Мусафурар, Камазяр, Люлиара, Валиханар, Нукарамбы.

ТӀвар-ван авай ксар

• Мухтаров Абдулла Ибрагимович — физикадинн-математикадин илимрин доктор, доцент, Азербайжандин Гьукуматдин Университетдин физикадин факультетдин профессор (теоретика физикадин кафедра).
• Джафаров Селим Абдуллатипович — тӀвар-ван авай алим-кавказовед, чӀалан алим ва туьрколог, Бакудин Гьукуматдин Университетдин профессор.
• Джабраил-афанди Лакити — чӀехи шейх, Магьмуд-эфанди шейхан сухта.