Муьгъверган
 Хуьр
|
.svg)
Муьгъверган (урус. Мугерган) — Дагъустан республикадин Мегьарамдхуьруьн районда авай, «Муьгъверган» хуьруьнсоветдик акатзавай хуьр.
География
[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]Хуьр Мегьарамдхуьруьн райондин юкьванни-кефер пата, СтӀал Сулейман райондихъ галаз сергьятдин мукьвал, Самур вацӀун чапла кьерел, райондин юкь тир Мегьарамдхуьрелай 17,5 км яргъал ала. Хуьруьн вини патайтӀуз республикадин «Мегьарамдхуьр-Ахцегь-Рутул» трасса физва.
Тарих
[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]Гилан хуьруьн тарих вичин бинедин хуьр тир ЦӀуру Муьгъверганрин (Вини Муьгъверган) тарихдихъ галаз алакъалу я.
XIX виш йисан 1866 йисуз Муьгъверган хуьр вири Куьре ханвалдихъ галаз Урусат империядин гъилик акатнай. Империядик квай чӀавуз, хуьр Дагъустан вилаятдин Куьре округдин Гуьней наибвалдиз талукь тир. Хуьрел ва ЦӀуру Киркар хуьрерихъ галаз Киркарин хуьруьнжемятдик акатзавай.
Агьалияр
[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]2013 йисан агьалияр сиягьдиз къачунин малуматрив кьурвал хуьре 1473 касди уьмуьр гьалзавай[1]. 2012 йисан малуматрив кьурвал, хуьруьн агьалияр 1526 кас тир[2]. 2002 йисан малуматриз килигна, хуьруьн агьалияр 1756 кас тир[3]. Агьалидин вири лезгияр, суни — мусурманар я. 1886 йисан Урусат Империядин агьалияр сиягьдиз къачунин малуматрив кьурвал, ЦӀуру Муьгъверган хуьруьн агьалидин кьадар, вири лезгияр яз 657 кас тир.[4]
ТӀвар-ван авай хуьруьнвияр
[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]- Гуьлмегьамедов Агьмедуллагь Гуьлмегьамедан хва — чӀехи лезги алим, филолог кавказовед, профессор, филологиядин илимрин доктор.
- Мадрудин Шамсудинович Мугьаммед - Эминов — урусатдин психоаналитик ва психолог, психологиядин илимрин доктор, МГьУ-дин професор.
- Нажмудин Самури (Къазиев Нажмудин) — Турцияда авай лезги шаир.
