Перейти к содержанию

Гилияр

Википедиядихъай
Урусатдин пайдах Хуьр
Гилияр
урусГильяр
Уьлкве
Урусат
Федерациядин субъект
Дагъустан
Муниципал район
Хуьруьнсовет
АПдин кьакьанвал
гьуьлуьн дережадилай
543 м
Агьалияр
2058 кас (2013)
Миллетар
Динар
Сятдин чӀул
Телефондин код
+7 87235
Почтунин индекс
368782
Автомобилдин код
05
Код ОКМТО
82637420
Хуьруьн шикилар
Космосдай акунар
Гилияр (Дагъустан)
Магьачкъала
Гилияр
Гилияр (Мегьарамдхуьруьн район)
Мегьарамдхуьр
Гилияр

Гилияр (урусГильяр) — Дагъустан республикадин Мегьарамдхуьруьн районда авай, «Гилийрин» хуьруьнсоветдик акатзавай хуьр.

Хуьр Мегьарамдхуьруьн райондин юкьванни-кьибле пата, Азербайжандин КцӀар райондихъ галаз сергьятдин мукьвал, Самур вацӀун чапла кьерел, райондин юкь тир Мегьарамдхуьрелай 30,5 км яргъал ала. Хуьруьн патавайтӀуз республикадин «Мегьарамдхуьр-Ахцегь-Рутул» трасса физва.

Хуьруьн тӀвар дегь Алпандин гелар тайифадикай арадал атанва. ЦӀуру Гилияр хуьруьн чилерал, цурцинни-кишпирдин девирдиз талукь тир инсанри уьмуьр гьалай чкайрин гелер дуьздал акъуднай (Гилийрин дегь сурар).

XIX виш йисан 1866 йисуз Гилияр хуьр вири Куьре ханвалдихъ галаз Урусат империядин гъилик акатнай. Империядик квай чӀавуз, хуьр Дагъустан вилаятдин Куьре округдин Гуьней наибвалдиз талукь тир. Чепел ва Гьакьидхуьр хуьрерихъ галаз Гилияр хуьруьнжемятдик акатзавай. Хуьруьнжемятдин кьилин хуьр тир.

Вилик Гилияр хуьр Самур цӀиргъинин рагъэкъечӀдай патан кьиле алай. 1960 йисуз гиливияр вини хуьряй агъаниз куьч хьана цӀийи хуьруьн бине кутунвай. Гуьгъуьнлай, 1965 йисуз Ахцегь райондин Кьехуьл хуьуруьн эгьлияр Гилийриз куьчарна ацукьарнай.

1924 йисуз драматургиядин гъвечӀи кӀватӀал хьиз туькӀуьр хьанвай Гилийрин халкьдин театрди вичин крар къенин йикъалди давамарзава. Гилийрин театрди СССРдин ЧӀехи театрдин диплом, СССРдин Кхьирагрин Садвалдин диплом ва са шумуд муькуь пишкешар къазанмишнай.

2013 йисан агьалияр сиягьдиз къачунин малуматрив кьурвал хуьре 2058 касди уьмуьр гьалзавай[1]. 2012 йисан малуматрив кьурвал, хуьруьн агьалияр 2028 кас тир[2]. 2002 йисан малуматриз килигна, хуьруьн агьалияр 2016 кас тир[3]. Агьалидин вири лезгияр, суни — мусурманар я. 1886 йисан Урусат Империядин агьалияр сиягьдиз къачунин малуматрив кьурвал, Гилияр хуьруьн агьалидин кьадар, вири лезгияр яз 505 кас тир.[4]

ТӀвар-ван авай хуьруьнвияр

[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]