Гьажикьабул район

Википедиядихъай
(Гьажикъабул район-кай рахкъурнава )
Яшамиш жезвай чка
Гьажикьабул район
Герб
Герб
Уьлкве
Азербайжан
Административ юкь
Кьил
Рустам Гуллабба оглы Халилов
Майдан
1 641 км²
Официал чӀал
Агьалияр
77 027 кас
Къалинвал
46,94 кас/км²
Гьажикьабул район
Гьажикьабул район


Сятдин чӀул
ISO 3166-2-дин код
AZ-HAC
Телефондин код
+994 21
Почтунин индекс
AZ 2400
Официал сайт

Гьажикьабул район (азер. Hacıqabul rayonu) — Азербайжанда авай район я.

Майдан — 1 641 км². Агьалияр — 77 027 кас. Агьалидин чуькьуьнвал — 46,94 кас/км².

Административ юкь — Гьажикьабул я.

Тарих[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]

Жуьреб-жуьре чӀавара ЧӀехи пекдин рекьел алай Гьажикьабулдин район агъадихъ галай уьлквейрин ибаратдик акатзавай тир: Арабрин Халифат, Сельджукар, Сасанидар, Хулагидар, Ширваншахар, Сефевидар. Гьукумат ханвилериз чара хьайи вахтунда ам Шамахадин ханвилик кутуна. Гилан Азербайжандин Республикадин чилер Урусатдин империядихъ гилигайдалай кьулухъ ам 1830 йисуз туькӀуьрнавай Шемахадин уезддик (Прикаспийская провинция) кутуна.

Прикаспийская провинция терг авурдалай кьулухъ 1841 район Шамахадин губерниядик кутуна. 1859-лагьай йисуз Шамахада чукӀурдай залзала хьайидайлай кьулухъ меркез Бакудиз акъудна.

1860—1930 йисаррин арада Гьажикьабул Бакудин губерниядик акатзавай Шамахадин уезддин пай тир. 1930 йисан 8-лагьай августдиз Шамахадин уезд терг авуна, идан нетижада Гарасу лугьудай цӀийиди арадал гъана[1].

1938 йисан 29-лагьай ноябрдиз Гьажикьабулдиз шегьердин статус гана. 1939 йисан 4-лагьай январдиз Къази-Мегьамедан район туькӀуьрна. Адаз тӀвар-ван авай лезги революционер Агъасийрин Къази Мегьамедан гьуьрметдай тӀвар гана.

1959 йисан 24 декабрдиз ам терг авуна ва Али-Байрамли лугьудай шегьердиз вугана[2].

1990-лагьай йисуз виликан Къази-Мегьамедан райондин территориядал Гьажикьабул район арадал гъанва.

География[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]

Районди Азербайжандин рагъакӀидай пата чка кьунва.

Район с Агъсу, Куьрдамир, Шемаха, Гобустан, Апшерон, Салиян, Сабирабад районрихъ ва Ширван шегьердихъ галаз сергьятдал ала.

Гьажикьабулда кьурайни чими климат ава. Гатуз температура 40 °C-див агакьзава. Кьуьд юкьван гьалдинди я. Юкьван гьалдин температура: январдиз 2 °C ва 26 °C июлдиз жезва. Юкьван гьалдин йисан къваларин кьадар 250—370 мм я[3].

Агьалияр[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]

Йисариз килигна Гьажикьабул райондин агьалийрин дегиш хьунин динамика[4].

Агьалияр 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2020
Гьажикьабул район 57,9 58,5 59,1 59,7 60,2 60,7 61,7 63,0 63,9 64,8 65,7 66,5 67,3 68,3 69,1 70,1 71,2 72,5 73,6 74,7 77,0
Шегьердин агьалияр 26,4 26,8 27,1 27,3 27,6 31,7 32,2 32,6 33,0 33,4 33,8 34,1 34,5 34,8 35,2 35,5 36,0 36,5 37,0 37,4
Хуьруьн агьалияр 31,5 31,7 32,0 32,4 32,6 29,0 29,5 30,4 30,9 31,4 31,9 32,4 32,8 33,5 33,9 34,6 35,2 36,0 36,6 37,3

Баянар[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]

  1. Tarixi - HACIQABUL RAYONU Icra Hakimiyyəti. haciqabul-ih.gov.az. Ахтармишун 6 март 2019.
  2. Hacıqabul rayonu abadlıq və quruculuq yolundadır. www.anl.az. Ахтармишун 6 март 2019.
  3. Azerbaijan. azerbaijan.az. Архивация 18 октябрь 2018.(кьейи элячӀун) Ахтармишун 6 март 2019.
  4. Anar Samadov (www.anarsamadov.net) Population  (инг.). The State Statistical Committee of the Republic of Azerbaijan. Ахтармишун 6 март 2019.

ЭлячӀунар[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]