Зердаб район
Яшамиш жезвай чка
Зердаб район
|
Зердаб район (азер. Zərdab rayonu) — Азербайжанда авай район я.
Майдан — 856 км². Агьалияр — 59 300 кас. Агьалидин чуькьуьнвал — 69,28 кас/км².
Административ юкь — Зердаб я.
Зердаб район Арандин экономикадин райондин ибаратдик акатзава.
Тарих
[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]Райондин тӀвара персрин «зард» (хъипи) ва «аб» (яд), яни «хъипи яд» гафарилай атайди[1].
В XIX веке Зардоб хуьр Баку губерниядин Геокчай уезддик квай тир[2]. Зердаб район 1935-лагьай йисуз туькӀуьрна. 1962-лагьай йисуз ам терг авуна, адан чилер Ужар райондихъ гилигна. 1965-лагьай йисуз ам цӀийи кьилелай туькӀуьр хъувуна[3].
Зардобда тӀвар-авай азербайжанрин журналист-публицист Гасан-бек Зардаби дидедиз хьана.
1939-лагьай йисан агьалияр сиягьдиз къачунин малуматрив кьурвал райондин вири агьалийрикай 4,5 % лезгияр тир[4].
География
[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]Районди Азербайжандин юкьван пата чка кьунва. Ам Бакудивай 231 километрдин ва Кьилин Къавкъаздин цӀиргъинин кьибледин патан гуьнедивай кьибледин патахъ 40 километрдин яргъа экӀя хьанва. Зердаб район кефердин патахъ Ужар райондихъ, кьибледин патахъ Куьрдамир райондихъ, Имишли райондихъ, Бейлакъан райондихъ, Агъжабеди райондихъ, рагъакӀидай патахъ Барда райондихъ ва Агъдаш райондихъ галаз сергьятдал.
Зердаб район Кура-Араксдин арандал, гьуьлуьн дережадилай 11 метр агъада экӀя хьанва. Ада Кура вацӀун чапла къерехдал чка кьунва. ГьакӀни райондин территориядай тӀуз Турианчай вацӀ авахьзава. Районда юкьван гьалдин чими, къумлухдин-чуьлдин, кьурагь гатар жезвай климат ава[5].
Зардаб район 41 муниципалитетди туькӀуьрзава, гьа гьисабдик са шегьер ва са поселка кваз.
Агьалияр
[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]Йисариз килигна Зердаб райондин агьалийрин дегиш хьунин динамика[6][7][8][9][10][5].
Йис | 1959 | 1970 | 1979 | 1989 | 1999 | 2009 | 2020 |
Агьалияр | 21 712 | ↗ 30 508 | ↗ 35 336 | ↗ 39 283 | ↗ 46 091 | ↗ 52 870 | ↗ 59 300 |
Баянар
[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]- ↑ Энциклопедический словарь топонимики Азербайджана = Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğəti / под ред. Р. Алиевой. — Баку: Шарк-Гарб, 2007. — Т. 1. — С. 24.
- ↑ Зардоб // Брокгауздин ва Ефрондин Энциклопедиядин гафарган: 86 томар (82 т. ва 4 доп.). — Санкт-Петербург, 1890—1907. (урус)
- ↑ Административное деление Азербайджанской ССР на 1 января 1977 года. — Баку: Азернешр, 1979. — С. 6.
- ↑ Азербайджанская ССР (1939 г.)
- ↑ 5,0 5,1 Zərdab rayonu // Azərbaycan Milli Ensiklopediyası / M. K. Kərimov. — Bakı: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, 2009. — Т. I. (азерб.)
- ↑ Численность наличного населения городов, посёлков городского типа, районов и районных центров СССР по данным переписи на 15 января 1970 года по республикам, краям и областям (кроме РСФСР)
- ↑ Численность наличного населения союзных и автономных республик, автономных областей и округов, краёв, областей, районов, городских поселений, сёл-райцентров и сельских поселений с населением свыше 5000 человек (кроме РСФСР)
- ↑ Численность населения союзных республик СССР и их территориальных единиц по полу
- ↑ Division of Azerbaijan
- ↑ Азербайжандин агьалияр сиягьдиз къачун. 2009, Баку.
ЭлячӀунар
[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]- Официал сайт (азерб.)
Им Азербайжандин географиядикай акьалтӀдай тушир макъала. |