Агъстафа район
Яшамиш жезвай чка
Агъстафа район
|
Агъстафа район (азер. Ağstafa rayonu) — Азербайжанда авай район я.
Майдан — 1 504 км². Агьалияр — 88 458 кас. Агьалидин чуькьуьнвал — 58,8 кас/км².
Административ юкь — Агъстафа я.
Агъстафа район Гянжа-Къазахдин экономикадин райондин ибаратдик акатзава.
Тарих
[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]«Агъстафа» лугьудай топоним шегьердай тӀуз авахьзвай Агъстафачай (азер. Ağstafaçay) вацӀун тӀварцӀелай атайди я. «Агъстафа» гидроним «агъсу» (хъвадай яд) ва «тафа» (ван) гафарилай, яни «вандай вацӀ» лугьудай гафалай атана[1].
Район 1939 йисан 24-лагьай январдиз арадал гъана. 1959 йисан 4-лагьай декабрдиз ам терг авуна, адан чилер Къазах райондихъ гилигна[2]. 1990 йисан 24-апрелдиз Азербайжандин ССР-дин Вини кьилин советдин Президиумдин къарардалди Агъстафа район Къазах райондин ибаратдикай хкудна ва 1939-1959-лагьай йисарра авай территориядал туькӀуьр хъувуна.
География
[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]Районди Азербайжандин кефердинни рагъакӀидай пата чка кьунва. Район рагъакӀидай патахъ Къазах райондихъ, рагъэкъечӀдай пата — Товуз райондихъ, кефердин патахъ — Гуржистандихъ, кьиблепатахъ — Эрменистандихъ галаз сергьятдал ала.
Райондин рельеф чӀехи пай арандинди я (Генже-Къазахдин ва Къараязидин кьулувилер), рагъакӀидай ва кефердинни рагъакӀидай патара сувар хьтин чкаяр ава[3]. Райондин территориядал Къараязидин миллетдин паркуни (азер. Qarayazı Dövlət Təbiət Qoruğu) чка кьунва.
Ина юкьван гьалдин чими, куьру субтропикрин климат ава. Адетдалди кьурагьвал авай кьуьд жезва. Юкьван гьалдин температура: январдиз −5,0 — 0°С, июлдиз 18 — 25°С жезва. Юкьван гьалдин йисан къваларин дережа — 350—700 мм. Агъстафа райондай тӀуз Кура, Акстафа ва Гьасансу лугьудай вацӀар авахьзава. УьцӀуь вирер ава[3].
Агьалияр
[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]Йисариз килигна Агъстафа райондин агьалийрин дегиш хьунин динамика[4][5][6][7][8][3].
Йис | 1939 | 1991 | 1999 | 2009 | 2013 | 2014 | 2018 | 2020 |
Агьалияр | 31 257 | ↗ 63 600 | ↗ 73 994 | ↗ 80 222 | ↗ 82 700 | ↗ 83 600 | ↗ 87 200 | ↗ 88 458 |
Баянар
[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]- ↑ Энциклопедический словарь топонимики Азербайджана = Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğəti / под ред. Р. Алиевой. — Баку: Шарк-Гарб, 2007. — Т. 1. — С. 24.
- ↑ Административное деление Азербайджанской ССР на 1 января 1977 года. — Баку: Азернешр, 1979. — С. 6.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Ağstafa rayonu // Azərbaycan Milli Ensiklopediyası / M. K. Kərimov. — Bakı: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, 2009. — Т. I. (азерб.)
- ↑ Численность наличного населения городов, посёлков городского типа, районов и районных центров СССР по данным переписи на 15 января 1970 года по республикам, краям и областям (кроме РСФСР)
- ↑ Численность наличного населения союзных и автономных республик, автономных областей и округов, краёв, областей, районов, городских поселений, сёл-райцентров и сельских поселений с населением свыше 5000 человек (кроме РСФСР)
- ↑ Численность населения союзных республик СССР и их территориальных единиц по полу
- ↑ Division of Azerbaijan
- ↑ Азербайжандин агьалияр сиягьдиз къачун. 2009, Баку.
ЭлячӀунар
[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]- Официал сайт (азерб.)
Им Азербайжандин географиядикай акьалтӀдай тушир макъала. |