Агъстафа район

Википедиядихъай
Яшамиш жезвай чка
Агъстафа район
Уьлкве
Азербайжан
Административ юкь
Кьил
Низамеддин Гулиев
Майдан
1 504 км²
Официал чӀал
Агьалияр
88 458 кас
Агъстафа район
Агъстафа район


Сятдин чӀул
ISO 3166-2-дин код
AZ-AGA
Телефондин код
+994 244
Почтунин индекс
AZ 0500
Официал сайт

Агъстафа район (азер. Ağstafa rayonu) — Азербайжанда авай район я.

Майдан — 1 504 км². Агьалияр — 88 458 кас. Агьалидин чуькьуьнвал — 58,8 кас/км².

Административ юкь — Агъстафа я.

Агъстафа район Гянжа-Къазахдин экономикадин райондин ибаратдик акатзава.

Тарих[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]

«Агъстафа» лугьудай топоним шегьердай тӀуз авахьзвай Агъстафачай (азер. Ağstafaçay) вацӀун тӀварцӀелай атайди я. «Агъстафа» гидроним «агъсу» (хъвадай яд) ва «тафа» (ван) гафарилай, яни «вандай вацӀ» лугьудай гафалай атана[1].

Район 1939 йисан 24-лагьай январдиз арадал гъана. 1959 йисан 4-лагьай декабрдиз ам терг авуна, адан чилер Къазах райондихъ гилигна[2]. 1990 йисан 24-апрелдиз Азербайжандин ССР-дин Вини кьилин советдин Президиумдин къарардалди Агъстафа район Къазах райондин ибаратдикай хкудна ва 1939-1959-лагьай йисарра авай территориядал туькӀуьр хъувуна.

География[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]

Районди Азербайжандин кефердинни рагъакӀидай пата чка кьунва. Район рагъакӀидай патахъ Къазах райондихъ, рагъэкъечӀдай пата — Товуз райондихъ, кефердин патахъ — Гуржистандихъ, кьиблепатахъ — Эрменистандихъ галаз сергьятдал ала.

Райондин рельеф чӀехи пай арандинди я (Генже-Къазахдин ва Къараязидин кьулувилер), рагъакӀидай ва кефердинни рагъакӀидай патара сувар хьтин чкаяр ава[3]. Райондин территориядал Къараязидин миллетдин паркуни (азер. Qarayazı Dövlət Təbiət Qoruğu) чка кьунва.

Ина юкьван гьалдин чими, куьру субтропикрин климат ава. Адетдалди кьурагьвал авай кьуьд жезва. Юкьван гьалдин температура: январдиз −5,0 — 0°С, июлдиз 18 — 25°С жезва. Юкьван гьалдин йисан къваларин дережа — 350—700 мм. Агъстафа райондай тӀуз Кура, Акстафа ва Гьасансу лугьудай вацӀар авахьзава. УьцӀуь вирер ава[3].

Агьалияр[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]

Йисариз килигна Агъстафа райондин агьалийрин дегиш хьунин динамика[4][5][6][7][8][3].

Йис 1939 1991 1999 2009 2013 2014 2018 2020
Агьалияр 31 257 ↗ 63 600 ↗ 73 994 ↗ 80 222 ↗ 82 700 ↗ 83 600 ↗ 87 200 ↗ 88 458

Баянар[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]

  1. ↑ Энциклопедический словарь топонимики Азербайджана = Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğəti / под ред. Р. Алиевой. — Баку: Шарк-Гарб, 2007. — Т. 1. — С. 24.
  2. ↑ Административное деление Азербайджанской ССР на 1 января 1977 года. — Баку: Азернешр, 1979. — С. 6.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 Ağstafa rayonu // Azərbaycan Milli Ensiklopediyası / M. K. Kərimov. — Bakı: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, 2009. — Т. I. (азерб.)
  4. ↑ Численность наличного населения городов, посёлков городского типа, районов и районных центров СССР по данным переписи на 15 января 1970 года по республикам, краям и областям (кроме РСФСР)
  5. ↑ Численность наличного населения союзных и автономных республик, автономных областей и округов, краёв, областей, районов, городских поселений, сёл-райцентров и сельских поселений с населением свыше 5000 человек (кроме РСФСР)
  6. ↑ Численность населения союзных республик СССР и их территориальных единиц по полу
  7. ↑ Division of Azerbaijan
  8. ↑ Азербайжандин агьалияр сиягьдиз къачун. 2009, Баку.

ЭлячӀунар[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]

Азербайжан Им Азербайжандин географиядикай акьалтӀдай тушир макъала. Ам вилик ракъурна вавай проектдиз куьмек гуз жеда.
Чешне "https://lez.wikipedia.org/w/index.php?title=Агъстафа_район&oldid=84644" я