Перейти к содержанию

Кедабек район

Википедиядихъай
Яшамиш жезвай чка
Кедабек район
Уьлкве
Азербайжан
Административ юкь
Кьил
Ибрагьим Мустафаев
Майдан
1 229 км²
Официал чӀал
Агьалияр
100 900 кас
Къалинвал
82,1 кас/км²
Кедабек район
Кедабек район


Сятдин чӀул
ISO 3166-2-дин код
AZ-GAD
Телефондин код
+994 232
Почтунин индекс
AZ 2100
Официал сайт

Кедабек район (азер. Gədəbəy rayonu) — Азербайжанда авай район я.

Майдан — 1 229 км². Агьалияр — 100 900 кас. Агьалидин чуькьуьнвал — 82,1 кас/км².

Административ юкь — Кедабек я.

Кедабек район Гянжа-Къазахдин экономикадин райондин ибаратдик акатзава.

Тарих

[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]

Кедабекдин дегь заманадин тӀвар — Гетабак я[1]. XIII виш йисан эрминийрин тариххъандиз и топоним Getabaks хьиз къалурна[1]. Немцерин алим Гьенрих Хюбшманан фикирдалди, и топоним эрменийрин «гет» (вацӀ) ва «бак» (гьаят) гафарилай атайди[1].

Кедабек район 1930 йисан 8-лагьай августдиз туькӀуьрна[2].

География

[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]

Районди Азербайжандин рагъакӀидай пата чка кьунва. Район кефердин патахъ Товуз райондихъ, кефердинни рагъэкъечӀдай патахъ Шамкир райондихъ, рагъэкъечӀдай ва кьибледин патарихъ Дашкесан райондихъ, рагъакӀидай патахъ Эрменистандихъ галаз сергьятдал ала.

Кедабек районди ГъвечӀи Къавкъаздин цӀиргъинин юкьван гьалдин суван ва кьакьан суван территориядал чка кьунва. Райондин территория Шагьдагъдин цӀиргъинин гуьнедал, Башкент-Дастафуьрдин луькъуьн ва Шамкирдин суван массивдин территорияда экӀя хьанва. Рельеф чӀехи пай суванди я, виридалайни кьакьан кукӀвар — Кошабулак (3549 м), Коджадагъ (3317 м) ва Къара-архач (3063 м) сувар язва[3].

Райондин территорияда Къизилжинский гьукуматдин заказник ава[4].

Гатуз районда юкьван гьалдин чими климат ава, кьуьд — кьурагьвал ва къайиди я. Январдиз жезвай юкьван гьалдин температура: −10 ва −2 °С арада, июлдиз: +10 ва +20 °С арад ава. Юкьван гьалдин йисан къваларин дережа — 600—900 мм. ВацӀарин чил къалинди я, Ахынджа, Дзегам ва Шамкир вацӀар авахьзава.

Агьалияр

[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]

Йисариз килигна Кедабек райондин агьалийрин дегиш хьунин динамика[5][4][6][7][8][9][3].

Йис 1939 1959 1970 1979 1989 1999 2009 2020
Агьалияр 38 096 ↗ 53 047 ↗ 72 030 ↗ 75 996 ↘ 75 157 ↗ 86 193 ↗ 93 179 ↗ 100 900

Баянар

[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 H. Hübschmann. Die Altarmenischen Ortsnamen. Mit Beiträgen zur historischen Topographie Armeniens und einer Karte. — Verlag von Karl J. Trübner, 1904. — P. 418.
  2. ↑ Административное деление Азербайджанской ССР на 1 января 1977 года. — Баку: Азернешр, 1979. — С. 6.
  3. ↑ 3,0 3,1 Gədəbəy rayonu // Azərbaycan Milli Ensiklopediyası / M. K. Kərimov. — Bakı: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, 2009. — Т. I. (азерб.)
  4. ↑ 4,0 4,1 Ҝәдәбәј рајону = Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасы / Ҹ. Гулијевин редаксијасы илә.. — Азербайджанская советская энциклопедия: в 10 томах. — Баку: АСЕ-нын баш редаксијасы. — Т. 1. — С. 77.
  5. ↑ Численность наличного населения городов, посёлков городского типа, районов и районных центров СССР по данным переписи на 15 января 1970 года по республикам, краям и областям (кроме РСФСР)
  6. ↑ Численность наличного населения союзных и автономных республик, автономных областей и округов, краёв, областей, районов, городских поселений, сёл-райцентров и сельских поселений с населением свыше 5000 человек (кроме РСФСР)
  7. ↑ Численность населения союзных республик СССР и их территориальных единиц по полу
  8. ↑ Division of Azerbaijan
  9. ↑ Азербайжандин агьалияр сиягьдиз къачун. 2009, Баку.

ЭлячӀунар

[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]


Азербайжан Им Азербайжандин географиядикай акьалтӀдай тушир макъала. Ам вилик ракъурна вавай проектдиз куьмек гуз жеда.
Чешне "https://lez.wikipedia.org/w/index.php?title=Кедабек_район&oldid=89960" я