Перейти к содержанию

Дашкесан район

Википедиядихъай
(Дашкесен район-кай рахкъурнава )
Яшамиш жезвай чка
Дашкесан район
Уьлкве
Азербайжан
Административ юкь
Кьил
Агьад Абиев
Майдан
1 047 км²
Официал чӀал
Агьалияр
35 353 кас
Къалинвал
33,77 кас/км²
Дашкесан район
Дашкесан район


Сятдин чӀул
ISO 3166-2-дин код
AZ-DAS
Телефондин код
+994 216
Почтунин индекс
AZ 1600
Официал сайт

Дашкесан район (азер. Daşkəsən rayonu) — Азербайжанда авай район я.

Майдан — 1 047 км². Агьалияр — 35 353 кас. Агьалидин чуькьуьнвал — 33,77 кас/км².

Административ юкь — Дашкесан я.

Дашкесан район Гянжа-Къазахдин экономикадин райондин ибаратдик акатзавайди я.

Тарих

[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]

«Дашкесан» лугьудай топоним им «къванер (ракьун руда) хкудзвай чка» лагьай чӀал язва[1].

1930-лагьай йисан 8-лагьай августдиз Дастафюр район туькӀуьрна, адан юкь сад тӀвар алай хуьр тир. 1948-лагьай йисуз райондин юкь Дашкесан шегьердиз акъудна. 1956-лагьай йисан 2-лагьай апрелдилиз райондиз гилан тӀвар гана. 1963-лагьай йисан 4-лагьай январдиз район терг авуна, адан чилер Ханлар райондихъ гилигна. 1965 йисан 6-лагьай январдиз ам цӀийи кьилелай туькӀуьр хъувуна[2].

Районда «Даштепе», «Чобан даши» ва «Молла Абдулла» къелейри чка кьунва.

География

[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]

Районди Азербайжандин рагъакӀидай пата чка кьунва. Район кефердин патахъ Шамкир райондихъ, рагъэкъечӀдай патахъ Гейгел райондихъ, кьибледин патахъ — Кельбажар райондихъ, рагъакӀидай патахъ — Кедабек райондихъ, ва гьакӀни кьиблединни рагъакӀидай патахъ Эрменистандихъ галаз сергьятдал ала.

Районди ГъвечӀи Къавкъаздин кефердинни рагъэкъечӀдай, гьуьлуьн дережадилай 1600—1800 метр вине чка кьунва. Районда хъуьтӀьуз юкьван дережадин кьакьанвал авай суварра кьурагьвал авай, юкьван гьалдин климат ава, кьакьан суварра авай хуьрера — къайи ва ламу, гад — къайиди я. Январдиз жезвай юкьван гьалдин температура: −12 °С ва −2 °С арада, июлдиз: +6 °С ва +18 °С арада. Юкьван гьалдин йисан къваларин дережа — 500—900 мм. Кошкарчай вацӀал водохранилище туькӀуьрна[3][4].

Агьалияр

[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]

Йисариз килигна Дашкесан райондин агьалийрин дегиш хьунин динамика[5][4][6][7][8][9][3].

Йис 1939 1959 1970 1979 1989 1999 2009 2020
Агьалияр 9 370 ↗ 35 222 ↗ 35 666 ↘ 33 268 ↘ 27 405 ↗ 30 418 ↗ 32 694 ↗ 35 353

Баянар

[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]
  1. ↑ Энциклопедический словарь топонимики Азербайджана = Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğəti / под ред. Р. Алиевой. — Баку: Шарк-Гарб, 2007. — Т. 1. — С. 24.
  2. ↑ Административное деление Азербайджанской ССР на 1 января 1977 года. — Баку: Азернешр, 1979. — С. 6.
  3. ↑ 3,0 3,1 Daşkəsən rayonu // Azərbaycan Milli Ensiklopediyası / M. K. Kərimov. — Bakı: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, 2009. — Т. I. (азерб.)
  4. ↑ 4,0 4,1 Дашкәсән рајону = Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасы / Ҹ. Гулијевин редаксијасы илә.. — Азербайджанская советская энциклопедия: в 10 томах. — Баку: АСЕ-нын баш редаксијасы. — Т. 1. — С. 352–353.
  5. ↑ Численность наличного населения городов, посёлков городского типа, районов и районных центров СССР по данным переписи на 15 января 1970 года по республикам, краям и областям (кроме РСФСР)
  6. ↑ Численность наличного населения союзных и автономных республик, автономных областей и округов, краёв, областей, районов, городских поселений, сёл-райцентров и сельских поселений с населением свыше 5000 человек (кроме РСФСР)
  7. ↑ Численность населения союзных республик СССР и их территориальных единиц по полу
  8. ↑ Division of Azerbaijan
  9. ↑ Азербайжандин агьалияр сиягьдиз къачун. 2009, Баку.

ЭлячӀунар

[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]
Азербайжан Им Азербайжандин географиядикай акьалтӀдай тушир макъала. Ам вилик ракъурна вавай проектдиз куьмек гуз жеда.
Чешне "https://lez.wikipedia.org/w/index.php?title=Дашкесан_район&oldid=84658" я