Жалгъан
 Хуьр
|
.png)
Жалгъан, Вини Жалгъан (урус. Джалган) — Дагъустан республикадин Дербент районда авай хуьр. «Жалгъан» хуьруьнсоветдин юкь ва сад тир хуьр я.
1926 - 1969 йисарин къене ва 1999 йисалай эгечIна хуьруьнсоветдин юкь я [2] и с 1999 года.
ТIварцIикай[Дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]
Тат чIалал «Жалгъан» цIерекIв, цIелхем лагьай чIал я.
География[Дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]
Хуьр Дагъустан Республикадин кьибледа, Дербент райондин юкьван пата, Дербент шегьердилай 3 км кьиблединни - рагъакIидай пата, Жалгъан суван гуьнеда ала.
Тарих[Дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]
XIX виш йисуз Жалгъан хуьр вири Куьре округдихъ галаз Урусат империядин гъилик акатзава. Империядик квай чIавуз, хуьр Дагъустан вилаятдин Куьре округдин Улусс магалдиз талукь тир. Жалгъан хуьруьнжемятдик акатзавай.
Агьалияр[Дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]
2002 йисан агьалияр сиягьдиз къачунин малуматрив кьурвал хуьре 746 касди уьмуьр гьалзавай [3]. 2010 йисан малуматриз килигна, хуьруьн агьалияр 725 касди туькIуьрзавай.
Официал статистикадиз килигна Жалгъанрин агьалияр цIапар хьиз къейд авунвайди я, вири суни мусурманар я. Амма абурун вири сад-садахъ галаз рахуна цIап чIалаз элячIнавай[4] ва совет бередин агьалияр сиягьдиз къачунин нетижайра цIапар хьиз гьисабдиз къачунвай [5], тарихдин къене ассимиляция хьана цIапариз элкъвенвай татар я.
1886 йисан Урусат Империядин агьалияр сиягьдиз къачунин малуматрив кьурвал, Жалгъан хуьруьн агьалияр 271 кас тир [6].
Килигуниз лайихвилер авай чкаяр[Дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]
Дегь чIаван мискIин.
Халкьдин кеспияр[Дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]
Дегь чIаван тегьерралди къванци цIивиндин гьасилун.
Баянар[Дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]
- ↑ 11. Численность населения России, федеральных округов, субъектов Российской Федерации, городских округов, муниципальных районов, городских и сельских поселений. Итоги Всероссийской переписи населения 2010. Том 1. Численность и размещение населения. Росстат (2012). Архивация 1 июнь 2012. Ахтармишун 16 апрель 2012.
- ↑ Историко-архивный справочник административно-территориального деления Дагестана за 1920—2000 гг.— Махачкала, 2003.— 399 с.
- ↑ Дербентский район
- ↑ Таты — исторический этнос Кавказа
- ↑ Влиятельные этнические группы Дербента: еврейская община
- ↑ УЛУССКИЙ МАГАЛ (1886 г.)
ЭлячӀунар[Дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]
| Дербент райондин агьалийрин пунктар | ||
|---|---|---|
| Администрациядин юкь |
|  |
| Посёлокар |
| |
| Хуьрер |
Агълаб • Агъа Жалгъан • Андреевка • Араблинское • Билиж • Берикей • Бильгади • Великент • Вавилово • Гежух • Деличобан • Жалгъан • Жемикент • Дуьзлер • Зидьян • Зидьян-Къазмаяр • Имени Мичурина • Къеле • Къарадагълы • Коммуна • ЛукIар • Митаги • Митаги-Къазмаяр • Мугъарты • Музаим • Нюгди • Падар • Рубас • Рукель • Рыбзавод-51 • Сабнова • Салик • Сегелер • Татляр • Уллутеркеме • Хазар • Чинар • Юный Пахарь | |
| Хуьруьнсоветар |
«Агълаб» • «Араблинское» • «Берикей» • «Билиж» • «Великент» • «Гежух» • «Деличобан» • «Жалгъан» • «Жемикент» • «Зидьян-Къазмайрин» • «Къеле» • «ЛукIар» • «Митаги» • «Митаги-Къазмайрин» • «Мугарты» • «Музаим» • «Нюгди» • «Падар» • «Первомайский» • «Рубас» • «Рукель» • «Сабнова» • «Салик» • «Уллутеркеме» • «Татляр» • «Хазар» • «Чинар» | |
| Гадарнавай хуьрер | Гимейди • Кемах | |
