Жалгъан

Википедиядихъай
Урусатдин пайдах Хуьр
Жалгъан
урусДжалган
Уьлкве
Урусат
Федерациядин субъект
Дагъустан
Муниципал район
Хуьруьнсовет
Майдан
4,1 км²
ЯШЧдин кьакьанвал
гьуьлуьн дережадилай
386 м
Агьалияр
725 [1] кас (2010)
Миллетар
Динар
Сятдин чӀул
Телефондин код
+7 87262
Почтунин индекс
368612
Автомобилдин код
05
Код ОКАТО
82 220 000 008
Жалгъан (Дагъустан)
Жалгъан
Жалгъан (Дербент район)
Жалгъан

Жалгъан, Вини Жалгъан (урусДжалган) — Дагъустан республикадин Дербент районда авай хуьр. «Жалгъан» хуьруьнсоветдин юкь ва сад тир хуьр я.

1926 - 1969 йисарин къене ва 1999 йисалай эгечӀна хуьруьнсоветдин юкь я [2] и с 1999 года.

ТӀварцӀикай[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]

Тат чӀалал «Жалгъан» цӀерекӀв, цӀелхем лагьай чӀал я.

География[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]

Хуьр Дагъустан Республикадин кьибледа, Дербент райондин юкьван пата, Дербент шегьердилай 3 км кьиблединни - рагъакӀидай пата, Жалгъан суван гуьнеда ала.

Тарих[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]

XIX виш йисуз Жалгъан хуьр вири Куьре округдихъ галаз Урусат империядин гъилик акатзава. Империядик квай чӀавуз, хуьр Дагъустан вилаятдин Куьре округдин Улусс магалдиз талукь тир. Жалгъан хуьруьнжемятдик акатзавай.

Агьалияр[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]

2002 йисан агьалияр сиягьдиз къачунин малуматрив кьурвал хуьре 746 касди уьмуьр гьалзавай [3]. 2010 йисан малуматриз килигна, хуьруьн агьалияр 725 касди туькӀуьрзавай.

Официал статистикадиз килигна Жалгъанрин агьалияр азербайжанар хьиз къейд авунвайди я, вири суни мусурманар я. Амма абурун вири сад-садахъ галаз рахуна цӀап чӀалаз элячӀнавай[4] ва совет бередин агьалияр сиягьдиз къачунин нетижайра азербайжанар хьиз гьисабдиз къачунвай [5], тарихдин къене ассимиляция хьана азербайжанариз элкъвенвай татар я.

1886 йисан Урусат Империядин агьалияр сиягьдиз къачунин малуматрив кьурвал, Жалгъан хуьруьн агьалияр 271 кас тир [6].

Килигуниз лайихвилер авай чкаяр[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]

Дегь чӀаван мискӀин.

Халкьдин кеспияр[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]

Дегь чӀаван тегьерралди къванци цӀивиндин гьасилун.

Баянар[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]

  1. 11. Численность населения России, федеральных округов, субъектов Российской Федерации, городских округов, муниципальных районов, городских и сельских поселений. Итоги Всероссийской переписи населения 2010. Том 1. Численность и размещение населения. Росстат (2012). Архивация 1 июнь 2012. Ахтармишун 16 апрель 2012.
  2. Историко-архивный справочник административно-территориального деления Дагестана за 1920—2000 гг.— Махачкала, 2003.— 399 с.
  3. Дербентский район
  4. Таты — исторический этнос Кавказа
  5. Влиятельные этнические группы Дербента: еврейская община
  6. УЛУССКИЙ МАГАЛ (1886 г.)

ЭлячӀунар[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]