Кемах (Дагъустан)

Кемах
Уьлкве	Урусат
Федерациядин субъект	Дагъустан
Муниципал район	Дербент район
Агьалияр	0 кас
Миллетар	туьрквер, цӀапар (татар), даргияр
Динар	суни мусурманар
Сятдин чӀул	UTC+4
Автомобилдин код	05

И терминдин муькуь манаярни ава, килига: Кемах (манаяр).

Кемах (урус. Кемах) — Дагъустан республикадин Дербент районда авай тунвай хуьр.

География[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]

Хуьр Дагъустан Республикадин кьибледа, Дербент райондин рагъакӀидай пата, Дербент шегьердилай 12 км рагъакӀидай пата, Денделеух сувал (354 м) ала.

Тарих[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]

Хуьруьн бине, табасарандин чилерал ислам дин гегьеншарун патал «Камах къеле» хьиз арабри кутунвай. ^[1]

Виликан тат хуьр тир.

XIX виш йисуз Кемах хуьр вири Къайтагъ-Табасаран округдихъ галаз Урусат империядин гъилик акатнавай. Империядик квай чӀавуз, хуьр Дагъустан вилаятдин Къайтагъ-Табасаран округдин Кеферпатан-Табасаран наибвалдиз талукь тир. Рукель хуьруьхъ галаз Рукель хуьруьнжемятдик акатзавай.

Агьалияр[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]

1886 йисан Урусат Империядин агьалияр сиягьдиз къачунин малуматрив кьурвал, Кемах хуьруьн агьалияр 374 кас яз, вири татар тир ^[2].

Официал статистикадиз килигна хуьруьн агьалияр цӀапар хьиз къейд авунвайди я, вири суни мусурманар я. Амма абурун вири сад-садахъ галаз рахуна цӀап чӀалаз элячӀнавай^[3] ва совет бередин агьалияр сиягьдиз къачунин нетижайра цӀапар хьиз гьисабдиз къачунвай ^[4], тарихдин къене ассимиляция хьана цӀапариз элкъвенвай татар я. Къваларив гвай муькуь цӀап хуьреривай тафават аваз яз, и хуьруьн цӀапар суни мусурманар тир ^[5]^[6].

Алай чӀавуз хуьр ичӀизва.

Баянар[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]

ЭлячӀунар[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]

[1] Табасараны/ЭТНИЧЕСКАЯ ИСТОРИЯ И КУЛЬТУРА Архивация 5 март 2008 йисан.

[2] СЕВЕРО-ТАБАСАРАНСКОЕ НАИБСТВО (1886 г.)

[3] Таты — исторический этнос Кавказа

[4] Влиятельные этнические группы Дербента: еврейская община

[5] Азербайджанцы-фарсы, или таты-сунниты Дербентского района

[6] В. М. Викторин АРЕАЛЫ ПРИКАСПИЯ КАК СПЕЦИФИЧЕСКОЕ ЕВРАЗИЙСКОЕ ПРИГРАНИЧЬЕ Архивация 18 февраль 2012 йисан.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

Дербент райондин агьалийрин пунктар
Администрациядин юкь	Кьвевар
Посёлокар	Билиж • Мамедкъала
Хуьрер	Агълаб • Агъа Жалгъан • Андреевка • Араблинское • Билиж • Берикей • Бильгади • Великент • Вавилово • Гежух • Деличобан • Жалгъан • Жемикент • Дуьзлер • Зидьян • Зидьян-Къазмаяр • Имени Мичурина • Къеле • Къарадагълы • Коммуна • ЛукӀар • Митаги • Митаги-Къазмаяр • Мугъарты • Музаим • Нюгди • Падар • Рубас • Рукель • Рыбзавод-51 • Сабнова • Салик • Сегелер • Татляр • Уллутеркеме • Хазар • Чинар • Юный Пахарь
Хуьруьнсоветар	«Агълаб» • «Араблинское» • «Берикей» • «Билиж» • «Великент» • «Гежух» • «Деличобан» • «Жалгъан» • «Жемикент» • «Зидьян-Къазмайрин» • «Къеле» • «ЛукӀар» • «Митаги» • «Митаги-Къазмайрин» • «Мугарты» • «Музаим» • «Нюгди» • «Падар» • «Первомайский» • «Рубас» • «Рукель» • «Сабнова» • «Салик» • «Уллутеркеме» • «Татляр» • «Хазар» • «Чинар»
Гадарнавай хуьрер	Гимейди • Кемах