Кемах (Дагъустан)

Кемах
Уьлкве	Урусат
Федерациядин субъект	Дагъустан
Муниципал район	Дербент район
Агьалияр	0 кас
Миллетар	туьрквер, азербайжанар (татар), даргияр
Динар	суни мусурманар
Сятдин чӀул	UTC+4
Автомобилдин код	05

И терминдин муькуь манаярни ава, килига: Кемах (манаяр).

Кемах (урус. Кемах) — Дагъустан республикадин Дербент районда авай тунвай хуьр.

География

Хуьр Дагъустан Республикадин кьибледа, Дербент райондин рагъакӀидай пата, Дербент шегьердилай 12 км рагъакӀидай пата, Денделеух сувал (354 м) ала.

Тарих

Хуьруьн бине, табасарандин чилерал ислам дин гегьеншарун патал «Камах къеле» хьиз арабри кутунвай.^[1]

Виликан тат хуьр тир.

XIX виш йисуз Кемах хуьр вири Къайтагъ-Табасаран округдихъ галаз Урусат империядин гъилик акатнавай. Империядик квай чӀавуз, хуьр Дагъустан вилаятдин Къайтагъ-Табасаран округдин Кеферпатан-Табасаран наибвалдиз талукь тир. Рукель хуьруьхъ галаз Рукель хуьруьнжемятдик акатзавай.

Агьалияр

1886 йисан Урусат Империядин агьалияр сиягьдиз къачунин малуматрив кьурвал, Кемах хуьруьн агьалияр 374 кас яз, вири татар тир ^[2].

Официал статистикадиз килигна хуьруьн агьалияр азербайжанар хьиз къейд авунвайди я, вири суни мусурманар я. Амма абурун вири сад-садахъ галаз рахуна цӀап чӀалаз элячӀнавай^[3] ва совет бередин агьалияр сиягьдиз къачунин нетижайра азербайжанар хьиз гьисабдиз къачунвай ^[4], тарихдин къене ассимиляция хьана азербайжанариз элкъвенвай татар я. Къваларив гвай муькуь цӀап хуьреривай тафават аваз яз, и хуьруьн азербайжанар суни мусурманар тир ^[5]^[6].

Алай чӀавуз хуьр ичӀизва.

Баянар

ЭлячӀунар

[1] Табасараны/ЭТНИЧЕСКАЯ ИСТОРИЯ И КУЛЬТУРА Архивация 5 март 2008 йисан.

[2] СЕВЕРО-ТАБАСАРАНСКОЕ НАИБСТВО (1886 г.)

[3] Таты — исторический этнос Кавказа

[4] Влиятельные этнические группы Дербента: еврейская община

[5] Азербайджанцы-фарсы, или таты-сунниты Дербентского района

[6] В. М. Викторин АРЕАЛЫ ПРИКАСПИЯ КАК СПЕЦИФИЧЕСКОЕ ЕВРАЗИЙСКОЕ ПРИГРАНИЧЬЕ Архивация 18 февраль 2012 йисан.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

Дербент райондин агьалийрин пунктар
Администрациядин юкь	Кьвевар
Посёлокар	Билиж • Мамедкъала
Хуьрер	Агълаб • Агъа Жалгъан • Андреевка • Араблинское • Билиж • Берикей • Бильгади • Великент • Вавилово • Гежух • Деличобан • Жалгъан • Жемикент • Дуьзлер • Зидьян • Зидьян-Къазмаяр • Имени Мичурина • Къеле • Къарадагълы • Коммуна • ЛукӀар • Митаги • Митаги-Къазмаяр • Мугъарты • Музаим • Нюгди • Падар • Рубас • Рукель • Рыбзавод-51 • Сабнова • Салик • Сегелер • Татляр • Уллутеркеме • Хазар • Чинар • Юный Пахарь
Хуьруьнсоветар	«Агълаб» • «Араблинское» • «Берикей» • «Билиж» • «Великент» • «Гежух» • «Деличобан» • «Жалгъан» • «Жемикент» • «Зидьян-Къазмайрин» • «Къеле» • «ЛукӀар» • «Митаги» • «Митаги-Къазмайрин» • «Мугарты» • «Музаим» • «Нюгди» • «Падар» • «Первомайский» • «Рубас» • «Рукель» • «Сабнова» • «Салик» • «Уллутеркеме» • «Татляр» • «Хазар» • «Чинар»
Гадарнавай хуьрер	Гимейди • Кемах