Перейти к содержанию

Европадин гьукуматар

Википедиядихъай
Европа Улквейрал апай хьун, ООН жуьредай

Европа — дуьньядин ругуд паярикай сад я, Азиядихъ галаз ада чилин кьадардални агьалийрин сан-гьисабдал гьалтайла виридалайни чӀехи материк Евразия туькӀуьрзава. Европадин чилин кьадар — 10 млн км², агьалияр — 730 млн кас я.

Европадин уьлквеяр гуьгъуьнин кьуд региондиз чара жезва: РагъакӀидай патан, РагъэкъечӀдай патан, Кефердинни Кьибледин. Бязи географияхъанри вадлагьай тир Юкьван регион чара ийизва. Къайи дяведин чӀавуз капитализмдин уьлквеяр РагъакӀидай патан регоиндик квайбур хьиз гьисабзавай тир, амма социализмдин уьлквеяр РагъэкъечӀдай патан региондик кутазвай тир.

Вири санлай къачурла Европада 65 уьлкведи чка кьунва: абурукай 50 аслу тушир гьукумат, 9 масадалай аслу тир территорияни 6 кьабул тахьанвай республика я. 14 уьлкве островринбур, 19 — континентдин къе авайбур, 32 уьлкведиз яргъи гьуьлуьнни океандин къерехар ава.

Бязи Европадин уьклвейриз Африкада чпин территорияр ава, ибур я: Испания (Канар островар ва "Мароккодин къерехдал Испаниядин суверенитет авай территорияр" лугьудай чилер), Португалия (Мадейра), Франция (гьуьлерилай анихъ авай Майотта ва Реюньон департаментар).

Кьве Европадин уьлкведиз Америкада чпин территорияр ава, ибур я: Дания (Гренландия автономиядин регион) ва Франция (гьуьлерилай анихъ авай Майотта ва Реюньон департаментарни кӀапӀалар Франциядин Гвиана, Гваделупа, Сен-Мартен, Сен-Бартелеми, Мартиника и Сен-Пьер и Микелон).

ГьакӀни Европадин уьлквеяр хьиз вири Аравилин гьуьлуьн гьукуматарни территориярни гьисабзава, Кипр ва Кефердин Кипрдин Туьркиядин Республика квачиз.

28 гьукумат Европадин галкӀдик, 25 - НАТО блокдин уртах, Европадин Шурадик 47 гьукумат акатзава.


РагъакӀидай патан Европа

[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]

РагъэкъечӀдай патан Европа

[дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун]